Przemysław Żurawski vel Grajewski
Prognozowanie kusi przyjęciem założenia, że aktorzy gry międzynarodowej będą się zachowywać racjonalnie – każdy zgodnie ze swym interesem. Historia nie potwierdza jednak tej tezy.
Skala rozpoznania rzeczywistości przez decydentów i przez narody oraz zmienność w czasie rozmaitych nakładających się procesów (czy zdąży się w porę z rozwiązaniem danego problemu czy też nie) utrudniają trafienie z wróżbą. Nie jest jednak tak, że nic nie możemy powiedzieć o przyszłości. Spróbujmy zatem, mimo ryzyka błędu, zastanowić się, co nas czeka w polityce zagranicznej w 2019 r.
Na niespokojnych wodach stosunków międzynarodowych
Rzeczpospolita nie kształtuje w sposób przemożny relacji międzynarodowych. Zanim zatem przejdziemy do rozważań na temat zadań polskiej polityki zagranicznej w 2019 roku,...
Gwałtowne demonstracje uliczne, które w ostatnich dniach wstrząsnęły Francją, nie doprowadzą do przesilenia. Są jednak przesłanką do stwierdzenia, że manewr establishmentu francuskiego i unijnego, ucieleśniony sukcesem wyborczym Emmanuela Macrona, dobiega końca.
A był to manewr, którego nie da się powtórzyć – to znaczy nie da się uwieść opinii publicznej kolejnym produktem wyborczego piaru, kryzys polityczny będzie się pogłębiał i jego następne wydanie zaobserwujemy zapewne wiosną – przy okazji wyborów do Parlamentu Europejskiego. Będą one we Francji rodzajem plebiscytu za czy przeciw obecnemu prezydentowi, którego nie ma on szansy wygrać. To zaś oznacza, że model integracji europejskiej promowany przez Macrona nie powstanie. Niemiecko-francuski motor integracji traci moc.
Specyfika...
Kolejny szczyt Trójmorza, tym razem odbywający się w Bukareszcie, jest dobrą okazją do przypomnienia, czym jest ten projekt i o co w nim chodzi oraz w jakim jest stadium.
Trójmorze jest inicjatywą polityczną powołaną w 2015 r. przez prezydentów Polski i Chorwacji, dotyczy regionalnej współpracy infrastrukturalnej i obejmuje 12 państw członkowskich UE z naszego regionu (Austrię, Bułgarię, Chorwację, Czechy, Estonię, Litwę, Łotwę, Polskę, Rumunię, Słowację, Słowenię i Węgry). W 2017 r. na szczycie w Warszawie przedsięwzięcie to otrzymało poparcie goszczącego wówczas w stolicy Polski prezydenta USA Donalda Trumpa, a ostatnio wolę uzyskania statusu obserwatora przy tej inicjatywie zgłosiły Niemcy.
Zasadniczymi projektami przewidzianymi do realizacji w ramach Trójmorza jest rozbudowa...
Wyprawa prezydenta Lecha Kaczyńskiego i prezydentów: Litwy Valdasa Adamkusa, Estonii Toomasa Hendrika Ilvesa i Ukrainy Wiktora Juszczenki, a także premiera Łotwy Ivarsa Godmanisa, do Tbilisi 12 sierpnia 2008 r., w sytuacji, gdy rosyjskie kolumny pancerne znajdowały się 40 km od gruzińskiej stolicy, była czynem wielkim w obu swych wymiarach – jako akt polskiej polityki wobec Gruzji i wobec bałtycko-czarnomorskiego Międzymorza.
Polska ma długą tradycję stosunków dyplomatycznych z Gruzją. Już w okresie Sejmu Wielkiego poselstwo gruzińskie odwiedziło Rzeczpospolitą, interesując się jej reformą ustrojową. Upadek obu państw na przełomie XVIII i XIX w. poddał je pod imperialną dominację Rosji. Kaukaz, w tym Gruzja, znalazł się w następnej epoce w kręgu zainteresowań „dyplomacji” Hôtelu...
Prezydent USA nie jest carem samodzierżcą. Nie steruje jednoosobowo amerykańską nawą państwową. Mimo to jego wizyta w Europie jest zawsze wydarzeniem ważnym.
