Kultura
Każdego dnia słyszymy o kobietach w ciąży rozważających aborcję, które po obejrzeniu filmu „Nieplanowane” wybrały życie dla swoich dzieci – mówią Cary Solomon i Chyck Konzelman, reżyserzy i scenarzyści tego amerykańskiego filmu. Rozmawia Sylwia Kołodyńska
Spodziewali się Państwo, że film „Nieplanowane” będzie bojkotowany w Polsce? W katolickim kraju?
Niechęci spodziewamy się wszędzie i dotyczy to niestety również kręgów katolickich. Na przykład Irlandia ma silną tradycję katolicką, a nasz film spotkał się tam z dużym oporem. To samo dotyczy Meksyku. Na szczęście doczekaliśmy się premier filmu w tych miejscach. A teraz przybyliśmy do kraju Jana Pawła II. Jeden z recenzentów umieścił nas na szczycie rankingu „najniebezpieczniejsze filmy XXI wieku”.
Jak widać, niektórzy boją się...
Nowoczesny soul
[5/6 gwiazdek]
Michael Kiwanuka, KIWANUKA, Polydor
Kto wie, jak potoczyłaby się kariera Michaela Kiwanuki, gdyby nie popularny serial HBO „Wielkie kłamstewka”. To właśnie z niego pochodzi przebój artysty „Cold Little Heart”, który zapewnił młodemu Brytyjczykowi miliony fanów na świecie. „Kiwanuka” jest trzecim albumem artysty, który idealnie sprawdziłby się jako ścieżka dźwiękowa do filmu z lat 70. Autor garściami czerpie bowiem z bogatej tradycji soul, a dźwięki gitar, wejścia perkusji, czy urocze chórki przenoszą nas o kilkadziesiąt lat wstecz. Równocześnie, dzięki nowoczesnym środkom, płyta absolutnie nie trąci myszką, zdradzając współczesną produkcję. Porywa zarówno energetycznym rytmem „Hero”, jak i nostalgią „I’ve Been Dazed”.
Nieznany Wajnberg
[5/6 gwiazdek...
Oczywiście tytuł jest celowo anachroniczny – przymiotnik „kultowy” w 20-leciu międzywojennym mógł dotyczyć co najwyżej spraw związanych z kultami religijnymi, a wielka kariera słowa jest dużo młodsza nawet niż osławiony „kult jednostki” i dziś oznacza jeden z uniwersalnych kluczy używanych przy byle okazji. Ale „Druga Rzeczpospolita w 100 przedmiotach” pióra Andrzeja Fedorowicza jest właśnie zestawem rzeczy i pojęć „kultowych” dla swoich czasów.
Liczba rzeczy kultowych z międzywojnia jest naprawdę imponująca: od czapki maciejówki po pocztówkę z Zaleszczyckim mostem, od kodeksu honorowego Boziewicza po plakat wzywający do broni. Skądinąd do historii przechodziły zarówno rzeczy wielkie, jak i małe – powstały z niczego port w Gdyni i obóz odosobnienia w Berezie Kartuskiej, słynny dworek...
Królowa gospel swoim talentem, artystycznym dorobkiem, ale przede wszystkim koncertami przypominała o rzeczy tak zapomnianej, jak banalnej. O podstawowej funkcji muzyki jako elementu scalającego wspólnotę, pozwalającego razem coś przeżyć, być doświadczeniem dla całej społeczności. Choćby tej zrzeszającej się w Kościele baptystów.
Muzyki jako fundamentu życia, pozwalającego na wyrażanie siebie, swoich marzeń, wiary i co za tym idzie – miłości. Emocje, które wywoływała Aretha Franklin, przypominają raczej te ze sportowych zawodów, gdzie publiczność kibicuje gwieździe, jakby w danej chwili nie liczyło się na świecie nic poza tym występem. Przy tych emocjach nawet jej 18 nagród Grammy nie robi wrażenia.
„Amazing Grace: Aretha Franklin” to film dokumentalny, będący rejestracją wideo dwóch...
Największe narodowe przedsiębiorstwa, takie jak PKN Orlen, w sposób szczególny zaangażowane są w działania z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu. W tym obszarze ten jeden z polskich czempionów realizuje szereg ważnych i potrzebnych działań.
Idea społecznej odpowiedzialności biznesu (z j. ang. Corporate Social Responsibility, CSR) w polskich warunkach ma w praktyce stosunkowo krótką historię, sięgającą czasów powrotu do zasad gospodarki wolnorynkowej po 1989 roku, , choć w pojedynczych przypadkach była znana i praktykowana w okresie międzywojennym i dawniej.
W CSR przodują najwięksi
Działania na rzecz otoczenia społecznego w naszym kraju obecnie dotyczą zwłaszcza największych przedsiębiorstw, w tym PKN Orlen. To oczywiste. Prowadząc działalność na dużą skalę firmy takie jak...
Wydawać by się mogło, że w debacie o aborcji padły już wszystkie argumenty „obu stron”. Tymczasem bojkot filmu „Nieplanowane”, który rozpoczęły „Wysokie Obcasy”, przyniósł nowe absurdy. Zwolennicy aborcji i zarazem przeciwnicy filmu piszą na przykład, że aborcja jest mniej niebezpieczna od usunięcia zęba mądrości i zdecydowanie bezpieczniejsza od... porodu.
„Aborcję widzimy na obrazie USG. Rura wprowadzona do macicy wsysa »nic nie czujące tkanki«. »Tkanki«, które stanowiąc kształt człowieka, bronią się przed śmiercią, próbują siłować, uciekać, uniknąć rozszarpania… To jedna z najbardziej dramatycznych scen morderstwa, jakie widziało światowe kino. Znacznie bardziej przerażające od tych, znanych z najnowszego »Rambo« czy »Jokera«” – pisaliśmy dwa tygodnie temu na łamach „Gazety Polskiej...
