Kultura
Patrzę na jego zdjęcie – idzie w mundurze 2. korpusu rzymską ulicą. Rok 1945. To już po Monte Cassino, po uprzednim piekle w sowieckim łagrze, po całym szlaku z żołnierzami Andersa. Obok cytat z „Zapisków z martwego domu” Dostojewskiego, ze słowami o „innym świecie”. Mam Herlinga-Grudzińskiego na poczesnym miejscu w swojej duchowej bibliotece arcydzieł, zbiorze książek, które odcisnęły tak silne piętno na duszy, że mogę je na nowo „odczytywać”, przypominać sobie klimat czy sceny, nawet bez sięgania po realne woluminy.
Świat Herlinga-Grudzińskiego: droga od przedwojennej Polski, przez doświadczenie „łask komunizmu”, potem wieloletnią emigrację na włoskiej ziemi, obserwowanie losów ojczyzny zniewolonej przez ZSRS, aż po rozczarowanie efektami przełomu roku 1989 – to wszystko przychodzi...
Historia tego festiwalu zna wiele niezapomnianych koncertów legend i gwiazd bluesa. Ale na scenie Rawy Blues pojawiali się też muzycy pozostający w silnych związkach z szerokim bluesowym nurtem, tworzący różnorodną muzykę. Do nich należy wokalista i gitarzysta James Blood Ulmer.
Trwale zapisał się wśród artystów jazzowej awangardy, realizując ideę harmolodyczności Ornette’a Colemana, uwalniającą muzykę afroamerykańską z tradycji europejskiej harmonii. W swoim unikalnym stylu przeszczepił harmolodyczność z jazzu na inny grunt i połączył rockiem, funky i bluesem. W bogatym dorobku płytowym Jamesa Blood Ulmera znajdują się takie albumy jak „Tales of Captain Jack”, „Black Rock” i „Odyssey Harmolodic Guitar with Strings”. „Memphis Blood: The Sun Sessions” był nominowany do nagrody Grammy w...
Jeffrey Archer jest postacią niezwykłą. Pisarz, publicysta, polityk. Za młodu sportowiec. W ciągu blisko 80-letniego życia członek Izby Gmin i Lordów. Baron i więzień polityczny. Przeciwnik poprawności i sympatyk Polski.
Mało kto potrafi tak pisać. Lapidarny język – najkrótsze opowiadanie liczy dokładne 100 słów, najdłuższe – 50 stron. Wszystkie mają niezwykłą fabułę, zawsze zaskakującą pointę, w większości zostały zaczerpnięte z życia. Autora wydaje się nie interesować wielka zbrodnia, raczej sprytny przekręt – jak w przypadku nielegalnego parkingowego, który zbił majątek, pobierając opłaty od kierowców. Miasto przez 40 lat sądziło, że jest funkcjonariuszem miejscowego zoo, a dyrekcja zoo – że zbiera opłaty w imieniu miasta. Równie fascynujący jest casus „pierwszego zastępcy dyrektora...
Inspirowane smokami
(4/6 gwiazdek)
FOR THE THRONE, Music Inspired by the HBO Series Game of Thrones, Columbia Records
Komu trudno rozstać się z serialową sagą „Gra o Tron”, być może znajdzie pocieszenie w muzyce. Płyta ukazuje się w czasie trwania ostatniego sezonu telewizyjnej przygody. Uwaga, na krążku nie znajdziemy jednak wielu utworów z serialu, lecz jedynie te inspirowane obrazem – a to zasadnicza różnica. Mimo że zabrakło znanej z filmu piosenki zespołu Florence and the Machine, to nowe utwory przygotowało wielu świetnych wykonawców. Są więc m.in. przedstawiciele amerykańskiej sceny folkowej The Luminers oraz Mumford and Sons, rockowcy z The National, Travis Scott, a także gwiazda hiszpańskiej sceny pop – Rosalía.
Wiosenne rytmy
(5/6 gwiazdek)
Mitch & Mitch, FRISCO...
Tancerka brzucha szuka swojego syna, dwie niefrasobliwe kobiety chcą wyjść za mąż za wspaniałych mężczyzn, matka dwóch synów ucieka przed karą za zabicie niewiernego męża, chirurg pragnie odnaleźć swoje ideały… Oto rekruci Państwa Islamskiego, którzy lądują w zajętym przez ISIS mieście w Syrii. Ale zamiast obiecanej sprawiedliwości i prawdziwego islamu dostają krainę, w której kwitną pedofilia, handel narkotykami oraz masowe krwawe mordy. Tu można zostać zabitym za palenie papierosów, za posiadanie w domu pianina albo gitary, za perfumy, za szminkę… Tak wygląda życie w reżimie, który chce opanować cały świat.
Arabski serial „Black Crows” (Czarne Kruki), który można obejrzeć na platformie Netflix, jest jak podróż do piekła, które jest tuż obok nas, dzieje się w XXI wieku przy kompletnym...
Wśród atakujących Jerzego Miziołka, nowego dyrektora Muzeum Narodowego w Warszawie, znalazły się trzy grupy obywateli: postępowi aktywiści, polityczni cynicy i „pożyteczni idioci”.
29 kwietnia przed Muzeum Narodowym w Warszawie odbył się „bananowy protest” przeciwko rzekomej cenzurze, która miała zaistnieć w placówce. Z wystawy zdjęto prace Natalii Lach-Lachowicz (przedstawiającej się jako „Natalia LL”) oraz Katarzyny Kozyry, ukazujące kobietę w różnych odsłonach, w perwersyjny sposób jedzącą banana. Część lewicowych komentatorów ogłosiła, że jest to akt cenzury i zaproponowała niecodzienny bunt – jedzenie bananów przed Muzeum.