Wizyta, w trakcie której prezydent USA uczestniczy w szczycie NATO, odwiedza Londyn, usiłując wpłynąć na warunki brexitu, a następnie spotyka się z prezydentem Rosji i odbywa wspólną z nim konferencję prasową, po której wycofuje się z wypowiedzianych na niej słów, to ciąg wydarzeń wymagających chłodnej analizy – szczególnie od polskiego komentatora.
Udany szczyt NATO w Brukseli – śladem Ronalda Reagana
Szczyt NATO w Brukseli to z polskiego punktu widzenia sukces. Sojusz przyjął program 4x30 (30 batalionów zmechanizowanych, 30 eskadr i 30 okrętów w ciągu 30 dni od decyzji o ich użyciu ma móc się pojawić jako siły wsparcia...
Bukareszteńska „9” (B9) powstała w listopadzie 2015 r. z inicjatywy prezydentów Rumunii i Polski. Wtedy to doszło w Bukareszcie do pierwszego szczytu dziewięciu państw wschodniej flanki NATO (Bułgarii, Estonii, Czech, Litwy, Łotwy, Polski, Rumunii, Słowacji i Węgier).
Obradując pod wrażeniem rosyjskiej agresji na Ukrainie i mając zbieżną ocenę zagrożenia, kraje B9 zgłosiły postulat wojskowego wzmocnienia wschodniej flanki NATO i forsowały go na warszawskim szczycie Sojuszu, na którym został on przyjęty, a do połowy 2017 r. wprowadzony w życie. B9 okazała się skutecznym forum lobbingowym w łonie NATO. Sojusz Północnoatlantycki rozwinął formułę wzmocnionej obecności wojskowej (Enhanced Military Presence) w Polsce i państwach bałtyckich oraz dostosowanej (tzn. nieco słabszej) wysuniętej...
„Do Rzeczy” nie jest pisemkiem niszowym. Dlatego użyczanie jego łamów propagatorom opcji prorosyjskiej nakłada na barki jego kierownictwa brzemię szczególnej odpowiedzialności wobec Rzeczypospolitej.
Czym innym są dywagacje publicystów osławionego portalu Kresy.pl, zamieszczane w internecie, a czym innym drukowane w piątym co do poczytności tygodniku opinii w Polsce. Prominentni autorzy piszący dla „Do Rzeczy”, zarówno na jego łamach, jak i w swych książkach, przekonywali dotąd Polaków o wartości kapitulacji, niepodejmowania walki i egzotyczności sojuszu z Zachodem, a także o grozie „odradzającego się banderyzmu”, czającego się rzekomo u południowo-wschodnich granic Polski. W numerze pisma z 21 maja tego roku nurt ten wzmocniony został artykułem Tomasza Kwaśnickiego, któremu tygodnik...
„Ukraiński” fragment nowelizacji ustawy o IPN to popis ignorancji historycznej, prawniczej i politycznej. Zapis ten zawiera rażące błędy faktograficzne, terminologiczne i prawne.
W ustawie czytamy: „Zbrodniami ukraińskich nacjonalistów i członków ukraińskich formacji kolaborujących z III Rzeszą Niemiecką, w rozumieniu ustawy, są czyny popełnione przez ukraińskich nacjonalistów w latach 1925–1950, polegające na stosowaniu przemocy, terroru lub innych form naruszania praw człowieka wobec jednostek lub grup ludności. Zbrodnią ukraińskich nacjonalistów i członków ukraińskich formacji kolaborujących z III Rzeszą Niemiecką jest również udział w eksterminacji ludności żydowskiej oraz ludobójstwie na obywatelach II Rzeczypospolitej na terenach Wołynia i Małopolski Wschodniej”.
Absurdy...
Problem imigrantów ożył na forum UE i w polskiej debacie publicznej. Warto więc do niego wrócić, przypominając realia zaciemniane przez propagandę wymierzoną w stanowisko Polski i innych państw Grupy Wyszehradzkiej, które odmawiają uznania narzucanego przez UE systemu kwotowego dystrybucji przybyszy. Przekonywanie przekonanych jest zajęciem jałowym. Pominę zatem kwestie oczywiste. W dyskusjach z nieprzekonanymi trzeba zaś stosować argumenty obalające ich tezy. Poniższy artykuł z tą myślą był pisany.