Coraz mniej jest wśród nas ludzi pamiętających miasto najwierniejsze z wiernych. Naturalnie Lwów żyje we wspomnieniach i legendach, ale coraz trudniej współczesnym Polakom zrozumieć rolę, jaką pełnił w II RP. Polski Piemont, źródło kultury, skarbnica nauki. Warszawę zrównano z ziemią, ale warszawiacy wrócili na ruiny, Lwów ocalał, ale wypędzono z niego Polaków.
Tytuł pracy Stanisława Kopra i Tomasza Stańczyka „Ostatnie lata polskiego Lwowa” jest nieco mylący. Sugeruje monografię – obraz życia codziennego w końcówce lat 30., w istocie jest to kalejdoskop tematów, spraw, ludzi, zjawisk całego międzywojnia, aż po kartę ostatnią – wysiedlenia zarządzone w 1946 r. przez Nikitę Chruszczowa. Nie zabraknie tam lwowskiej szkoły matematycznej i kryminalnej sprawy Gorgonowej, orląt lwowskich i...
Był sobie polski komunista, który mówił, że „nie wierzy w Stalina”. Nie przeszkodziło mu to w tym, by na początku lat 60. zostać dyrektorem Pałacu Kultury i Nauki. Na dodatek starał się, mimo szalejącego terroru komunistycznego, myśleć niezależnie. To jeden z bohaterów filmu „Ukryta gra”, w którego wcielił się Robert Więckiewicz. Choć jest to postać drugoplanowa, zaczynam od niej, bo na tym przykładzie najłatwiej dostrzec, z jaką swobodą interpretacyjną twórcy filmu podeszli do mrocznej karty historii PRL-u. Nie oznacza to, że arogancko zignorowali podstawowe fakty, ale z pewnością film „Ukryta gra”, rozpatrując warstwę faktograficzną, warto wziąć w duży nawias. Kino zna filmy szpiegowskie osadzone w konkretnych czasach przedstawionych w autorskim zwierciadle ich twórców. I nie ma się co...
Gdy ktoś idzie na cmentarz i szuka grobu, znajduje nazwiska osoby zmarłej. W czasie pierwszych prac archeologicznych takiego znaku nie odnaleziono. Wydawało się, że nie da się udowodnić, iż szczątki należą do św. Piotra... – mówi Paweł Lisicki o książce „Grób Rybaka”. Rozmawia Grzegorz Wszołek
Niedawno ukazała się Pana opowieść „Grób Rybaka”. Nie jest to typowa literatura faktu o historii Kościoła i poszukiwaniach szczątków św. Piotra…
Książka ma kilka warstw. Pierwsza dotyczy badań nad odkryciem grobu św. Piotra – jak były prowadzone, o co dokładnie chodziło w sporach nad szczątkami. To część śledczo-reporterska. Staram się też przybliżyć znaczenie relikwii Piotra dla chrześcijan, odpowiedzieć na pytanie, co z tego wynika dla ich wiary, i rozważam, w jaki sposób przezwyciężyć...
Widok z Trzech Koron
[6/6 gwiazdek]
Maciej Obara Quartet, THREE CROWNS, ECM
Dobry duch Tomasza Stańki czuwa nad nagraniami kolejnego pokolenia znakomitych muzyków jazzowych. Nie przypadkiem to właśnie dwaj dawni współpracownicy Stańki: Marcin Wasilewski oraz Maciej Obara nagrywają dzisiaj dla prestiżowej wytwórni ECM. Polsko-norweski kwartet Obary wydał pod szyldem monachijskiej wytwórni swoją drugą płytę „Three Crowns”. Widokiem z tytułowych Trzech Koron możemy nasycić się bez konieczności wyjazdu w Pieniny, a jak bardzo zaskakująca może być ta wędrówka, przekonamy się zarówno w nostalgicznych partiach saksofonowych, tajemniczych fortepianowych pejzażach Dominika Wani, jak i niepokojących wycieczkach sekcji rytmicznej.
Wigor nastolatka
[5/6 gwiazdek]
Neil Young &...
Jestem bardzo wzruszony pięknym wykonaniem moich piosenek przez młodzież – z intuicją, wrażliwością i muzycznymi talentami. Ten album to miód na moje serce! Skierowany jest oczywiście do wszystkich Polaków, bez względu na to, kogo popierają. I do tych, którzy mnie lubią, i tych, którzy mnie nie znoszą – mówi Jan Pietrzak.
Skąd Jan Pietrzak czerpie siły, by zaskakiwać wigorem w wieku 82 lat i nagrywać płyty?
Siłę czerpię z życia i własnych decyzji (śmiech)! Trzeba pracować, gdy ma się zadanie do wykonania. Nie mam z tym żadnego problemu. A skąd czerpię siły? Skoro Pan Bóg dał, to trzeba je wykorzystać. Nic mi o tym nie wiadomo, by wiek był jakimś problemem, naprawdę. Nie znam takiej teorii!
Wychodzi nowa płyta pt. „Toast”. Czym zainspiruje słuchaczy?
Album zawiera piosenki wybrane...
