Tomasz Łysiak
„Przyszła ta chwila, że Ojczyzna potrzebuje ludzi gotowych oddać życie, więc zgłaszam się jako ochotnik na żywe torpedy” – pisał w 1939 roku jeden z ochotników, którzy gotowi byli niezwłocznie oddać życie za Ojczyznę.
Wyrażenie „żywa torpeda” od razu przywodzi na myśl kamikadze – samobójców z Japonii. Ale jeszcze zanim japońscy piloci zapisali się w historii straceńczymi atakami na okręty amerykańskie – kamikadze z japońskich wojsk lądowych, podczas wojny chińsko-japońskiej, zmieniali się w „żywe bomby”, wbiegając w chińskie okopy obwieszeni granatami. Cały świat rozpisywał się o samobójcach zmieniających losy wojny i przekaz ten wbił się mocno w ludzką pamięć. Dotarł także do naszego kraju. Pewnie z tego względu kilka lat później Polacy masowo zgłaszali się do projektu polskich „...
Nic tak dobrze nie robi jak szczypta złośliwości. Szczerej, wydobytej prosto z serca. Dajmy na to kolega z pracy kładzie na talerzyku w kuchni pączka, a my nagle niechcący ciasteczko pac łokciem i trach – słodkość leci na ziemię. Właściwie robimy to dla dobra kolegi, ze szczerego serca, bo za dużo żre słodkiego i utyje. Innym razem widzimy faceta, który w sklepie przymierza koszulę. Ostatnią w tym rozmiarze.
Nam się kolor nie podoba, ale facet nas denerwuje, bo za przystojny i nasza żona się na niego patrzyła. To jak on tylko na chwilę odkłada koszulę, żeby zmierzyć pulower, to my wtedy łaps za to, co odłożył, i pędem do kasy. Że koszula ma rozmiar M, a my nosimy XXXL? Co tam! Ważne, że tamten się zapieni, bo mu ktoś sprzed nosa ciuch zabrał. Kretyn! Co żeśmy złośliwie zrobili,...
Na ekrany polskich kin wleciały dwa dywizjony 303 – ten bardziej „brytyjski” pod tytułem „303. Bitwa o Anglię”, i ten polski „Dywizjon 303. Historia prawdziwa” – chwalący się tym, że opiera się na fabule słynnej książki Arkadego Fiedlera. Paradoksalnie, bardziej prawdziwa, bo zawierająca m.in. kluczową w moim mniemaniu dla zrozumienia losów dywizjonu scenę, jest produkcja angielska. Obie zaś składają się na jakby dwuczęściową filmową story o polskich pilotach tłukących Szwabów na brytyjskim niebie.
Dywizjon 303 nosił imię Tadeusza Kościuszki, a jego przedwojenne tradycje wywodziły się od warszawskiego III Dywizjonu Myśliwskiego 1. Pułku Myśliwskiego i 111. Eskadry Kościuszkowskiej. Opowiadając historię dywizjonu, trzeba więc zacząć od Kościuszki – zresztą sam fakt, że nazwisko...
Mija właśnie kolejna rocznica zwycięstwa naszego króla Jana III Sobieskiego nad Imperium Osmańskim pod Wiedniem. Wspominamy kapitalne zwycięstwo, w którym szarże husarii przełamały osmańskie szyki. Gdy husarze ruszali do ataku, nad ich głowami unosił się okrzyk bojowy: „Jezus!”. Odpowiadał im wrzask: „Ałła, ałła” (wezwanie do Allacha). W tej różnicy zawierała się cała istota zwarcia – bitwy, w której decydowały się losy Europy.
Czy nadal miała pozostać chrześcijańska, czy też ulec muzułmańskiej nawale? I nie ma co gadać – właśnie ta najprostsza interpretacja wiedeńskiej wiktorii wpływa na problemy, jakie od lat piętrzą się w związku z budową pomnika króla Jana na wiedeńskim wzgórzu Kahlenberg. Mimo że wszystko już wydawało się gotowe, postawienie monumentu zaprojektowanego przez...