Postępowi aktywiści
Jeśli adwersarze Dobrej Zmiany twierdzą, że to jedynie niewinny banan, a instytucje kultury we współczesnej Polsce wprowadzają „...
Pożegnanie
[3/6 gwiazdek]
The Cranberries, IN THE END, BMG
To już niestety koniec. Przed nami ostatni album święcącego triumfy w latach 90. zespołu The Cranberries. Gdy w zeszłym roku muzycy pracowali nad nowymi piosenkami, nadeszła dramatyczna wiadomość o śmierci wokalistki Dolores O’Riordan. Artystka zdążyła nagrać większość linii wokalnych, a zarejestrowany materiał trafia teraz w ręce fanów. „In the End” to zaledwie zarys kolejnej, wspaniałej płyty The Cranberries, która już nigdy nie powstanie. Mocny, ciepły głos O’Riordan śpiewającej refren przebojowego „Catch Me If You Can” szczególnie ściska za serce.
W masce Dylana
[4/6 gwiazdek]
Kevin Morby, OH MY GOD, Dead Oceans
Po zeszłorocznej płycie „City Hall”, będącej swoistą laurką dla Nowego Jorku, tytuł najnowszej płyty...
Współczesna powieść sensacyjna (a jeszcze w większym stopniu film) cierpi na istotną dolegliwość, którą można nazwać rozbratem z prawdopodobieństwem. Dobry pomysł często nie wystarcza autorowi (a pewnie i jego agentowi) i zaczyna on potęgować zwroty akcji, nadzwyczajne zaskoczenia, mnożą się efekty specjalne, aż w którymś momencie tracimy możliwość identyfikacji z bohaterem, bo widać, że wciska nam się ewidentną bajkę. W tym kontekście fachura – John Grisham – ciągle okazuje się mistrzem, a jego „Wyspa Camino” jest czytadłem doskonałym.
Brawurowo zawiązana akcja – piątka kryminalistów kradnie w sposób precyzyjny i naukowy rękopisy Scott Fitzgeralda, po czym wpada, gdyż jeden ze sprawców skaleczył się na miejscu skoku, pozostawiając swe DNA – nieoczekiwanie zwalnia. Mogliśmy spodziewać...
Niedawno ukazała się nowa, fascynująca powieść osadzona w dramatycznych wydarzeniach u zarania chrześcijaństwa autorstwa Janette Oke i Davisa Bunna.
Historia ma kapitalne tło historyczne. Przeplatają się w niej postaci i wydarzenia znane z Ewangelii – ziemie Izraela, rzymska okupacja, czasy między ukrzyżowaniem Jezusa a Zesłaniem Ducha Świętego.
Alban, rzymski setnik, doświadcza mocy Jezusa, gdy ten uzdrawia jego sługę. Choć nawet nie czuje się godny, by Jezus przyszedł do niego. Chce pozostać wiernym rzymskim dowódcą. Jego sytuacja komplikuje się, gdy dostaje zadanie, by stwierdzić, co się stało z ciałem Jezusa. Tu rozpoczyna się fascynująca przygoda zbierania relacji od żydowskich kapłanów, rzymskich żołnierzy i innych świadków. Jednocześnie bohater przeżywa przyszłe małżeństwo z...
Dziś już nikt o nich nie pamięta, ale do 1200 roku przed Chrystusem istniały w basenie Morza Śródziemnego potężne państwa, które nagle zniknęły. Przyglądając się tamtejszej zagładzie, trudno się oprzeć wrażeniu, że przypomina ona to, co się dzieje w ostatnich latach w Europie. Są jednak mocne diagnozy wskazujące wirusy powodujące ogólnozachodni kryzys.
Nawet starożytny Egipt nie oparł się katastrofie. Państwo faraonów wygrało wprawdzie wielką bitwę morską z tajemniczymi najeźdźcami, ale poniosło dotkliwe straty i musiało tak bardzo skupić się na obronie, że straciło swoją pozycję i możliwość prowadzenia niezależnej polityki. Ale są jeszcze inne starożytne imperia tamtych czasów, które mogły być potężniejsze nawet od Egiptu – królestwo Hetytów pierwsze dysponowało żelazem na skalę...
Aktorka komediowa jest dobrem rzadkim. W odróżnieniu od mężczyzn komików liczba kobiet, które można zaliczyć do tego gatunku, jest mizerna. Owszem, bywają aktorki dramatyczne obsadzane w komediach (jak Barbara Krafftówna czy Barbara Rylska), ale te, które oddały się śmieszeniu bez reszty i w dodatku nigdy nie przekroczyły granicy dzielącej sztukę od szmiry, można policzyć na palcach jednej ręki – przed wojną Ćwiklińska, dziś Śleszyńska, w międzyczasie Irena Kwiatkowska, której Marcin Wilk poświęcił właśnie pracę „Żarty się skończyły”.
Opisuje w niej długie, blisko stuletnie życie aktorki. Postacie komediowe odgrywają w teatrze przeważnie role drugoplanowe. Ale nie pani Irena – ona zawsze skupiała na sobie uwagę – czy jako Hermenegilda Kociubińska w kabarecie Siedem kotów Gałczyńskiego...