Poszukiwania przeboju
[2/6 gwiazdek]
Muniek Staszczyk, SYN MIASTA, Agora
Muniek Staszczyk, porzucając kolegów z zespołu T.Love, zabrał się za nagrywanie solowej płyty. I choć nowy skład brzmi znacznie lepiej niż ostatnie dokonania starej kapeli, to w niespójnym repertuarze słychać nerwowe poszukiwania recepty na przebój. Udało się przynajmniej raz w brylującej po radiostacjach piosence „Pola”, której współautorem okazuje się specjalista od młodzieżowych hitów Dawid Podsiadło. Dla fanów zaś, pamiętających takie albumy dawnego T.Love jak „Pocisk miłości”, zamiast nowej twórczości Muńka Staszczyka znacznie bardziej polecam świeżo wydany książkowy wywiad „Król”, przeprowadzony przez Rafała Księżyka.
Za ciosem
[5/6 gwiazdek]
Jaimie Branch, FLY OR DIE II, International Anthem...
W okresie PRL-u ziemiaństwo i arystokracja, obok przemysłowców i kupców, należały do warstw wyklętych. Reforma rolna podcięła ich korzenie ekonomiczne. Równocześnie dokonała się zagłada polskich dworków, często pereł wiejskiej architektury. Z kilkudziesięciu tysięcy pozostały setki. Dopiero w III RP obserwujemy powrót zainteresowań, odbudowę obiektów i odkrycia, że potomkowie wielkich rodów ciągle żyją wśród nas.
„Świat polskiej szlachty” Arkadiusza Bińczyka i Marcina Rosołowskiego przybliża szereg postaci przedstawicieli znakomitych rodów, które mają wielkie zasługi dla polskiej kultury i historii. Są to postacie znane, jak pani na Puławach Izabela Czartoryska, nestor naszych podróżników Mikołaj Krzysztof Radziwiłł zwany Sierotką czy niekoronowany król Polski książę Adam Czartoryski,...
W tym miejscu miała być recenzja nagrodzonego w Gdyni i nominowanego na Berlinale filmu Agnieszki Holland „Obywatel Jones”. Filmu pięknego w obrazie, precyzyjnego w prowadzeniu fabuły i ważnego ze względu na poruszany temat. Moglibyśmy zachwycać się grą brytyjskich aktorów, realizmem dramatycznych scen, prawdą o mrocznych czasach stalinowskich i pochylać nad milionami ofiar wielkiego głodu na Ukrainie – ofiar totalitarnego systemu komunistycznego. Agnieszka Holland zrobiła ważne kino na najwyższym, tzw. światowym poziomie. Możemy być dumni z tego, że wśród rodzimych produkcji mamy taki tytuł.
Ale reżyser nie chciała najwyraźniej, by oceniać jej film pod kątem wartości merytorycznej i warsztatu. Postanowiła zrobić piękne dzieło i wykorzystać je do politycznej walki. Holland na antenie...
Potrzeba wiary w „coś więcej” jest nieodłączną częścią ludzkiej natury. Biorąc pod uwagę znaczenie religii w dziejach ludzkości, nie powinno nikogo dziwić, że rozważający naturę homo sapiens pisarze fantastyki naukowej z XX wieku wzięli na warsztat również relacje człowieka z Bogiem.
Czym charakteryzuje się literatura science-fiction? Jeśli ktoś lekceważąco powie, że jest to rodzaj opowiastek o robotach i kosmitach, rozsierdzeni fani i badacze gatunku wyrwą temu profanowi jego plugawy język. W fantastyce naukowej występują zarówno sztuczna inteligencja, jak i przybysze z innych światów, ale to tylko rekwizyty. Prawdziwy sens tej twórczości kryje się w pytaniach, które ona zadaje. Mistrzowie fantastyki naukowej dokonywali bezwzględnej wiwisekcji ludzkiej natury. Wnioski, do jakich...
Piąty sezon pokazywanego na Netflixie „Peaky Blinders” ugruntowuje pozycję serialu jako lidera wśród kryminalnych opowieści z historycznym tłem. Ta prawda tnie po oczach jak rzeźnicki nóż.
Dekadę temu sądziłem, że serialom kryminalnym nie może się przydarzyć nic lepszego niż „Zakazane Imperium”, czyli amerykański „Boardwalk Empire” z genialną rolą główną Steve’ego Buscemi jako Enocha Nucky’ego Thompsona. Ale kilka lat później Anglicy wyprodukowali „Peaky Blinders” (reż. Steven Knight), który bezlitośnie zdeklasował konkurencję. Opowieść o Tommym Shelby (Cillian Murphy) i jego rodzinnym gangu z Birmingham stała się nie tylko łotrowską sagą. To opowieść o Anglii, Szkocji, Irlandii, Stanach Zjednoczonych w pierwszych dekadach XX wieku. To świat wyższych sfer i zaułków, w których ludzie...
Mietek Kosz nie chciał, jak jego niewidomi koledzy z ośrodka, kleić pudełek czy skręcać szczotek, chciał zostać wybitnym pianistą wbrew wielu przeciwnościom. I został. Muzyka stała się jego miłością, pasją, treścią życia – opowiada reżyser filmu „Ikar. Legenda Mietka Kosza”. Z Maciejem Pieprzycą rozmawia Sylwia Kołodyńska
Czy można nie kochać jazzu i zrobić film o Mietku Koszu?
Wszystko jest możliwe. Czasami to, że nie jesteśmy specjalistami w jakiejś dziedzinie, powoduje, że mamy ciekawsze spojrzenie na jakąś materię. Nie uważam się za znawcę jazzu, ale słucham tej muzyki. Jazz może nie był moją pierwszą miłością, był nią – jak to się najczęściej zdarza u młodych ludzi – rock, ale do jazzu stopniowo dojrzałem i doszedłem.
I do Mietka Kosza też?