A gdyby tak wystartować w jakichś wyborach? Tak sobie siedzę i myślę. Zamiast „być z zawodu redaktorem” (trawestując powiedzenie z komedii Barei: „Mój mąż jest z zawodu dyrektorem”), może by zmienić profesję na polityczną i uderzyć w koperczaki do wyborców nawet tej jesieni? Mógłbym na ten przykład stanąć w szranki w wyborach na prezydenta stolicy. Zebrałbym to, co mają najlepszego inni, zaprosił parę osób do komitetu i dawaj.
Na pierwszy ogień hasło. O, tu na ten przykład, zamiast wymyślać samemu, wziąłbym już jakieś sprawdzone (po co wyważać otwarte drzwi?), niech będzie… „Warszawa dla wszystkich”. Najpierw chyba miał je Guział, a potem od niego zabrał Czaskoski, więc chyba się sprawdzi. Może dodam coś, dajmy na to: „Warszawa dla wszystkich znajomych i krewnych Hani”. A jak ktoś...
Na przełomie lat 80. i 90. XX wieku bywałem tam często. Dojeżdżało się do placu Zawiszy w Warszawie, potem szło się na plac przed Dworcem Głównym, ale zaraz za budynkiem trzeba było skręcić w prawo, dalej – już „nieoficjalnie” – przechodząc w poprzek torów między pociągami z ekspozycji, z jednego zabytkowego wagonu przez drugi, dochodziło się położonego na ostatnim peronie budynku Muzeum Kolejnictwa.
Tam, w tzw. sali lustrzanej, odbywały się próby teatru miłośniczego „Parabuch”, będącego wówczas teatralną wizytówką Domu Kultury Kolejarza w Warszawie. Teatr, notabene istniejący do dziś, kierowany „od zawsze” przez reżysera Ryszarda Jakubisiaka, stanowi jeden ze skarbów na mapie kulturalnej Polski, oferując publiczności doskonałe spektakle – od klasycznych komedii Fredry po „Odprawę...
Po tym, jak prezydent Gdańska usiłował usunąć Wojsko Polskie z uroczystości rocznicowych na Westerplatte, warto przypomnieć czyn bojowy obrońców Wojskowej Składnicy Tranzytowej, który stał się symbolem polskiej kampanii obronnej roku 1939. Jest tym symbolem nadal, niezależnie od tego, jak rozkładały się akcenty w tej siedmiodniowej bitwie, kto i w którym momencie dowodził obroną i czy na wizerunku Westerplatte można doszukać się jakichś rys. Nie chodzi zresztą o pozbawiony wad spiżowy pomnik, ale o wymiar całościowy tej heroicznej walki. Westerplatte było, jest i będzie powodem dumy dla Wojska Polskiego.
Dla kilku już pokoleń Polaków Westerplatte jest ikoną. Ugruntowaną lekcjami historii, imionami nadawanymi szkołom czy ulicom, pieśniami, obchodami, książkami, filmem Stanisława...
Jeden leży w katedrze w Salerno. Wierni mogą przyklęknąć i pomodlić się przed ciałem zamkniętym w szklanej trumnie. Drugi został pochowany w rodzinnym grobowcu rodu Altavilla (Hauteville) w Venosie, sercu Basilicaty. Papież i książę. Grzegorz VII i Robert Guiscard. Zmarli w tym samym roku – 1085. Papież w maju, normański władca w lipcu. Łączył ich specyficzny sojusz, swego rodzaju przyjaźń, połączyła także pani Śmierć, wybierając się po nich prawie w tym samym czasie.
Do wiszącego wysoko nad dachami Salerno śródziemnomorskiego ogrodu Minerwy trzeba wspinać się wąskimi, idącymi pod górę uliczkami. Ale można też, tak jak to zrobiliśmy, wjechać windą, z której wysiada się w miejscu zapierającym dech w piersiach: ponad rdzawoczerwonymi dachami widać lazur zatoki salernitańskiej, port z...