Z bluesem do twarzy
[4/6 gwiazdek]
Mrozu, AURA, My Music
Słuchając kolejnej płyty wrocławskiego wokalisty Łukasza Mroza, aż trudno uwierzyć, że jeszcze niedawno w dyskotekach rozbrzmiewał jego hit „Miliony monet”. Na szczęście Mrozu porzucił ugładzone popowe dźwięki na rzecz rasowego bluesa, z którym, trzeba przyznać, znacznie lepiej mu do twarzy. Najnowsza płyta „Aura” jest tego najlepszym dowodem. Rockandrollowa fala porywa w piosence „System”, gitarowe riffy kołyszą w „Chcę do ciebie wrócić”, a gangstersko-miłosne opowieści urzekają klimatem. Fani energii Tomasza Organka i skali głosu Krzysztofa Zalewskiego poczują się doskonale.
Niespodzianka
[5/6 gwiazdek]
Beyoncé, HOMECOMING: THE LIVE ALBUM
W oczekiwaniu na kolejny studyjny album gwiazdy muzyki pop Beyoncé, do rąk fanów...
„Niedobrani” Levina są ćwiczeniem z niewykonalnego albo wypadkiem przy pracy. W kinie, zwłaszcza w komediach, dochodzi czasem do niemożliwych mariaży i happy endów. Prostytutka z „Pretty Women” machnie się za bogacza, a gwiazda kina zagnie parol na skromnego księgarza z „Notting Hill”. O Kopciuszku (i szewcu Skubie?) każdy sam powinien pamiętać.
Fred i Charlotte to znajomi z dzieciństwa. Ona była jego starszą o parę lat nianią, on nieprzytomnie zakochanym nastolatkiem. Wpadają na siebie na nowojorskim party i o dziwo znowu iskrzy, mimo że Fred jest misiowatym niechlujem w dresach, a ona wygląda niczym supermodelka, o co nietrudno, skoro gra ją Charlize Theron. Zrazu chodzi tylko o sentymenty, ale okazuje się, że ona też zachowała go w sercu. Jako nieszablonowy dziennikarz pomaga jej...
Godzinny dokument o naszym kraju, nakręcony w ramach serii „The Royal Tour”, jest spektakularną opowieścią, tworzoną przez Amerykanina – dla Amerykanów. Jeśli powstały już inne części, poświęcone m.in. Meksykowi czy Izraelowi, to czy „Republic of Poland” doczekała się równie godnego obrazu?
Być może dlatego, że pierwsze pomysły Polskiej Fundacji Narodowej, jeszcze z czasów poprzednich władz tej instytucji, okazywały się często chybione, nie można się dziwić, że ten projekt PFN trzymała w ścisłej tajemnicy. Choć produkcja trwała od września do listopada 2018 roku, to oficjalne komunikaty dotyczące premiery dzieła Petera Greenberga, znanego dziennikarza i podróżnika, ukazały się dopiero kilka dni przed pierwszymi pokazami filmu. Jeśli komuś się wydaje, że anglojęzyczny dokument to...
Starożytny Rzym to dobra sceneria dla powieści kryminalnej, która lubi stroić się w historyczne szaty. Rzym schyłkowego okresu Republiki jest dobrym miejscem dla krwawych zagadek. Wielkie miasto stanowiące zawsze magnes dla wszelkiej przestępczości, wielka władza, którą można zdobyć, ale ciągle jeszcze państwo prawa. Może dlatego autor Steven Saylor kazał swojemu bohaterowi Gordianusowi Poszukiwaczowi żyć w czasach od dyktatury Sulli po początek cesarstwa.
Epoka ta jest dobrze przebadana przez historyków, z dużą ilością źródeł i niezłą wiedzą na temat życia codziennego. Nic nie wiadomo, żeby w tamtych czasach istnieli prywatni detektywi, aliści żyć mogli. Całość cyklu uprawdopodabnia rzesza postaci historycznych z Ciceronem na czele. Saylor na pierwszym planie stawia zbrodnie. W „...
Sześćdziesiąt lat temu wraz z Truffaut stworzył filmową Nową Falę. W „Do utraty” pokazał nowych aktorów, łamał reguły montażu, wyprowadził kino na ulicę pełną naturalnych dźwięków, obrazów, emocji. Nowofalowcy stanowili też grupę krytycznego nacisku, wpłynęli na kino, także polskie, a u siebie zastraszyli starszych, kręcących „kino-papę”. Truffaut nagrał potem książkę z klasykiem Hitchcockiem, a Godard odleciał – zaczął maoizować, założył grupę Dżiga Wiertow.
Nowatorska i doskonała science fiction „Alphaville”, zwariowany „Szalony Piotruś”, jeszcze „Pogarda” według Moravii to kino i dziś atrakcyjne. Potem był czas rewolucyjnej aktywności i nieczytelnych filmów agitek. Godard związał się z młodziutką aktorką Anne Wiazemsky; zagrała w jego filmach, by we wspomnieniach zrobić zeń bufona,...
To było elektryzujące: w zajawce zrobionego dla Netflixa filmu dokumentalnego „Walka. Życie i zaginiona twórczość Stanisława Szukalskiego” w reżyserii Irka Dobrowolskiego, Leonardo DiCaprio opowiada o artyście, który był dla niego jak dziadek, „polski dziadek”.
Hollywoodzki gwiazdor serdecznie mówi o człowieku, który przez długie dekady właściwie nie był w Polsce nikomu znany – poza garstką wtajemniczonych. I tak o Szukalskim z miejsca zrobiło się znacznie głośniej. Nie bez znaczenia jest też solidna, wydawnicza i propagatorska działalność Fundacji „Evviva L’arte”, która nie tylko wydała rozchwytywany album „Szukalski”, ale też organizuje w wielu miastach Polski szereg dyskusji o dorobku i dziedzictwie Stacha z Warty. O dorobku w potężnej mierze nieistniejącym już materialnie –...