Na problem imigrantów trzeba spojrzeć bez emocji, jako na wyzwanie z dziedziny administrowania kryzysami. Ani uchodźcy, ani imigranci z Bliskiego Wschodu nie koczują u polskich granic, a nawet nie przechodzą przez Polskę w drodze do innych krajów. Moralne szantażowanie nas tym, że...
14 grudnia na szczycie UE w Brukseli powołano PESCO (Permanent Structured Cooperation – stałą ustrukturyzowaną współpracę) w dziedzinie obronności. Przystąpiło do niej 25 państw UE. Poza pozostały: Malta – z racji słabości wojskowej, Wielka Brytania – z powodu brexitu i Dania, która odrzuciła traktat z Maastricht w referendum w 1992 r. i przy okazji jego powtórzenia w 1993 r. zastrzegła sobie pozostanie poza Wspólną Polityką Zagraniczną i Bezpieczeństwa UE.
„Ponad pół wieku temu zrodziła się ambitna wizja Europejskiej Wspólnoty Obronnej. (…) Od tego czasu idea ta była przywoływana wiele razy, zawsze jednak bezskutecznie. (…) Dziś staje się rzeczywistością” – powiedział Donald Tusk podczas inauguracji PESCO, naginając historię do potrzeb propagandy. EWO była projektem francuskim z 1950...
Mijają dwa lata od wyborów do Sejmu i Senatu, które przyniosły samodzielną większość koalicji, której rdzeniem jest PiS. 16 listopada owego roku ukonstytuował się wyłoniony przez tę większość rząd pani premier Beaty Szydło. Mamy więc obecnie niemal półmetek kadencji parlamentarnej. To dobry moment, by pokusić się o bilans działań dyplomacji RP w okresie dwóch ostatnich lat.
Zostanie on przedstawiony w serii czterech artykułów, poświęconych kolejno: bilansowi otwarcia – tzn. sytuacji zastanej w chwili przejmowania rządów w 2015 r., dynamice sytuacji międzynarodowej w latach 2015‒2017, bilansowi dokonań z lat 2015‒2017 z rozbiciem na politykę wschodnią i zachodnią oraz liście wyzwań wciąż stojących przed Polską w dziedzinie polityki zagranicznej.
Oceniając pracę MSZ RP, należy...
Pierwsze wybory obejmujące wszystkich dorosłych mężczyzn odbyły się w Wielkiej Brytanii 14 grudnia 1918 r., w Polsce zaś 26 stycznia 1919 r., z tym że do udziału w nich uprawnione były także wszystkie dorosłe kobiety.
Demokracja francuska datuje się od 1875 r., ale ostatni pucz wojskowy groził Francji w 1961 r. Demokracja we Włoszech trwa od 1945 r., w Niemczech (a i to tylko Zachodnich) od 1949 r., w Grecji od 1974 r., gdy upadła dyktatura „czarnych pułkowników”, w Portugalii także od 1974 r. – tzn. od „rewolucji goździków”, w Hiszpanii od śmierci gen. Franco w 1975 r. Wszystkie wymienione kraje były wolne i przemoc zewnętrzna nie odbierała im zdolności samodzielnego określania swych ustrojów.
Doświadczenie demokracji w państwach Trójmorza
Państwa Trójmorza mają jedne z...
To była manifestacja wagi, którą Polska przywiązuje do bezpieczeństwa w basenie Morza Czarnego, gdzie naszymi głównymi sojusznikami w ramach NATO są Rumunia i Turcja.
Mowa o spotkaniu z 25 sierpnia br. Minister spraw zagranicznych RP Witold Waszczykowski gościł w Warszawie sekretarza generalnego NATO Jensa Stoltenberga oraz szefów MSZ Rumunii Teodora Melescanu i Turcji Mevlüta Ҫavuşoğlu. Rolę obu tych państw jako strażników południowo-wschodniej flanki Sojuszu Północnoatlantyckiego podkreślała dodatkowo obecność na wspólnym spotkaniu sekretarza generalnego NATO, potwierdzająca i wzmacniająca polską ocenę znaczenia obu wymienionych państw dla stabilności i bezpieczeństwa regionu.