Przyznam, że długo go nie słuchałem...
Zapomniane melodie
[6/6 gwiazdek]
Jazz Band Młynarski-Masecki, PŁYTA Z ZADRĄ W SERCU, Agora, Toinen Music
Duet pianisty Marcina Maseckiego i wokalisty Jana Młynarskiego nie ustaje w swoich fascynacjach muzyką dwudziestolecia międzywojennego. Po doskonałej płycie „Noc w wielkim mieście” artyści reaktywują swój jazzband, wzbogacając go jeszcze o kolejnych muzyków, w tym całą sekcję skrzypiec. Dawne brzmienie orkiestry (do nagrań użyto zabytkowych mikrofonów węglowych), połączone z bogatymi aranżacjami Maseckiego, daje niesamowite efekty. I jak na przedwojenne szlagiery przystało, na płycie nie zabrakło skocznych fokstrotów, jak choćby singlowe „Yo Yo”, a także rzewnych ballad, jak „Żebyś ty wiedziała (jak mi się nie chce)”.
Magiczny Chopin
[5/6 gwiazdek]
Rafał Mokrzycki,...
Istnieje mnóstwo proroctw, wizji i objawień dotyczących bliższej i dalszej przyszłości Polski wraz z otaczającym ją światem. Powstały dość dawno i wówczas zostały utrwalone, trudno więc podejrzewać późniejsze korekty, mimo że dotyczą zjawisk, które zaistniały długo po tym, jak zmarli ich autorzy.
W pracy Wincentego Łaszewskiego „Duchowa misja Polski” znajdujemy ogromny zestaw świadectw od XVII wieku po czasy współczesne. Wśród ich autorów – choć może powinno się raczej mówić się o przekaźnikach, jako że większość informacji ma pochodzić z ust Matki Boskiej albo Jej Syna – znajdujemy wybitne postaci historyczne, jak kardynałowie Wyszyński i Hlond, papież Karol Wojtyła, święci i błogosławieni Kościoła (choćby Ojciec Pio, s. Faustyna czy s. Łucja z Fatimy), liczni mistycy i jasnowidze z...
Za to warto docenić amerykańską produkcję z silnym przesłaniem pro-life. Przedstawia bowiem manipulację wokół zabiegów aborcyjnych, które mają… „pomagać kobietom, wspierać je i ograniczać liczbę niechcianych ciąż”. Słowem – samo dobro. Przynajmniej dla tych, o których Karol Wojtyła mówił, że reprezentują cywilizację śmierci. Abby (Ashley Bratcher) z takim właśnie założeniem rozpoczyna pracę w klinice Planned Parenthood.
Spotka ją jednak chwila otrzeźwienia, gdy zda sobie sprawę, że ma na sumieniu 22 tysiące aborcji. Ale zrozumie to dopiero po ośmiu latach, będąc już dyrektorem kliniki, gdy po raz pierwszy zobaczy, jak naprawdę wygląda aborcja. Widzimy to na obrazie USG: rura wprowadzona do macicy wsysa te „nic nieczujące tkanki”. „Tkanki”, które stanowiąc kształt człowieka, bronią się...
„Katarzyna Wielka”, czyli miniserial HBO, to solidne ocieplanie wizerunku rosyjskiej imperatorowej. I bardziej bajeczka niż epopeja historyczna.
HBO szumnie zapowiadało swoją nową produkcję. Na tyle zmyślnie, że naprawdę czekałem na dzień październikowej premiery. Niestety, po obejrzeniu poczułem się mocno zawiedziony. Niemal całą fabułę – poza pewnym koniecznym tłem historycznym i społecznym – wypełniają dworskie intrygi i romanse. Osnową czteroodcinkowego serialu jest mocno podkoloryzowana miłość między Katarzyną II, czyli Zofią Fryderyką Augustą, wcześniej niemiecką księżniczką (Helen Mirren), a Grigorijem Potiomkinem (Jason Clarke), który zawrotną karierę w cesarstwie rosyjskim zawdzięczał tyleż swoim talentom i pewnemu sprytowi, co wtajemniczeniu w alkowę carycy.
Uprzedzając...
Utwory mojego pradziadka, księcia Władysława Lubomirskiego, nie były wykonywane od czasów dwudziestolecia międzywojennego, po wojnie wymazywali je z kart historii muzyki komuniści. Dorobek polskiej arystokracji był tematem zakazanym zarówno w zakresie twórczym, jak i społecznym – mówi książę Jan Lubomirski-Lanckoroński, inicjator Festiwalu im. Księcia Władysława Lubomirskiego. Rozmawia Sylwia Kołodyńska
Już jutro rozpoczyna się Festiwal im. Księcia Władysława Lubomirskiego. Pana pradziadek, książę Władysław Lubomirski, był nie tylko mecenasem sztuki, o czym za chwilę, ale też artystą i kompozytorem. W jakich okolicznościach mógł Pan słuchać jego kompozycji? Co Pan wtedy czuł?
Prawdę mówiąc, poza ubiegłorocznym festiwalem nie było dotąd okazji. Utwory mojego pradziadka nie były...
Ku nadziei
[6/6 gwiazdek]
Nick Cave and the Bad Seeds, GHOSTEEN, Bad Seed
Zamiast chropowatych gitar, zmian rytmu i nieoczekiwanych wybuchów, do których przez lata przyzwyczaił nas australijski poeta i rockman Nick Cave, na jego najnowszym albumie otrzymujemy delikatne brzmienia syntezatorów i fortepianu. Nie dziwmy się tym zmianom, minęły zaledwie cztery lata od tragicznej śmierci nastoletniego syna Cave’a, a „Ghosteen” to pierwszy album napisany po tym traumatycznym zdarzeniu. To równocześnie najbardziej osobisty i przejmujący krążek artysty, w którym dzieli się swoim bólem, poszukiwaniem spokoju i Boga. Ogrom cierpienia, które w sobie nosił, zamienił tu w arcydzieło.