Wszystkie smaki jazzu
[5/6 gwiazdek]
Kuba Więcek Trio, MULTITASKING, Polish Jazz
Saksofonista Kuba Więcek ma zaledwie 28 lat, a jego nowa płyta „Multitasking” to już drugi album, który ukazuje się w prestiżowej serii Polish Jazz. Na poprzedniej płycie dominowały brzmienia akustyczne, teraz przyszedł czas na eksperymenty. Obok saksofonu, perkusji i gitary basowej pojawiły się również syntezatory i elektronika. W utworze „Jazz Robots” do tria na chwilę dołącza znakomity pianista Marcin Masecki. Płyta uwodzi nie tylko świetnym brzmieniem ale też wciągającymi melodiami. „Tacos in LA”, „Jazz Masala”, „SUGARboost” – ciekawe, czy miłośnicy kulinariów odnajdą w tych utworach dodatkowe smaki.
Na udany wieczór
[3/6 gwiazdek]
Norah Jones, BEGIN AGAIN, Universal
Zapewne wszyscy pamiętamy...
W tym roku czeka nas kolejne wielkie spotkanie z bluesem, które odbędzie się w Katowicach w dniach 11–12 października. Miejsce koncertów Rawa Blues Festival to, podobnie jak w poprzednich latach, Sala NOSPR i hala Spodek. W programie festiwalu znalazło się sześć zespołów ze Stanów Zjednoczonych, a wśród nich Rick Estrin & The Nightcats oraz James Blood Ulmer z Vernonem Reidem. Wystąpią też, po raz pierwszy w Polsce: gitarzystka i wokalistka Hannah Wicklund z grupą The Steppin’ Stones; śpiewająca perkusistka Lindsay Beaver ze swoim zespołem; Victor Wainwright & The Train, zespół znakomitego pianisty, wokalisty i showmana; The Daniel Castro Band, formacja wokalisty i gitarzysty osadzonego stylem gry w najlepszej tradycji bluesa elektrycznego.
W przedsprzedaży bilety na Rawę Blues...
Święty Jan Paweł II miał na dachu Domu Apostolskiego prywatną Drogę Krzyżową – o chwilach szczególnego skupienia Ojca Świętego w Rzymie i Jerozolimie opowiada papieski fotografik i kawaler Orderu Orła Białego Adam Bujak. Rozmawia Adam Sosnowski
Dostąpił Pan zaszczytu spędzania Wielkanocy u boku św. Jana Pawła II.
Wiele razy przeżywałem czas Wielkiego Postu, Triduum Paschalnego i samej Wielkanocy z naszym Ojcem Świętym. Szczególnie utkwiła mi w pamięci wielkopiątkowa Droga Krzyżowa z 1987 roku, którą przeszedłem tuż obok papieża w rzymskim Koloseum. Przed wyruszeniem na nabożeństwo doznałem niemalże mistycznego spotkania z Janem Pawłem II, patrząc na niego, jak trwał w modlitwie i widząc, że w tej chwili jest całkiem u Boga. Panowała zupełna cisza, ale w sercach grała nam obecność...
Z recenzowaniem powieści kryminalnych jest ten podstawowy problem, że nie sposób pochwalić chwytu, na jakim się opierają (np. w zabójstwie Rogera Acroyda Aghaty Christie cały myk polegał na tym, że zabójcą jest narrator, a w „ABC” tej samej autorki seria „alfabetycznych” zbrodni ma ukryć tę jedną właściwą).
Niestety, za coś takiego potencjalny czytelnik gotowy jest zabić. Toteż o powieści Roberta Dugoni „Umiera się tylko raz” mogę powiedzieć jedynie, że jest bardzo dobra, ma zaskakującą pointę i niezłą bohaterkę, detektyw Tracy Crosswhite, bystrą kobietę po przejściach, która strzela jak zawodowy snajper. Wolno mi jeszcze zdradzić punkt wyjścia – zaciekawienie działa na rzecz poczytności. Oto kłusownik krabów wydobywa z dna Pacyfiku klatkę ze zwłokami młodej kobiety. Można by...
Na początek
[5/6 gwiazdek]
Lang lang, PIANO BOOK, Deutsche Grammophon
Lang Lang to chiński pianista, którego popularność znacznie wykroczyła poza odbiorców związanych z muzyką klasyczną. Nic dziwnego, występował przecież razem z takimi gwiazdami popkultury jak Pharrell Williams czy Metallica. Najnowszym dwupłytowym albumem „Piano Book” zabiera nas w podróż w krainę swoich dawnych inspiracji. Album skierowany jest w stronę bardzo szerokiego odbiorcy. Obok znanych utworów Bacha, Beethovena i Debussy’ego, na płycie usłyszymy także współczesne dzieła Maxa Richtera, muzykę z filmowej Amelii oraz wiele miniatur ludowych z różnych zakątków świata. Doskonała płyta dla młodych słuchaczy, zachęcająca do rozpoczęcia przygody z muzyką klasyczną.
W cyrku
[3/6 gwiazdek]
Cyrk Deriglasoff,...
W noweli G.K. Chestertona „Zmartwychwstanie księdza Browna” libertyni inscenizują śmierć klechy, by po ocuceniu wmawiać mu, że cudem ożył. Ale ksiądz jest detektywem, no i za mało w nim pychy, by wpaść w kompromitującą pułapkę fałszywej świętości.