W ostatnich dniach natomiast Niemcy wyraźnie dają do zrozumienia, że rozważają podjęcie decyzji o formalnym...
Przodkowie nasi słusznie orężną obronę kraju nazwali potrzebą. Słowo to uświadamia bowiem samą istotę uczestnictwa w wojnie sprawiedliwej jako wymogu sumienia, nakazującego stanąć w obronie kraju, który znalazł się w potrzebie i oczekuje od swych synów, że wypełnią ciążący na nich obowiązek.
We wrześniu 1939 r. Rzeczpospolita znalazła się w takiej potrzebie, a jej synowie godnie spełnili swój obowiązek wobec Ojczyzny. 78 lat po klęsce wrześniowej i będącej jej następstwem hekatombie milionów Polaków zabitych w kolejnych latach, utracie 48 proc. przedwojennego terytorium i niepodległości na 50 lat, część współczesnych nam publicystów oddaje się infantylnemu poszukiwaniu drogi uniknięcia tych wszystkich tragedii. Niczym ludzie niedojrzali nie potrafią uznać, że bywa, iż nie ma ocalenia...
Dlaczego KE nie interweniowała wcześniej na rzecz zmiany chorego systemu, a robi to przy próbie jego zreformowania?
Dnia 29 lipca Komisja Europejska (KE) wszczęła procedurę prawną przeciw Polsce w związku z reformą sądownictwa w naszym kraju. Komisja Europejska postawiła się tym samym w roli obrońcy patologii i dziedzictwa totalitaryzmu. Do tego sprowadza się bowiem spór o rzekome zagrożenie państwa prawa w Polsce.
KE arbitralnie uznała, że wymogi art. 2 TEU i 47 KPP (demokratyczne państwo prawa) wypełniane są przez system oparty na kontynuacji instytucjonalnej i personalnej struktur wywodzących się wprost z totalitarnego ustroju komunistycznego PRL, nigdy nie podległych żadnej reformie i odtwarzanych na bazie kooptacji, a ingerencja większości sejmowej, wyłonionej na bazie...
Od gender do sądów – bezzasadność, pogwałcenie kompetencji i obrona patologii – tak w skrócie można skwitować działania Komisji Europejskiej wobec Polski.
29 lipca Komisja Europejska (KE) wszczęła procedurę prawną przeciw Polsce w związku z reformą sądownictwa w naszym kraju. Jako powód wskazała zróżnicowanie wieku emerytalnego sędziów – kobiet i mężczyzn (60 i 65 lat) oraz wyraziła zaniepokojenie z powodu nadania ministrowi sprawiedliwości uprawnienia do rozstrzygania wedle własnego uznania o przedłużeniu lub nie mandatu sędziego Sądu Najwyższego osobie, która osiągnęła wiek emerytalny, jak też przyznania mu prawa do usuwania i mianowania prezesów sądów powszechnych. Swoje uprawnienie do ingerencji w tej ostatniej sprawie KE wywodzi z art. 19 ust. 1 Traktatu o UE (TUE) w związku z art...
Tak ważne wydarzenie jak wizyta prezydenta USA w Warszawie nie może nie stać się przedmiotem rosyjskiej wojny informacyjno-propagandowej. Tekst ten piszę 4 lipca, w Dzień Niepodległości Stanów Zjednoczonych, jeszcze przed przyjazdem Donalda Trumpa do Polski, ale przewidzenie tego, w jakim kierunku pójdą inspirowane z Kremla komentarze, nie jest trudne.
Pójdą one w kilku zasadniczych kierunkach, a niektóre z nich będą współbrzmiały z przekazem płynącym z rdzenia UE i wzmacniane będą przez euroentuzjastów, aby zacytować Iwana Paskiewicza z listu przytaczanego w pierwszym artykule niniejszego cyklu, „nie podejrzewających nawet, że mówią za naszym (tzn. moskiewskim – P.Ż.G.) podszeptem”.
Teza I: Trump jest prorosyjski i z tego tytułu ma kłopoty wizerunkowe. Polska go uwiarygodni. Chciał...
