„Nić przypomnienia i związku”

Za sprawą Smoleńska przepadłe pokolenia, których głos był dotąd skutecznie zagłuszany, zyskały do nas dostęp, jakby otworzyła się zamknięta na głucho brama do przeszłości. Przez Polskę idzie przeciąg Węzłowe punkty w życiu narodu nie zawsze bywają rozpoznawane od razu. Zdarza się, że dopiero po czasie pewne sekwencje wydarzeń zostają uznane za istotne i konstytuujące wspólnotę. We właściwej ocenie czynów i osób na ogół przeszkadza zbytnia bliskość czasowa – to  dystans jest ojcem proporcji i miar. Konfederacja barska, na przykład, dziś uważana za pierwszy niepodległościowy zryw Polaków, objawiła swój wspólnototwórczy potencjał symboliczny dopiero w XIX stuleciu, kiedy najwięksi twórcy romantyczni – Mickiewicz, Słowacki, Rzewuski – podjęli trud  utrwalenia konfederackiej legendy w dziełach kultury. Tragedia smoleńska już dziś jawi się jako wydarzenie kluczowe dla zrozumienia, czym jest tożsamość Polaków po komunizmie i jaki kształt powinna przybrać w przyszłości. Nie