Instytucjonalnej nieufności Kościoła wobec cudów doświadczyła polska święta Faustyna Kowalska, wyniesiona na ołtarze przez Jana Pawła II. Od jej objawień do beatyfikacji minęło siedem dekad. W filmie Kondrata pierwsze, co proponuje spowiednik Faustynie zawierzającej mu swój osobowy kontakt z Chrystusem, to wizyta u psychiatry. Zanim siostry zakonne przyjmą ją do siebie, rezolutna panna upewni się o powołaniu, obierając ziemniaki. Nawet religijni rodzice, ubodzy rolnicy ze wsi Głogowiec, przyjmują decyzję córki jako fanaberię.
Na postać...
David Baldacci należy do najpoczytniejszych pisarzy amerykańskich. Sławę przyniosła mu debiutancka powieść „Władza absolutna”, na podstawie której powstał świetny film z Genem Hackmanem i Clintem Eastwoodem. Na „Miasto upadłych” warto zwrócić uwagę przynajmniej z dwóch powodów. To kolejny kryminał z Amosem Deckerem, gliniarzem po przejściach (niedawno stracił żonę i córkę).
Tym razem szukając odpoczynku i ukojenia dla nerwów, przyjeżdża na głęboką prowincję do miasteczka Baronville, gdzie od razu zderza się z serią zbrodni, z którymi nie może (albo nie chce) uporać się miejscowa (rzecz jasna skorumpowana) policja. Miasto wyrosłe na ciężkim przemyśle przedstawia obraz nędzy i rozpaczy. Upadły zakłady, pozostała ludność pogrąża się w narkomanii. Twórca potęgi pozostawił swoje...
Wzruszające spotkanie
[5/6 gwiazdek]
Henryk Górecki, SYMPHONY NO.3, Domino
Symfonia pieśni żałosnych Henryka Mikołaja Góreckiego to jedno z najgłośniejszych na świecie dzieł polskiej muzyki współczesnej. Najnowsze wydawnictwo jest zaś obowiązkowe, oto III Symfonia ukazuje się w ciekawej interpretacji muzyków Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia pod batutą Krzysztofa Pendereckiego. Do nagrań zaproszono dawno niesłyszaną wokalistkę trip hopowego zespołu Portishead, Beth Gibbons. Trudno o większe zaskoczenie, gdyż artystka nie mając wcześniej styczności z językiem polskim, lekko drżącym głosem, przejmująco śpiewa słowa zapisane w gestapowskiej katowni przez Helenę Błażusiakównę.
Ulubione składanki
[5/6 gwiazdek]
Floating Points, LATE NIGHT TALES, Late Night Tales
Kto z...
„Bracia Sisters” zaskakują, bo nie są skrojeni podług klasycznej formuły. To nawet nie antywestern, lecz sen o westernie podszyty europejską wrażliwością. Opowieść o rodzeństwie, dwu cynglach pazernego Kontradmirała, o gwałcie i wierności. Eli i Charli, swój chłop i gwałtownik, solidarnie kryją się podczas strzelanin i do czasu posłusznie mordują wyznaczone ofiary. Wciąż myślą o powrocie do matki. No i nie są bezrefleksyjni.
Paru protagonistów buntuje się w tym filmie przeciw roli automatów. Najpierw biesi się tajemniczy Warm, który opanował technikę wydobywania złota, i czmycha. Wyśledzi go detektyw Morris, by wystawić go braciom Sisters, gdyż sam z zasady nie brudzi sobie rąk. Ale Warm urzeknie go wizją, darem wymowy. Dotrą egzekutorzy Kontradmirała i też zmienią front.
Roi im się...
Dla wielu osób, takich jak autor poniższych wynurzeń, Formuła 1 może stanowić nie lada zagadkę. Co powoduje, że miliony ludzi na całym świecie nie mogą oderwać oczu od dwudziestu samochodów, które w ciągu około dwóch godzin jeżdżą w kółko, jeden za drugim, wykręcając kolejne pętle na torze i czasem się wyprzedzając? A jednak oglądają – więc może coś w tym jest?
Zachęcony ekskluzywnym wydaniem „La Gazzetta dello Sport” (jeszcze sprzed wyścigu w Australii) oraz tym, że po koszmarnym wypadku Robert Kubica wraca na tor, postanowiłem obejrzeć nie tylko najbliższy sezon wyścigowy, lecz także – dzięki entuzjastycznym recenzjom na całym świecie – dziesięcioodcinkowy serial na Netfliksie poświęcony Formule 1 „Jazda o życie”. I od pierwszego odcinka, jako całkowity dyletant, a wkrótce i kibic-...
Zastrzyk energii
[6/6 gwiazdek]
The Comet Is Coming, TRUST IN THE LIFEFORCE OF THE DEEP MYSTERY, Impulse!
Znowu Shabaka Hutchings – można by napisać, gdyż ten genialny brytyjski saksofonista co chwila pojawia się w najróżniejszych składach, otwierając miłośników jazzu na kolejne muzyczne obszary. The Comet Is Coming tworzy zaledwie trzech muzyków. Saksofon, syntezatory i perkusja w pełni jednak wystarczają, by wypełnić przestrzeń iście punkową energią. Za sprawą gościnnego udziału poetki Kate Tempest, wśród porywających rytmów jest również czas na chwilę refleksji. Grupa odwiedzi Polskę już w sierpniu w ramach katowickiego Off Festivalu. Warto doświadczyć mocy ich muzyki na żywo.
Na wieczór
[4/6 gwiazdek]
Krystyna Stańko, AQUARIUS, Universal
Po płycie The Comet Is Coming nie...
Chociaż pogłoski o śmierci powieści kryminalnej są mocno przesadzone, jest faktem, że coraz trudniej o nowe pomysły. Autorzy radzą sobie, mieszając gatunki, łącząc tradycyjny kryminał z powieścią romantyczną, przygodową lub fantastyczno-naukową czy też przenosząc w scenerię retro.