Strategia przyjęta przez Kreml w odniesieniu do Estonii i Łotwy ma na celu podważenie wiarygodności obu państw.
Podważenie wiarygodności w dziedzinie przestrzegania przez nie europejskich standardów praw mniejszości narodowych; blokowanie procesu asymilacji lub emigracji Rosjan z obu krajów; uzyskanie dla bałtyckich Rosjan równych z rdzenną ludnością możliwości kształtowania życia politycznego, ekonomicznego, społecznego i kulturalnego państw osiedlenia i tworzenie dogodnego dla Kremla instrumentu presji na rządy Estonii i Łotwy, możliwego do użycia w razie sporu Moskwy z Tallinem czy Rygą na jakikolwiek temat.
Neonaziści i holocaust kulturowy Rosjan
Rosjanie stanowią ok. 25–26% mieszkańców Estonii i Łotwy. Ludność rosyjskojęzyczną żyjącą poza granicami Federacji Rosyjskiej w...
Jak wspomniałem w części 1. niniejszego cyklu („Gazeta Polska”, 31 maja br.), jednym z głównych celów propagandy moskiewskiej jest przedstawienie ofiary rosyjskiej agresji w możliwie najgorszym świetle.
Od wieków obowiązuje zasada, że każdy przeciwnik Kremla jest „pogannyj a wiarołomnyj”. Rosja nie zna pojęcia sprzeczności równoprawnych interesów. Ten, kto się jej opiera, to „ostatnia swołocz”. Narracja jest naturalnie dostosowana do epoki, odbiorcy i ofiary.
Akt pierwszy – Czeczenia – „terroryści islamscy mordują rosyjskie dzieci”
Historia rosyjskiego podboju Kaukazu jest długa. Rosja w XIX w. pełniła tam „misję cywilizacyjną”, w ramach której osławiony generał Jermołow prowadził pierwszą wojnę totalną, wycinając lasy i mordując broniących swojej swobody górali. W Czeczenii po...
Wojna propagandowa zwykle poprzedza najazd imperium rosyjskiego na dany kraj. To schemat, który w historii miał miejsce wielokrotnie.
Bardzo niepokoi obecna intensyfikacja działań informacyjno-propagandowych ze strony Kremla. Zanim w kolejnych artykułach przyjrzymy się współczesności, poznajmy rosyjską tradycję wojny informacyjnej. Okaże się ona zadziwiająco znajoma.
Ma dwa zasadnicze cele. Pierwszym jest przedstawienie ofiary agresji jako „niegodnej wsparcia ze strony reszty cywilizowanego świata”, w którego imieniu występuje Rosja – czy to jako narzędzie „postępu”, przeciwdziałające „zacofaniu”, czy też odwrotnie, jako ostoja „konserwatywnego porządku” przeciw jego „wichrzycielskiemu burzycielowi”. Celem drugim jest wewnętrzne podminowanie zaatakowanego państwa, skłócenie jego...
Zachwyty euroentuzjastów nad zwycięstwem Emmanuela Marcona są dowodem co najmniej braku orientacji w rzeczywistości, skądinąd charakterystycznego dla ludzi tego nurtu.
Le Pen obiecuje wyprowadzenie Francji ze strefy euro, z Schengen i z NATO, uznaje aneksję Krymu i widzi w Rosji strategicznego partnera. Jej triumf byłby ciosem dla NATO i oznaczałby francusko-rosyjskie współdziałanie w zakresie wypierania USA z Europy i wykrojenia na jej wschodzie uznanej przez Zachód rosyjskiej strefy wpływów. Uderzałoby to w fundamentalne interesy Rzeczypospolitej. W kampanii wyborczej mówi się jednak różne rzeczy. Opuszczenie NATO może być rozumiane albo jako całkowite zeń wystąpienie, albo jako powrót do sytuacji z lat 1966–2009, gdy Francja nie należała do struktur wojskowych Sojuszu, pozostając...
Unia powinna działać na zasadzie identyfikacji wyzwań i problemów, uznanych przez jej obywateli za ważne i dla stawienia czoła którym lub rozwiązania których niezbędne jest połączenie potencjału jej państw członkowskich.