Bitwa Warszawska często jest nazywana „Cudem nad Wisłą”. Jak wiadomo, o czym zresztą pisałem w ostatnim numerze „Gazety Polskiej”, termin ukuł endecki dziennikarz Stanisław Stroński, pisząc 14 sierpnia 1920 r. na łamach „Rzeczpospolitej” artykuł „Cud Wisły”. I wbrew temu, co piszą obecnie wszyscy, nie był to wcale ani termin ironiczny, ani tym bardziej uderzający w Piłsudskiego.
Stroński pisał w tonie prośby do Bożej Opatrzności. Dopiero potem, ale już po bitwie, zaczęto używać tej nazwy jako formy ataku na Marszałka. Dlaczego przypominam gorące wezwanie Strońskiego? Ano dlatego, że sama bitwa, będąc jednoznacznym zwycięstwem militarnym i strategicznym, stanowiła jednocześnie cud JEDNOŚCI. Wszystkie dawne swary i złości, wszystkie polskie zwady zostawiono na boku, aby wspólnie walczyć...
Bitwa Warszawska roku 1920 była zwycięstwem nie tylko militarnym, lecz także duchowym – wynikiem wielkiej mobilizacji całego narodu, wzmożonej modlitwy i pomocy Bożej Opatrzności. To był prawdziwy „Cud nad Wisłą”, cud Niepodległości, który wspominamy z tym większą atencją i wzruszeniem, że obchodzimy właśnie stulecie odzyskania suwerenności. Bez zwycięstwa roku 1920 Niepodległej Polski by nie było.
We włoskim Loreto, w bocznej nawie bazyliki znajduje się kaplica polska z pięknymi freskami Artura Gattiego. Mamy tam i Jana III Sobieskiego pod Wiedniem, i polskich świętych – św. Wojciecha, św. Stanisława, św. Stanisława Kostkę czy wreszcie klęczącego u stóp Maryi św. Kazimierza. I mamy także malunek przedstawiający Bitwę Warszawską: Matka Boska Częstochowska prowadzi naszych...
Pamiętam, jak lata temu, w sierpniu, gdy był ogłoszony tradycyjny „miesiąc trzeźwości”, zostałem zaproszony na wiejskie wesele. Miało być, zgodnie z wytycznymi miejscowego proboszcza, bezalkoholowe, jak zresztą cała reszta wesel w okolicy. I owszem, było. Ale w sposób specyficznie „polski”. Oto po ślubie państwo młodzi zostali tradycyjnie zawiezieni elegancką bryką ustrojoną kwiatem do domu, gdzie miało się odbyć weselisko. Tu konieczna uwaga – to było wtedy, gdy jeszcze nie istniała kultura weselnych „kombinatów”, gigantycznych domów weselnych, wyspecjalizowanych w obsłudze takich imprez.
Zamiast więc do weselnego zamczyska, młodzi zajechali do zwykłego domu wiejskiego. Po drodze zaliczyli tradycyjne „bramy”, w których musieli się wykupić za pomocą rozdawanych (niewyglądających na...
Zderzenie z włoskimi realiami dotyczącymi kwestii imigrantów następuje w takich miejscach, jak m.in. neapolitański dworzec kolejowy. Po wyjściu ze Stazione Centrale człowiek natychmiast wpada w tłum oblegający chodniki wokół Piazza Garibaldi. A tam – jak w Afryce. I to, drodzy Państwo, nie jest przesada. Ludzi o białym kolorze skóry jest po prostu dużo, dużo mniej. Spacer w stronę Forcelli (zabytkowa dzielnica Neapolu) zamienia się w marsz pomiędzy setkami imigrantów. Są młodzi, ubrani w sportowe, drogie ubrania, mają markowe buty, telefony komórkowe, są krzykliwi i pewni siebie.