W dreszczowcu Petera Maya „Na szlaku trumien” znajdziemy i elementy powieści grozy – opuszczona latarnia morska, i tajemnicy – eksploatowany niemiłosiernie wątek utraty pamięci – czy wreszcie zawsze pewny chwyt „dziecko w niebezpieczeństwie” (w tym wypadku zbuntowana nastolatka, cała w gwoździach i tatuażach). Jednak to wszystko, z niedoszłym topielcem włącznie, który stracił pamięć (do tego stopnia, że nawet zapomniał o ognistym flircie z sąsiadką), nie wystarczyłyby, aby zwrócić uwagę na omawianą książkę...
To nie jest najlepszy film Lankosza ani najprzyjemniejszy w oglądaniu. „Rewers” miał energię zdrowego rewanżu na PRL, radował w skali jednostkowej i historycznej. W „Ziarnie prawdy” zmistyfikowana wizja ciemnego polskiego antysemityzmu budowała przynajmniej labirynt udanego kryminału.
Teraz idzie o podróż w noc, bez trzymanki i bez nadziei. W filmie według prozy Bator kontroli nad swym losem nie mają nawet krzywdziciele. Przed nami okrutna przygoda Edypa, który odkrywa prawdę o sobie i bliskich – to znaczy o ludziach przeklętych nie ze swojej winy. Dobre za to jest tu aktorstwo.
Dziennikarka Alicja przyjeżdża do zapuszczonego Wałbrzycha badać sprawę zaginięć dzieci. W willi nachodzi ją dawny znajomy i jego syn. Dyrektor domu dziecka przeraża ją wizją plagi nieszczęsnych a zbędnych...
Ten eksperyment z zagranicznymi turystami można przeprowadzać bez końca. W Łodzi warto pokazać przepych i piękno ulicy Piotrkowskiej, a potem przejść trzydzieści metrów dalej i zobaczyć, jak wyglądają współczesne slumsy z rozpadającymi się ruinami, zamieszkiwanymi w najlepszym wypadku przez bezdomnych.
Goście z Gruzji nie mogli oderwać wzroku. Ulica Piotrkowska na odcinku od placu Wolności do alei Mickiewicza jest naszpikowana arcydziełami secesyjnej czy eklektycznej architektury, więc kamienice dawnych włókienniczych fabrykantów tworzą blisko dwukilometrowy pas istnych pereł z historii XIX-wiecznej zabudowy. Od ulicy Mickiewicza można co krok podziwiać kolejne gmachy, zaczynając już od pierwszej kamienicy, zbudowanej przez przedsiębiorcę niemieckiego pochodzenia Ryszarda Bechtolda (...
Ze snów i wspomnień
[5/6 gwiazdek]
RGG, MEMENTO, Polskie Nagrania
Trio RGG w pełni zasłużenie wydaje najnowszą płytę w legendarnej serii Polish Jazz, stawiając ją u boku takich dzieł jak „Astigmatic” Krzysztofa Komedy czy „Music for K” Tomasza Stańki. „Memento” to zbiór gromadzonych latami pomysłów i kompozycji, które dopiero teraz wychodzą na światło dzienne. Jak to zwykle ze wspomnieniami bywa, jest delikatnie i klimatycznie („Monachium”), a także urzekająco melodyjnie („Elleve”). Z zadumy wyrywają wybuchy dźwięków („Furiant”), by znów wyciszyć nas w nastrojowym „We śnie”. Utwór ten, niczym prawdziwy sen, kończy się dość nieoczekiwanie, zostawiając jeszcze niedosyt wrażeń.
Powrót po latach
[3/6 gwiazdek]
The Cinematic Orchestra, TO BELIEVE, Ninja Tune
Brytyjski zespół The...
Przypadło mi w udziale zadanie zarazem satysfakcjonujące, bo mam przedstawić polskiemu czytelnikowi książkę mego ukraińskiego Przyjaciela, jak i budzące obawy z powodu jej niezwykle trudnej tematyki i płynących stąd nieprostych wniosków.
Mowa o polskim wydaniu solidnej objętości pracy wybitnego historyka lwowskiego, profesora Bohdana Hudzia, na której okładce rzuca się w oczy wybity wielkimi literami tytuł „Ukraińcy i Polacy”, a dopiero po chwili dopatrzymy się, że jego ciąg dalszy malutkimi literami doprecyzowuje: „…na Naddniestrzu, Wołyniu i w Galicji Wschodniej w XIX i pierwszej połowie XX wieku”*. Dla każdego mającego choć minimalną wiedzę historyczną staje się od razu jasne, że jednym z głównych tematów tej książki jest m.in. rzeź wołyńska, a więc kwestia, której recepcja i...
Urodził się w roku, w którym moja generacja przystępowała do matury. Wystarczająco wcześnie, aby jako nastolatek przeżyć karnawał Solidarności, a jako student włączyć się w walkę z komuną. Piotr Semka, rocznik 1965, żywy dowód, że patriotyzm dziedziczy się w genach, a urodzenie w Gdańsku zobowiązuje. Jako pięcioletnie dziecko mógł oglądać osmalone mury komitetu PZPR. Mając 15 lat, rozpoczął naukę w słynnej „Topolówce”.
To była pierwsza polityczna szkoła, która uformowała go na całe życie. Tam zastał go stan wojenny, rozpoczęła się działalność związana z tajnymi gazetkami, z organizacjami politycznymi, często dość radykalnymi . Z wywiadu „Piątka u Semki” – przeprowadzonego przez Jana Hlebowicza – wyłania się panorama tamtych czasów i kolegów, z których wielu odegrać miało doniosłą rolę...