Muzyka z „Jokera”
[5/6 gwiazdek]
Hildur Guðnadóttir, Joker (Original Motion Picture Soundtrack)...
Antoni Macierewicz to jedna z najciekawszych postaci współczesnej Polski. Niezłomny opozycjonista, surowy krytyk kunktatorstwa i przyciasnych marzeń o socjalizmie z ludzką twarzą jako ersatzu niepodległości, specjalista od misji niemożliwych, których trzykroć się podejmował. W 1992 roku, gdy na polecenie Sejmu otworzył temat lustracji, po 2005 roku niszcząc bastion postkomuny znany jako WSI i z rozmachem biorąc się za sprawy obrony narodowej w rządzie Beaty Szydło. Zadania wykonał, otrzymując w zamian wzgardę i szyderstwa wrogów i niekoniecznie wdzięczność przyjaciół.
Tę pasjonującą biografię możemy poznać dzięki pracy Jerzego Kłosińskiego „Macierewicz – człowiek do zadań niemożliwych”. Autor przedstawia rodowód polityka – kilka pokoleń zaściankowej szlachty, a także dzieciństwo, na...
„Joker” w reżyserii Todda Phillipsa to dojrzały dramat psychologiczny i społeczny. Oskarżenie pod adresem świata, który wraz z nędzą tworzy występek.
Dla wielu ten film będzie zdecydowanie zbyt lewicowy. Gotham City jest w nim pokazane jako miasto, którym rządzi skorumpowany establishment, zwijanie usług publicznych potęguje nędzę, a brak ochrony medycznej spycha słabych w odmęty rozpaczy i szaleństwa. Ale taką korelację między biedą a występkiem już dawno temu pokazał w swoim „Państwie” Platon. To niezwykłe, jak najstarsze filozoficzne tropy wracają w ambitniejszych popkulturowych dziełach.
O „Jokerze” jest głośno. Znakomita, choć sięgająca też do klisz, fabuła (wątek z rzeczywistością urojoną) to niejedyny jego walor. Wspaniałą pracę wykonał Joaquin Phoenix jako główny bohater....
W pierwszej chwili ucieszyłem się z przyznania literackiego Nobla Polce, Oldze Tokarczuk. To ósma pochodząca z naszego kraju osoba uhonorowana w ten sposób i piąty twórca literatury. Jednak tę czystą radość natychmiast zmąciły ideologiczno-polityczne wypowiedzi autorki oraz jej promotorów i akolitów.
To nie nam należy stawiać zarzut, że zwracamy uwagę na ideologiczny wymiar Nagrody Nobla dla Olgi Tokarczuk, a literaturę spychamy na plan dalszy. Czyni to sama autorka oraz jej medialni sponsorzy i sojusznicy: „Tokarczuk po otrzymaniu Nobla: »Pomimo problemów z demokracją w Polsce wciąż mamy coś do powiedzenia światu« – tak zatytułowała swój tekst „Gazeta Wyborcza”. A pisarka dodała chwilę po otrzymaniu Nobla: „Chciałabym powiedzieć wszystkim moim przyjaciołom, ludziom w Polsce:...
Polski kandydat do Oscara – „Boże ciało” – to intrygująca opowieść o zbolałej ludzkiej duszy targanej gdzieś między pierwotnymi instynktami a nieustannym poszukiwaniem Boga. Jednak reżyserowi na kilku płaszczyznach jego filmowa owieczka wymknęła się z rąk. Nie przeszkodziło to twórcom filmu w zgarnięciu dziewięciu nagród na Festiwalu Filmów Fabularnych w Gdyni i Nagrody specjalnej na MFF w Wenecji.
W centrum tego huraganu potrzeb tak wzniosłych, jak i prymitywnych jest on – chłopak (Bartosz Bielenia), który za wszelką cenę chce być księdzem. Ale przestępcza przeszłość zamyka mu drogę do seminarium. Podszywając się pod księdza, wykorzystuje naiwność proboszcza z niewielkiej miejscowości i w jego zastępstwie zaczyna prowadzić parafię. Wkuwa po nocach porządek mszy, w konfesjonale...
Festiwal stał się miejscem spotkań ludzi z wielu krajów. Opowiadamy nie tylko o polskiej drodze do wolności, ale też o drodze Węgrów, Czechów, Rumunów czy Bałtów. Razem tworzymy wspólnotę w traumie życia w państwach dotkniętych komunistycznym totalitaryzmem – przekonuje Arkadiusz Gołębiewski. Z dyrektorem i pomysłodawcą Festiwalu Filmowego Niepokorni Niezłomni Wyklęci rozmawia Magdalena Łysiak.
Zakończył się XI Festiwal Filmowy NNW. Jak go Pan ocenia?
Tegoroczna edycja po raz kolejny udowodniła, że sprawdziła się nasza intuicja, aby poszerzyć festiwal o historię krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Od kilku lat festiwal stał się miejscem spotkań ludzi z wielu krajów. Opowiadamy nie tylko o polskiej drodze do wolności, ale też o drodze Węgrów, Czechów, Rumunów czy Bałtów. Goście...