Pewien neapolitańczyk, który mieszka w Warszawie od ponad dwudziestu lat, powiedział mi ostatnio, że gdy wybrał się niedawno w rodzinne strony, to nie poznał własnego miasta. Nie z racji zmian w architekturze...
Wiara, Nadzieja, Miłość. Trzy siostry, trzy wartości, trzy symbole polskiej walki o Niepodległość. W czasach powstania styczniowego przedstawiane jako Krzyż, Kotwica i Serce, noszone przez Polaków m.in. w formie biżuterii patriotycznej. Do tych samych wartości odnosiły się kolejne pokolenia walczące o naszą suwerenność. „W obliczu Boga Wszechmogącego i Najświętszej Maryi Panny, Królowej Korony Polskiej, przysięgam być wierny Ojczyźnie mej, Rzeczypospolitej Polskiej. Stać nieugięcie na straży jej honoru, o wyzwolenie z niewoli walczyć ze wszystkich sił, aż do ofiary mego życia” – brzmiał początek przysięgi żołnierzy Armii Krajowej.
Powstanie Warszawskie było zbrojną odpowiedzią na lata okupacji, niewoli, poniewierania ludzkiej godności, było odpowiedzią cywilizacji Miłości na niemiecką...
Salerno to miasto na południe od Neapolu. Pełne otwartych, życzliwych ludzi – jak to zresztą zawsze u południowców w Italii. Ci z północy mówią o nich „terroni” („wieśniaki”), ale to czysta złośliwość bogatych regionów. Południowa życzliwość, uśmiech i otwartość mają jednak swoje granice. Moi dobrzy znajomi salernitańczycy – Mario, Pasquale, Peppe, Nino – zaczynają się skarżyć. Peppe prowadzi niewielki bar przy Lungomare Trieste.
Podaje kawę i opowiada o tym, jak bardzo życie zwykłych mieszkańców zostało zrujnowane przez imigrantów. „Większość z nich to zwykłe bandziory – mówi Peppe, wymachując rękami. – Powypuszczani z więzień, pozbawieni kultury. Kradną, handlują narkotykami”. Pokazuje mi filmik nakręcony na bulwarze tuż przy jego knajpce. Widać na nim grupę czarnoskórych imigrantów...
To wcale nie wymagało wielkiego charakteru
nasza odmowa niezgoda i upór
mieliśmy odrobinę koniecznej odwagi
lecz w gruncie rzeczy była to sprawa smaku
Tak smaku
Zbigniew Herbert „Potęga smaku”
Żyjemy w czasach, gdy wiele zła wyrządzają nadal „wnuczęta Aurory”, niezliczone szeregi „Mefistofelesów ubranych w leninowskie kurtki”. Potrzeba nam zasadniczego instrumentu, dzięki któremu można zachować kręgosłup w czasach, w których zatarto granice, rozmydlono pojęcia, wymieszano aksjologiczne obszary – dokonano tego przez manipulację w ocenach postaci i faktów z dziejów Polski ostatnich dziesięcioleci. Potrzeba nam herbertowskiego smaku. Mamy przecież wokół szeregi epigonów dawnych luminarzy systemu, działających jak szaleńcy, uderzających w najważniejsze wartości, a co gorsza, i owych...
Ten felieton, chociaż Państwo tego nie możecie zobaczyć, ale musicie uwierzyć mi na słowo – piszę narzędziem sprzed 90 lat. Wykorzystuję to narzędzie w każdym tekście czy liście wysyłanym drogą elektroniczną. Chodzi o czcionkę „Brygada 1918”, udostępnioną na stronach www.prezydent.pl jako swojego rodzaju cyfrowy pomnik stawiany na stulecie odzyskania niepodległości.
Czcionka została wykonana w 1928 r., czyli w dziesięciolecie odzyskania suwerenności, ale odnaleziono ją całkiem niedawno.