Wesele to obraz rodzin, społeczeństwa, narodów – tego, jak sami się widzą i co wolą ukryć. Tak było u Wyspiańskiego i – niestety – Smarzowskiego. Coppola dużo powiedział o Ameryce w scenach weselnych „Ojca chrzestnego”. Farhadi, oscarowy Irańczyk pracujący z Francuzami, Włochami, teraz postawił na Hiszpanię, realizując własny scenariusz, na który miał ochotę sam Almodovar.
Farhadi robi kino problemowe, o rozpadających się związkach, niszczących je tajemnicach, kłamstwach. Wesele, podczas którego zostanie porwana córka gościa honorowego, to wypisz, wymaluj jego genre. Almodovar zrobiłby z tego farsę, krzykliwy dramat. Ale i Farhadi zmienił wzór, zło przychodzi tym razem z zewnątrz.
I z przeszłości bohaterów, której inni nie chcą zapomnieć. Ba, uznali, że mogą na niej zarobić. Laura (...
Gdy myślimy o historii naszego kraju, skupiamy się na aspektach militarnych i polityce wewnętrznej oraz międzynarodowej. Tymczasem na przestrzeni wieków wśród Polaków było wielu wybitnych przedsiębiorców. Ich sylwetki możemy znaleźć w książce zatytułowanej „Poczet przedsiębiorców polskich”. Możemy się tylko domyślać, jak dzięki ich postawie dziś wyglądałaby nasza gospodarka, gdyby nie rozbiory, II wojna światowa i PRL.
Think tank Związku Przedsiębiorców Polskich – Fundacja Warsaw Enterprise Institute wspólnie z Fundacją im. XBW Ignacego Krasickiego zdecydował się opracować i wydać „Poczet przedsiębiorców polskich”. Jest to unikalny zbiór sylwetek polskich przedsiębiorców, którzy mieli olbrzymi wpływ na rozwój gospodarczy Polski za czasów Jagiellonów, w czasach wolnej elekcji, a także...
Idzie kilka kroków przed wszystkimi firmami ze swojej branży, zmieniając oblicze oglądania filmów i seriali, uzależnia, wywołuje dyskusje, rozkochuje i wzbudza gniew. Serwis internetowy Netflix staje się takim fenomenem jak radio w latach 20. i telewizja w latach 70.
Liczby mówią same za siebie. Internetowa wypożyczalnia filmów w samym tylko roku 2018 zarobiła na czysto 1,211 mld dolarów dzięki prawie 150 mln klientów na całym świecie. Ostatnia gala Oscarów przyniosła Netflixowi kolejny spektakularny klejnot w koronie – wyprodukowany przez spółkę meksykański film „Roma” otrzymał trzy statuetki, w tym dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego. Czy ktoś mógł sobie wyobrazić w końcu lat 90., że wysyłkowa wypożyczalnia filmów na płytach DVD będzie zdobywała Oscary i tworzyła seriale, które...
Północny azyl
[4/6 gwiazdek]
Daria Zawiałow, HELSINKI, Sony Music
Od świetnego i hojnie nagradzanego debiutu Darii Zawiałow upłynęły już dwa lata. Nowa płyta „Helsinki” jest nie tylko równie przebojowa, ale też bardziej zróżnicowana brzmieniowo. Elektropopowe tło teraz jeszcze mocniej przecinają gitarowe dźwięki. Odpoczynek od ostrych syntezatorów przynoszą delikatnie rozkołysane, akustyczne „Zbrodnie Ikara” oraz równie nastrojowe „Płynne szczęście”. Muzyce towarzyszą gorzkie, czasem wykrzyczane słowa, na które artystka ma jednak antidotum. Są nim schowane w zanadrzu, tytułowe „Helsinki”, będące krainą marzeń i upragnionym azylem.
Pieśni Powstania Wielkopolskiego
[5/6 gwiazdek]
SYMFONIA WIELKOPOLSKA 1918. PIEŚNI POWSTAŃCZE, DUX
Monumentalne dzieło Marka Sewena „Symfonia...
Komunizm okazał się chorobą cięższą, niż nam, pacjentom, początkowo się wydawało. Po 30 latach w wolnej Polsce dopiero zbliżamy się do odkrycia całej prawdy o jego charakterze, skali deprawacji i uwikłaniu ludzi. Nieraz bardzo wybitnych. Demaskatorskie książki Joanny Siedleckiej pozwalają przewartościować opinie o polskim środowisku literackim, dźwigniach kariery i cenie, jaką za to płacono. Najnowsza praca Sebastiana Ligarskiego i Grzegorza Majchrzaka zajmuje się tymi, których próbowano złamać i pozyskać, i przeważnie nie osiągnięto zamierzonych celów.
Bezpieka zaginała parol na największych – latami rozpracowywała Zbigniewa Herberta i wychodziła ze skóry, pragnąc zaszkodzić Czesławowi Miłoszowi, wtedy gdy otrzymał nagrodę Nobla, a następnie odbywał triumfalną podróż po Polsce....
Kino amerykańskie lubi występnych bohaterów, pod warunkiem że mają charakter. Skłoni widza, by sprzyjał nawet gangsterowi, gdy ten wojuje z większym łajdakiem. A ober-draniem, wiadomo, jest system, państwo, elity. Stary kwiaciarz w „Przemytniku” Eastwooda przemyca prochy dla meksykańskiego kartelu, bo bank go zlicytował, a kartel dobrze płaci. Niedawno w filmie pod takim samym tytułem z Thomasem Hardy i Jessicą Chastain pokazano ferajnę bimbrowników. Też byliśmy po ich stronie.