„Europa dwóch prędkości”, z wypchnięciem państw peryferyjnych do drugiego kręgu, pozbawionego wpływu na decyzje i ze śladowym wsparciem gospodarczym, to scenariusz wiodący do rozpadu UE, przywrócenia barier celnych, protekcjonizmu i ogólnoeuropejskiego kryzysu gospodarczego.
Wyborcy w krajach peryferyjnych wymuszą bowiem podjęcie przez swe rządy kroków obronnych. Proces już się zaczął, choć nie jest jeszcze przesądzone, czy będzie miał charakter zmiany zmierzającej do ocalenia UE poprzez zwrot ku poszanowaniu suwerenności państw narodowych, czy też wobec fiaska tak...
Póki świat wokół był spokojny, system był stabilny. Dziś jednak UE musi stawić czoło jednocześnie kryzysowi strefy euro, kryzysowi imigracyjnemu, zagrożeniu terrorystycznemu i agresji rosyjskiej na wschodzie kontynentu.
Unia Europejska wymaga reform, bez nich upadnie. Dawne paliwa integracji europejskiej w znacznej mierze się wyczerpały. By przetrwać, UE musi być skuteczna, by być skuteczna, musi zredukować swe ambicje, porzucić projekty ideologiczne i stać się pragmatycznym narzędziem rozwiązywania realnych problemów, uznawanych za takowe przez wyborców-obywateli jej państw narodowych, a nie przez elity biurokratyczne.
Klucz pojęciowy – cztery poziomy polityczności UE
Dla zrozumienia natury systemu politycznego Unii nieodzowne jest wprowadzenie pojęcia „polityczność”. Polityczność...
Celem polskiej polityki europejskiej jest przetrwanie i wzmocnienie UE. Jest tak z dwóch powodów: upadek Unii oznaczałby chaos i jego koszty; alternatywą dla niej jest koncert mocarstw – rządy dyrektoriatu największych państw niekrępowanych unijnymi regułami.
Ani Polska, ani żaden z jej partnerów z Międzymorza – od Skandynawii po Bałkany – nie wszedłby do tej grupy. W wyniku rozpadu UE lub jej przekształcenia w system biurokratyczno-hegemoniczny (ze swej natury niestabilny) nasza zdolność wpływania na rzeczywistość uległaby zmniejszeniu. Rosja chciałaby europejskiego koncertu mocarstw – bez USA i demokratycznej UE, choć bardzo by jej odpowiadała Unia zdominowana przez skłócone z Waszyngtonem europejskie mocarstwa i wymuszająca, przy pomocy silnie scentralizowanej administracji,...
W końcu października 2016 r. odbyły się na Litwie wybory do sejmu. Wyniosły one do władzy wielu ludzi nowych, którzy nie ponoszą odpowiedzialności za niewywiązanie się z obietnic wcześniej wielokrotnie składanych Polakom. To stwarza okazję do nowego otwarcia w relacjach Polski i Litwy. Klucz do niego leży jednak w rękach litewskich
O relacjach Polski i Litwy pisałem już trzykrotnie na łamach „Gazety Polskiej Codziennie”. Wyzwania im towarzyszące pozostały te same, ale czasu na znalezienie na nie odpowiedzi jest coraz mniej. Cierpliwość wykazywana przez Polskę, świadomą swojej przewagi potencjału, miała sens, ale od czasu rosyjskiej agresji na Ukrainie czarne scenariusze dotyczące konfliktów na wschodzie stają się prawdopodobne i czynią rozwiązanie problemów polsko-litewskich zadaniem...
Doprawdy straszna jest ta „postępująca izolacja” „nikomu w Europie niepotrzebnej Polski”. Że fakty temu przeczą – tym gorzej dla faktów. Przytoczmy te ostatnie
22 sierpnia na włoskiej wyspie Ventotene na Morzu Tyrreńskim doszło do spotkania premiera Włoch Matteo Renziego, prezydenta Francji François Hollande’a oraz kanclerz Niemiec Angeli Merkel. Było ono poświęcone przyszłości UE po decyzji o Brexicie i odbyło się bez udziału Polski.