Dwa lata temu w Muzeum Książki Artystycznej porządkowano zbiory matryc z Odlewni Czcionek w Warszawie. Janusz Tryzno natrafił wówczas na duży, starannie zapakowany zespół podpisany „Brygada”. Czcionki pieczołowicie zrekonstruowano, przetworzono na potrzeby cyfrowe i teraz każdy z nas może ją sobie...
Jak zawsze dziwią upadające autorytety! Szczególnie gdy mowa o wielbionych artystach, pisarzach, intelektualistach, piewcach wszelkich cnót, ludziach wielu talentów, wzorcach moralności i prawdziwych pomnikach kultury, nauki czy historii. Ostatnio bomba wybuchła w świecie literackim za sprawą biografii Ernesta Hemingwaya pióra Nicholasa Reynoldsa. Okazało się, że laureat Nagrody Nobla i autor powieści znanych każdemu uczniowi szkoły średniej w latach 40. ubiegłego wieku podjął współpracę z NKWD.
Hemingway był z przekonania lewakiem – wie o tym każdy, kto choć pobieżnie zna jego życie. Udział w wojnie domowej w Hiszpanii po stronie Republiki wspieranej przez Sowietów czy ostatnie lata życia spędzane w domu pod Hawaną w blasku kubańskiej rewolucji to szczegóły powszechnie znane. Reynolds...
550 lat polskiego parlamentaryzmu – ponad pół tysiąca lat polskiej idei republikańskiej! Świętujemy to wszystko, co stanowiło o naszej wyjątkowości, w której na pierwszym miejscu było zawsze umiłowanie wolności i godności człowieka. Owszem, krytycy powiedzą, że wszystkie swobody, sejmikowe swary, kupczenie głosami czy owo nieszczęsne liberum veto – były istotnymi powodami naszej zguby. I tym krytykom także trzeba przyznać rację.
Albo przynajmniej jej część. Ale z drugiej strony w pewnej mierze płaciliśmy cenę, jaką płacą wszyscy wynalazcy i pionierzy. Nic nie przychodzi bez trudu. Błędy i porażki są wpisane w budowanie tego, co nowe. Ileż wpadek musieli zaliczyć konstruktorzy samolotów, zanim wznieśli swoje maszyny ku niebu, zgodnie ze swoim marzeniem i światłymi planami? Podobnie było...
11 lipca 1943 r. to jedna z najbardziej ponurych dat w naszych dziejach. Właśnie mija 75. rocznica wołyńskiej krwawej niedzieli, która stanowiła apogeum ukraińskiego ludobójstwa dokonanego na Polakach na Kresach Wschodnich w latach 1939–1947.
Mówiąc o ludobójstwie i prześladowaniu Polaków, należy wspomnieć o perspektywie czasowej i terytorialnej większej niż to, co działo się w lipcu roku 1943 – poza Wołyniem musimy wymienić i Małopolskę Wschodnią, i Lubelszczyznę, a także tereny dzisiejszego Podkarpacia. Przeraża zarówno skala – najprawdopodobniej wymordowano sto kilkadziesiąt tysięcy naszych rodaków – jak i okrucieństwo trudne nawet do wyobrażenia: relacje osobiste osób, które cudem przeżyły, są tak wstrząsające, iż pióro czasem wzdraga się, by dokładnie opisać to, czego dopuszczali...
Profil na Facebooku o nazwie „Nagroda Złotego Goebbelsa” opisał ciekawy przypadek kreowania tzw. fake newsów – niby drobny, a dla mnie symptomatyczny i wskazujący, jak bardzo jest obecnie fałszowana rzeczywistość w obiegu medialnym oraz jak bardzo trzeba być czujnym, gdy czyta się cokolwiek w tzw. sieci.