Ale Eastwood robi także film rodzinny, a nie jedynie o mafii. Sam gra bankruta, któremu brylowanie na zjazdach hodowców kwiatów przesłoniło życie rodzinne. Jego rodzona córka wciela się w tę filmową. Mamy tu też żonę i wnuczkę, i wszystkie z pretensjami, że zmarnował im życie. Czy można to naprawić? Tak, kasa od...
Silnie podbudowaną ideologią wykluczenia „mniejszości seksualnych” wystawę o tematyce homoseksualnej autorstwa Daniela Rycharskiego w Muzeum Sztuki Współczesnej można zobaczyć do 22 kwietnia. Można, ale nie trzeba. I nie warto.
Trudno, żeby sztuka lub nawet jej substytuty nie dołączały do dyskusji nad kształtem społeczeństwa, zwłaszcza gdy w Polsce rośnie napięcie pomiędzy dwoma wizjami współczesności. W dyskusję (czy raczej walkę) nad istotą wolności w XXI wieku włącza się także finansowane przez stołeczny budżet Muzeum Sztuki Współczesnej. Wystawa Daniela Rycharskiego „Strachy” ustawiona w jednej sali muzealnej zawiera różne konstrukcje, usilnie zwane rzeźbami, które mają wyrażać cierpienie homoseksualistów, ich prześladowania i nietolerancję ze strony – a jakże! – Kościoła...
Twardziele z podwórka
Sokół, WOJTEK SOKÓŁ, Prosto
[2/6 gwiazdek]
Aby sprawdzić, co słychać w polskim rapie, sięgnijmy po solową płytę weterana gatunku – Wojtka Sokoła. „Mam czterdzieści lat, jestem mężczyzną. Nowy hip-hop to pluszowy człowiek z blizną” – próbuje dystansować się od rapującej młodzieży, zapraszając równocześnie do nagrań idola nastolatków Taco Hemingwaya. W tym muzycznym wyścigu o najtwardszego chłopaka z podwórka, jest to zresztą jeden z nielicznych tekstów, które dają się zacytować. W pamięci zostaje zaś przyjemnie wmontowany refren z głosem Andrzeja Zauchy w miłosnej historii „Pomyłka”.
Kontynuacja dzieła
[5/6 gwiazdek]
Maurizio Pollini, Chopin, Deutsche Grammophon
Włoski pianista Maurizio Pollini w 1959 roku otrzymał dyplom mediolańskiego konserwatorium, a...
Fascynujące erudycyjnym bogactwem „Roztrzaskane lustro” Wojciecha Roszkowskiego opowiada o powstaniu, rozwoju, wyjątkowych wartościach, a następnie o dzisiejszym upadku cywilizacji Zachodu. Symptomy zapaści widoczne są gołym okiem, katastrofa demograficzna, kryzys wartości stanowiących ongiś fundament Europy, a na dodatek polityczno-poprawny paraliż mentalny uniemożliwiający zdefiniowanie i zwalczanie zagrożenia.
Korzenie fenomenu Zachodu są znane – grecka filozofia, rzymskie prawo i duch judeochrześcijański; znane są też czynniki, które umożliwiły rozwój – równowaga sił między sacrum a profanum, wielość bytów politycznych i prawa jednostki w połączeniu z indywidualizmem, co razem stworzyło model nieznany w świecie. Autor ukazuje zarazem, jak w zdobyczach...
Jan Nowak Jeziorański nie zobaczył filmu o swojej misji. Ale opowiedział o nim producentowi, Janowi Ołdakowskiemu. Chodziło o barwną wizję tamtych czasów, o ukazanie skali zagrożeń i wyzwań zrozumiałe dla młodych.
Jeziorański ma przywieźć do Warszawy stanowisko Churchilla i polskiego Londynu w sprawie powstania. Alianci nie pomogą, polscy generałowie się sprzeczają i blokują kuriera. Tu i tam polują na niego niemieccy agenci, szukając szansy na kontakt z AK i akcję przeciw bolszewikom. Ci podchodzą pod Warszawę, przez Most Poniatowskiego wycofują się Niemcy, ale garnizon w stolicy zostaje wzmocniony.
O innym kurierze, który dotarł do USA, opowiedział Sławomir Grünberg w bieda-filmie „Karski i władcy ludzkości”. Na tym tle obraz Pasikowskiego to wystawna realizacja. Wojenny Londyn,...
Za nami Oscary 2019. „Zimna wojna” przegrała z „Romą”, a statuetki trafiły do filmów w miarę dobrych. Tyle dobrego, że Polacy mocno zaznaczyli swoją obecność na gali.
Polsce nie udało się wywalczyć Oscara. „Zimna wojna” w reżyserii Pawła Pawlikowskiego była nominowana w kategoriach: film nieanglojęzyczny, zdjęcia (operator Łukasz Żal) i reżyser. – „Zimna wojna” to bez wątpienia bardzo dobry film pod kątem artystycznym. Ale historię, którą miał do powiedzenia Alfonso Cuarón, czyli reżyser „Romy”, była zdecydowanie lepsza – mówi „Gazecie Polskiej” dr Łukasz Jasina, historyk i krytyk filmowy. – Prawdopodobnie też ta historia, jak i inne, które były nominowane, bardziej pasowała do aktualnych zapatrywań politycznych w Stanach Zjednoczonych – dodaje. Wspomniany obraz przedstawia...