Chopin na gitarę
[4/6 gwiazdek]
Adam Palma, PALMA MEETS CHOPIN, MTM
Muzyka Fryderyka Chopina bywała już inspiracją dla wielu składów jazzowych. A czy ktoś wcześniej zmierzył się z twórczością polskiego kompozytora, mając do dyspozycji wyłącznie gitarę akustyczną? Adam Palma należy niewątpliwie do bardzo nielicznego grona. Słuchając doskonale znanych dźwięków Poloneza A-dur Op. 40 czy Mazurka F-dur Op. 68, trudno nie docenić wysokiego kunsztu artysty. Jego najnowsza płyta to jednak propozycja bardziej dla pasjonatów gitary niż miłośników Chopina. Szczególnym smaczkiem na albumie pozostaje gościnny udział Leszka Możdżera. Muzycy wspólnie nagrali Walc h-moll Op. 69.
Najlepszy czas
[6/6 gwiazdek]
John Coltrane, BLUE WORLD, Impulse!
Mimo że od śmierci króla saksofonu...
Opowiedzieć w jednym tomie historię rozrywki międzywojnia jest zadaniem gigantycznym. Zaledwie dwie dekady niepodległości zaowocowały nie tylko nadzwyczajnym bogactwem działalności artystycznej, wysypem talentów, ale również ogromną różnorodnością.
Sama rywalizacja „Qui pro quo” z „Morskim Okiem” mogłaby być tematem całego tomu. W dodatku w tamtych czasach nie było dzisiejszego rozdziału na sztukę wysoką i użytkową. Na kabaretowych deskach debiutują późniejsi giganci teatru: Szyfman i Schiller, użyczają swoich piór Tuwim, Słonimski, Boy-Żeleński i Adolf Nowaczyński. Gwiazdy estrady, jak Bodo czy Dymsza, robią kariery filmowe, rewia zręcznie miesza się z satyrą polityczną, aktywną od pierwszych dni niepodległości po ostatnie występy Ali Baby, już pod bombami. Jeszcze 3 września spektakl...
Był sobie wielki wynalazca Thomas Edison (Benedict Cumberbatch) i jego pracownik Nikola Tesla (Nicholas Hoult). Dość szybko uczeń przerósł mistrza, znajdując sposób na to, jak zwiększyć wydajność jego elektrowni o 50 proc. Edison obiecywał zdolnemu pracownikowi 50 000 dolarów nagrody za ten wyczyn. Ale gdy Tesla udostępnił mu swój wynalazek – przejście na prąd zmienny – Edison pomysłu nie zaakceptował z do dziś niewyjaśnionych powodów.
Jak widać, twórcy filmu też tego powodu znaleźć nie potrafili, choć bardzo się starali, podgrzewając wraz ze szkłem żarówki atmosferę wokół konfliktu dwóch naukowców. Ale z tego sporu niewiele wynika poza tym, że panowie z każdą sceną coraz bardziej się nie lubią. Tesla, młody geniusz, odszedł więc z pracowni Edisona i kopał rowy, by mieć na chleb....
„Ciemny Kryształ: Czas buntu” – serialowy prequel kultowego filmu z początku lat 80. jest nie tylko baśnią w klimacie dark fantasy. To technologiczny majstersztyk, przenoszący kukiełkową animację w rejony niegdyś jej niedostępne.
Amerykańsko-brytyjski pierwowzór netflixowego serialu, czyli „Ciemny Kryształ” („The Dark Crystal”), wyreżyserowali Frank Oz i Jim Henson. Tak, tego drugiego słusznie skojarzą Państwo z „Muppet Show” i „Ulicą Sezamkową”. Są twórcy, którzy lubią raz po raz uciec swojej pogodnej twórczości w zupełnie inną stronę. Tak było i w tym wypadku. „Ciemny Kryształ” był niepokojącą baśnią, w której silni byli źli i okrutni.
Dziesięcioodcinkowa, serialowa wersja „Ciemnego Kryształu” rozwija pierwotną opowieść. Planeta Thra cierpi pod jarzmem przybyszów z kosmosu...
Zamordowanie Matthew Sheparda w 1998 roku w miasteczku Laramie w USA wywołało ogromne poruszenie. 22-latek został zakatowany przez dwóch młodych mężczyzn. Zbrodnia odbiła się szerokim echem, bo Matthew był homoseksualistą. Zanim detektywi zajęli się sprawą, nazwano ją homofobicznym mordem. Dziś Teatr na Woli w Warszawie wykorzystuje śmierć chłopaka do wspierania ideologii LGBT, ale nie dodano, że detektywi podczas śledztwa wskazywali, że powodem zamordowania Sheparda mogły być jego kłopoty z narkotykami.
W warszawskim spektaklu położono nacisk na szukanie homofobicznych postaw wśród mieszkańców małego miasteczka w stanie Wyoming. Oświetlenie sceny teatralnej podczas finału zaświeciło tęczowymi barwami. Sztuka została przygotowana nie tylko przez Teatr na Woli, ale także Fundację FETA...
Wstrząsająca instalacja w warszawskiej Galerii Kordegarda przypominała o gehennie Polaków podczas II wojny światowej. Jej autor, jeden z pierwszych performerów w Polsce, nie zawiódł i tym razem. Za każdym razem Jerzy Kalina pokazuje coś niezwykłego!
Na warszawskiej wystawie „W niebo stąpienie” tuż przed wejściem tłum gości mieszał się z szarymi postaciami w zimowych płaszczach. To mieszkańcy okupowanej Warszawy. Czternaście figur zatrzymanych w ruchu, trzymających wielkie bochny chleba w kształcie macew, z wytłoczonymi na nich znakami religijnymi przedwojennej Polski – gwiazdami Dawida, krzyżami katolickimi, unickimi, prawosławnymi, z symbolami łemkowskimi. Ich los był przecież wspólny bez względu na wyznawaną wiarę. Zostali zamordowani...