Ten ostatni fakt stał się impulsem dla opozycji i związanych z nią komentatorów do snucia teorii o rzekomej izolacji międzynarodowej RP, aż po opinię Włodzimierza Cimoszewicza, jakoby „Polska nikomu w Europie nie była dziś potrzebna”. „Winę” za ten stan rzeczy ponosi naturalnie rząd PiS, a remedium na grożące nam nieszczęście mogłoby być „mało...
Słowianie południowi, podzieleni między imperium habsburskie i osmańskie, spędzili XIX w. na poszukiwaniu własnej podmiotowości. Nie obyło się bez inspiracji polskiej. Polacy nie nadawali się na sojusznika przeciw Węgrom ani przeciw wrogiemu Rosji Imperium Osmańskiemu. Polski ruch narodowy oddziaływał jednak na Słowian tak pod panowaniem austriackim i węgierskim, jak i tureckim
Motywy polskiego wsparcia dla Serbów i Bułgarów oddał agent Hotelu Lambert w Stambule Ludwik Zwierkowski, pisząc: „Jeśli Turcja nie będzie mogła ostać się, niechże przynajmniej z jej rumowisk jakieś siły Polska dla siebie wyprowadzi”. Tak narodziła się idea jugosłowiańska, wymyślona przez księcia Adama Jerzego Czartoryskiego, wymierzona przeciw Austrii i obliczona na pełnienie roli konkurencyjnej wobec...
Ustawę zasadniczą należy traktować jako zabawkę w rękach ludu, aby dać mu złudzenie wolności, gdy faktycznie będzie się go kształtować zależnie od okoliczności (Wilhelm I Orański)
Królestwo Niderlandów nie miało obywateli gotowych do poświęceń na rzecz ojczyzny, lecz poddanych, połączonych wolą obcych mocarstw. Gdy owe mocarstwa odmówiły ponoszenia kosztów jego jedności, a belgijscy poddani wypowiedzieli mu posłuszeństwo, rozpadło się. Mogła je ocalić jedynie przemoc.
Królestwo Niderlandów było tworem sztucznym. Nie powołała go do życia ani wola mieszkańców jego części składowych, ani potęga którejkolwiek z nich, zdolna podporządkować sobie pozostałe. Dawny wspólny byt prowincji niderlandzkich pod władzą Habsburgów zakończył się w 1566 r. chaosem walk religijnych. Katolickie południe...
Wawrzyniec Goślicki herbu Grzymała, sekretarz króla Zygmunta Augusta, zwolennik Jana Zamoyskiego, biskup kamieniecki, przemyski, chełmski i poznański, żył i tworzył na żyznym kulturowo pograniczu polsko‑ukraińskim, w atmosferze intelektualnej złotego wieku Rzeczypospolitej. W 1568 r. opublikował książkę „De optimo senatore libri duo” (O najlepszym senatorze dwie księgi), w 1598 r. wydaną po angielsku. W 1773 r. ukazała się jej trzecia angielska edycja. Czy z niej właśnie twórcy Deklaracji niepodległości USA z 1776 r. zaczerpnęli słynne zdanie: „Uważamy za rzecz oczywistą samą przez się, że wszyscy ludzie są stworzeni równymi sobie”?
Nie ma dowodów na to, że Thomas Jefferson znał ten tekst, choć może znali go jego sekretarze, ale jak mawiają Włosi: Se non è vero, è ben trovato (Jeśli...
„Mój dobry człowieku, nie plam, proszę, mojej koszuli, jak uczyniłeś to z koszulą mojego brata, bo matka mnie zbije” – słowa stojącego na szafocie 5-letniego Gustawa Ribbinga, wypowiedziane do kata na widok skrwawionej koszuli ściętego przed nim 8-letniego brata, straconych przy okazji egzekucji ich ojca i stryja – krwawa łaźnia w Jönköping, 23 grudnia 1521 r.
Rozważania o konflikcie oligarchii magnackiej I Rzeczypospolitej z Zaporożem („GP” z 29 lipca 2015 r.) otworzyły cykl tekstów poświęconych pysze jako źródle klęski politycznej. Dziś prezentuję historię unii Danii, Szwecji i Norwegii, tworzonej niemal równolegle z unią polsko-litewską.