Już wcześniej Kalina wykorzystał motyw...
Z pudełek po cygarach
[4/6 gwiazdek]
Mikromusic, MIKROMUSIC Z DOLNEJ PÓŁKI, Mikro Management
Gitary z pudełek po cygarach i miski dla psów oraz turecki saz to tylko niektóre z oryginalnych instrumentów, które usłyszymy na najnowszej płycie Mikromusic. Zespół odłożył na bok elektronikę, by w plenerze nagrać w pełni akustyczny album. Znane już z poprzednich krążków piosenki tym razem zabrzmiały w lesie, na werandzie i w rodzinnym sadzie wokalistki Natalii Grosiak. Na płycie usłyszymy też niezwykły utwór premierowy „Kołysanka Pani Broni”, który urzeka swoją magią, choć nabiera takiego rytmu, że dzieci raczej nie usną.
Nowe wyzwania
[5/6 gwiazdek]
Atom String Quartet, PENDERECKI, Filharmonia Szczecińska
To może być ciekawe doświadczenie zarówno dla odbiorców muzyki klasycznej,...
Najnowsza powieść Jacka Inglota wywołała we mnie uczucia ambiwalentne. Z jednej strony cieszę się, gdy autorzy sięgają do historii alternatywnych, zwłaszcza gdy w ten sposób mogą przybliżyć młodym Polakom historię ojczyzny, z drugiej „Operacja Komendant” sprawiła, że muszę zrezygnować z zaczętej powieści „Preludium”, w której zajmowałem się rozgrywką o niedopuszczenie do wybuchu I wojny światowej. Co prawda u Inglota jest to jedynie element symulacji wirtualnej, ale sens jest ten sam.
W interesie Polaków było, aby wymodlona przez wieszczów Wielka Wojna Ludów wybuchła. Tu zaznaczmy – główny wątek powieści rozgrywa się cztery lata później, w listopadzie roku 1918, przy czym o ile w większości powieści tego gatunku chodzi o to, aby przestawić zwrotnicę dziejów na nowy tor, bohaterowie...
Sylvester Stallone ma 73 lata. Zaczynamy od informacji, która jako jedyna może zaskoczyć widzów. Bo to, że w filmie „Rambo: ostatnia krew” niezniszczalny bohater będzie zwyciężał paskudne zło i zanim mu się uda, wykąpie się we krwi bandziorów – przecież wiadomo.
Niezniszczalny nie tylko w starciu z mafią, która porwie jego ukochaną podopieczną, ale też w bitwie z nadchodzącą starością. Aktor może już nie skacze z kilkunastometrowych skał i nie łapie jadowitych węży gołą dłonią, ale gdy chwyta za spluwę, wróg niezmiennie jest bez szans. Tym razem akcja, w której Rambo stawi czoło meksykańskim mafiosom zmuszającym porwane dziewczyny do prostytucji, odbędzie się na ranczu stalowego bohatera. Rambo jeńców nie bierze, wystawiając wrażliwość widzów na ciężką próbę. „Ręka, noga, mózg na...
„To” Stephena Kinga jest horrorem z wyższej półki – opowieścią o dorastaniu, stracie kogoś najbliższego, niepewnym losie i strachu, który chwyta za gardło dzieci i dorosłych. Niestety, druga część najnowszej ekranizacji tej słynnej powieści dużo z tego zgubiła.
Pierwsza część „To” w reżyserii Andy’ego Muschiettiego weszła do kin w 2017 roku. I nie zawiodła: także dlatego, że filmową fabułę celowo przesunięto o kilka dekad, aż do lat 80. Dzięki temu pokolenie dzisiejszych czterdziesto-, pięćdziesięciolatków lepiej się odnalazło w świetnie odtworzonej scenografii miasteczka Derry w pełnym mgły i stukostrachów stanie Maine. Na „To” patrzyło się z pełną satysfakcją – choć ekranizacja sporo uprościła z książkowej fabuły, to subtelne aluzje do przedwiecznego żółwia Maturina sugerowały, że...
Po latach PRL-u musieliśmy nauczyć się, jak opowiadać o historii w ogóle, a tym bardziej, jak opowiadać o historii językiem kina – mówi „Gazecie Polskiej” Arkadiusz Gołębiewski, dyrektor i pomysłodawca festiwalu Niepokorni, Niezłomni Wyklęci. Zaczęło się od skromnej edycji w Ciechanowie. Dziś to największy festiwal filmów dokumentalnych w kraju. Jedenasta edycja NNW rozpoczyna się 26 września w Gdyni.
Nie ma wątpliwości, że festiwal Niepokorni Niezłomni Wyklęci to dziś jedno z najważniejszych wydarzeń na kulturalnej mapie Polski. I można mówić o fenomenie nie tylko dlatego, że chodzi o historyczną tematykę, która szarżą wygrała z toczącym się walcem ideologii zamykającym się w haśle „wybierzmy przyszłość”.
Nadrabianie luki po PRL-u
Arkadiusz Gołębiewski, siłą rozpędu, zamienił...
Ekscentryczny szaleniec
[3/6 gwiazdek]
Mike Patton, Jean Claude Vannier, CORPSE FLOWER, Ipecac
Choć Mike Patton znany jest przede wszystkim jako lider rockowej grupy Faith no More, to dopiero w twórczości solowej daje wyraz swoim ekscentrycznym muzycznym poszukiwaniom. W jego bogatej dyskografii znajdziemy występy z nowojorskim jazzmanem Johnem Zornem, a także fenomenalne interpretacje włoskich przebojów z lat 50. Najnowszy krążek „Corpse Flower” to efekt współpracy z francuskim kompozytorem Jeanem Claudem Vannierem. Patton, jak zwykle, prowokuje tekstem i uwodzi melodią, a tych, którzy z jego twórczością dotąd się nie zetknęli, na pewno zaskoczy skala jego głosu.
Dziwna recepta na przebój
[4/6 gwiazdek]
Król, NIEUMIARKOWANIA, ART2 Music
Promujący najnowszą płytę Błażeja Króla...
Profesor Wojciech Roszkowski pisze tak szybko, że z trudnością udaje mi się nadążyć za jego kolejnymi pracami. Panoramę obejmującą dekadę 2005–2015 czyta się jak coś, z czym obcowało się dopiero co. Pamiętamy wszechwładne zda się imperium SLD. Kto wówczas powątpiewał w szczerość intencji młodych, dynamicznych partii PiS-u i PO?
W powietrzu wisiała dekomunizacja, lustracja, wybieraliśmy wielki PO-PiS postulujący reformę, a oddanie głosu na tę lub inną część składową wydawało się dziełem przypadku. A przecież konstrukcja pękła, zanim powstała – zamiast współpracy zapanowała wrogość, z czasem walka na śmierć i życie. Obóz III RP po udaremnieniu powołania IV RP przegrupował siły, uzyskał wsparcie elit krajowych, a także wpływowych sił Zachodu. Agresywna propaganda nie wygasła po przejęciu...
W 80. rocznicę sowieckiej napaści na Polskę spotkaliśmy się w warszawskim klubie Palladium na zorganizowanym przez Strefę Wolnego Słowa koncercie zatytułowanym „Bardowie Wolności”. Wystąpili m.in. Jan Pietrzak, Paweł Piekarczyk, Leszek Czajkowski, Natalia Niemen, Norbert „Smoła” Smoliński i Darek „Meleo” Malejonek. Imprezę honorowym patronatem objął prezes PiS Jarosław Kaczyński.
– Zwykle 17 września staliśmy pod ambasadą rosyjską. Spotykaliśmy się po to, żeby przypomnieć, że sprawców w II wojnie światowej było dwóch: Stalin i Hitler, Niemcy i Rosja. Bez zrozumienia tego faktu nie da się wytłumaczyć historii uczciwie. Musimy o tym światu opowiadać, bo świat tej historii nie zna. Niemcy jakąś cenę zapłaciły za wojnę, a Sowieci byli uznani za obóz zwycięzców. Ci, którzy rozpętali wojnę,...
Sześcioodcinkowy serial opowiadający historię Eliego Cohena, izraelskiego szpiega, który w latach 60. XX wieku działał w Syrii i przeniknął głęboko do struktur tamtejszych arabskich władz, to bardzo śmiały eksperyment z filmem szpiegowskim. „The Spy” z Saszą Baronem Cohenem trzeba zobaczyć!
Po pierwsze, ze względu na główną rolę słynnego komika, którego wielu wciąż najbardziej kojarzy z politycznie niepoprawną kinową opowieścią o Boracie – wyimaginowanym dziennikarzu kazachskiej telewizji, który ruszył w prześmiewczą podróż po USA. Przyznam szczerze, że obawiałem się nieco, iż w trakcie oglądania „Szpiega” co i rusz będę sobie przypominał tamtą barwną postać.
Po drugie, „The Spy” to nie klasyczna produkcja szpiegowska, skupiona wyłącznie na wartkiej polityczno-sensacyjnej fabule. To...
W tym roku w dniach 13–15 września w Polanicy-Zdroju odbyła się piąta, jubileuszowa edycja wydarzenia patriotyczno-kulturalnego „Przystanek Niepodległość”.
W tym corocznym spotkaniu patriotów, które jednoczy i łączy pokolenia, wzięli udział jako paneliści historycy, opozycjoniści, dziennikarze, m.in. Antoni Macierewicz, prof. Krzysztof Szwagrzyk, Andrzej Rozpłochowski, Tadeusz Płużański, Witold Gadowski, Paweł Piekarczyk i prof. Tomasz Panfil. Patronat medialny nad wydarzeniem objęły m.in.: Niezalezna.pl, „Gazeta Polska”, „Gazeta Polska Codziennie”, TV Republika, TVP Info, tygodnik „Sieci”. Artysta plastyk Wojciech Korkuć zaprezentował swoje plakaty związane z agresją niemiecką na Polskę w 1939 roku i należącymi się nam reparacjami. W sobotę 14 września uczestnicy „Przystanku...
Film „Legiony” to uniwersalna opowieść o człowieku, który z dzikiego, podejrzliwego wilka staje się ufnym, potrzebującym ciepła psem – mówi Sebastian Fabijański. Rozmawia Sylwia Kołodyńska
Spotkaliśmy się w 2017 roku na planie filmowym podczas kręcenia scen bitwy pod Rokitną. Dziś możemy już mówić o gotowym filmie „Legiony”. Jak podoba Ci się ta scena w filmie? Są tacy, którzy uważają, że przejdzie ona do historii polskiej kinematografii.
Uważam, że to jest naprawdę duża rzecz. Ta sekwencja jest bardzo efektowna i efektywna zarazem. W filmie fajerwerki realizacyjne muszą służyć bohaterom, nie na odwrót. Często jest to pułapka, w którą wpadają twórcy myśląc o wrażeniu końcowym. Wydaje mi się, że nam to się udało. Cel nie uświęcił środków. Tak samo w wypadku równie efektownej sekwencji...