Skandynawska
„Królowa Jadwiga”
W 1363 r. małżeństwo króla Norwegii Haakona VI z 10-letnią królewną duńską Małgorzatą związało dziedziców tronu...
Widniejący niegdyś na malinowych chorągwiach wojska zaporoskiego Archanioł Michał przywołany został na powstańcze sztandary 231 lat po sejmie konwokacyjnym, który odrzucił postulaty kozaczyzny. Ileż by dano w 1863 r., by wojsko zaporoskie nadal istniało i nadal uważało się za „członków Rzeczypospolitej”, niczym w roku 1632!
17 lipca minęła rocznica najtragiczniejszej decyzji w dziejach Polski, Ukrainy, Białorusi, Litwy i Łotwy – o odepchnięciu Zaporoża od Rzeczypospolitej. Miała ona źródło w grzechu pychy, a zapoczątkowawszy upadek Polski i Litwy, oddała wszystkie wymienione wyżej narody w moskiewską niewolę i skutkowała pasmem ich wspólnych nieszczęść, ciągnących się do dziś. Narody te (w formie, w jakiej istniały w omawianych wiekach), póki żyły w zgodzie i wspierały się...
Jest nadzieja, że reintegracja Zachodu na rzecz powstrzymania Moskwy zorganizowana zostanie przez Anglosasów, a także Skandynawów, Bałtów, Polaków i Rumunów. Potrzeba na to czasu. Kupuje go nam zbrojny opór Ukrainy, wyczerpujący Rosję, niszczący jej reputację i budzący inne zagrożone przez Moskwę narody.
Musimy go wspierać
Rosja zbroiła się od 2006 r. Nie były to jednak przygotowania do wielkiej wojny z Zachodem, którą z całą pewnością by przegrała, o czym wie, lecz do serii małych – jak liczono w Moskwie – izolowanych wojen w obszarze rosyjskiej historycznej przestrzeni imperialnej, z zamiarem jej odzyskania.
Pierwszym testem była Gruzja. Wypadł on po myśli Putina, mimo wykazanych przez ów konflikt poważnych mankamentów rosyjskiej machiny wojennej. Zintensyfikowano więc modernizację...
Nominacja Donalda Tuska na przewodniczącego Rady Europejskiej i dymisja jego rządu zamykają etap celów personalnych w polskiej polityce zagranicznej, otwierają zaś etap celów partyjnych. Zmianie ulega podstawa kalkulacji, na której oparta była dotychczas aktywność dyplomatyczna Polski pod rządami koalicji PO–PSL
„Gdy okręt tonie, a wiatry go przewracają, głupi tłomoczki i skrzynki swoje opatruje i na nich leży, a do obrony okrętu nie idzie; i mniema, że się sam miłuje, a on się sam gubi” – ks. Piotr Skarga-Powęski (1536–1612) „Kazania sejmowe”
Cele stawiane sobie w grze międzynarodowej przez tandem Tusk–Sikorski zostały w miarę możności osiągnięte. Walka o stanowiska w strukturach zachodnich na najbliższe lata jest rozstrzygnięta. O ile Radosław Sikorski zabiegał o przychylność...
Relacje z Niemcami są obok stosunków z USA najważniejszym nurtem polityki rosyjskiej wobec Zachodu. O ile wobec Waszyngtonu, mimo ogłoszonego przez Amerykanów słynnego już „resetu”, dominuje wrogość, o tyle stosunki pomiędzy Moskwą a Berlinem możemy uznać za wielopłaszczyznowe partnerstwo strategiczne. Dwa główne cele, jakie Rosja usiłuje zrealizować w jego ramach, obejmują osłabienie NATO (poprzez popieranie dystansowania się RFN od USA) oraz uzyskanie uznania UE dla rosyjskiej strefy interesów w Europie Wschodniej. Stosowanym przez Kreml instrumentem realizacji tego ostatniego celu jest powiązanie Niemiec z polityką rosyjską poprzez ofiarowanie im pozycji głównego dystrybutora gazu rosyjskiego w Europie Środkowej. Wzmacnia to dodatkowo Berlin wobec innych stolic w regionie, a dla Moskwy...