Oto na stronach sportowych Onetu (Axel Springer) miał się znaleźć przetłumaczony z zachodnich mediów wywiad z grającym kiedyś w ŁKS-ie piłkarzem brazylijskim Paulinho. Gracz opisywał przypadki rasistowskich zachowań na Litwie i miał wspomnieć też o naszym kraju: „Ludzie prowokowali nas na ulicach, a podczas meczów rzucali w nas monetami i wydawali odgłosy jak małpy. W Polsce również”. Pod artykułem (przytaczam relację „Nagrody Złotego Goebbelsa”) ktoś napisał, że w oryginalnym tekście...
Wszystko zaczęło się 4 lipca 1916 r. W dorzeczu Styru na Wołyniu. Podczas morderczej, trzydniowej bitwy, w trakcie której z nieba leciały tony artyleryjskich pocisków, a karabiny grzały się tak bardzo, że zamki trzeba było otwierać stopą, żeby się nie poparzyć – walczyli dzielnie legioniści z trzech legionowych brygad. Zjednoczeni w ostatnim, największym i najkrwawszym dla nich boju I wojny światowej. Zginęło wówczas lub zostało rannych około 2 tys. Polaków! Pamięć o bitwie pod Kościuchnówką to dla nas obowiązek.
Walki nad Styrem trwały już od 1915 r. – na jesieni nasi bili się pod Kuklami i zdobyli Kamieniuchę, spychając Rosjan za rzekę. To wtedy z Besarabii przybyła na Wołyń II Brygada, która niedługo potem biła się pod Berezaną, wzgórzem flankującym Kościuchnówkę, pod Bielgowem i...
Staliśmy się świadkami ważnej wolty w ciągnącej się już od wielu lat historii kryzysu imigracyjnego. Oto w trakcie szczytu europejskiego, po trwającej całą noc dyskusji szefów państw, przyjęto zaakceptowany przez wszystkich plan działania w sprawie napływu wielkiej fali imigrantów do Europy. Korzystny dla nas. Bez przymusowej relokacji. Jest jasne, że stało się to dzięki ostrej, zdecydowanej postawie włoskiego rządu.
Notabene ten nowy rząd jest w Italii nazywany „rządem zmiany”. Tu podpowiadam Włochom: możecie jeszcze, ściągając od nas, mówić o „dobrej zmianie”. Wynik szczytu to także nasz sukces, bo okazało się, że nasza twarda postawa i sprzeciw wobec mechanizmów przymusowej relokacji przyniosły w końcu wygraną, ale… nie oszukujmy się. Dopiero stanowisko Włoch, które zagroziły...
„Populistyczny trąd”. W ten sposób wyraził się na temat Włochów prezydent Francji, rozsierdzony faktem, iż Italia nie zgadza się na dalszy udział w przemytniczym interesie, jakim od lat jest „ratowanie imigrantów”. Spotkało się to z natychmiastową, ostrą odpowiedzią najważniejszych osób w państwie włoskim. Wicepremier i szef Movimento Cinque Stelle, Luigi di Maio, uznał takie wypowiedzi za „obraźliwe i nie na miejscu”.
Przy czym, musimy wiedzieć, iż ów „trąd populizmu” ma się według głowy państwa francuskiego odnosić do kilku krajów europejskich, w „których nikt nie spodziewałby się, że się znowu pojawi”. A zatem, w domyśle, także do Polski. Prezydent Francji dodał kilka gorzkich słów o „przyjaciołach-sąsiadach”, którzy według niego „mówią najgorsze rzeczy”, a reszta się „do tego...
Gdy w lipcu 1943 r. Jan Karski spotkał się z prezydentem Stanów Zjednoczonych Franklinem Delano Rooseveltem i przekazał mu sporządzone przez siebie raporty z okupowanej Polski, miał nadzieję, iż wypełni się jego najważniejsza misja, której podjął się podczas wojny, oraz że prośby żydowskich organizacji o pomoc spotkają się ze zrozumieniem i natychmiastową reakcją Zachodu.
Z narażeniem życia Jan „Karski” Koźlewski zdobywał dane do swoich raportów – dwukrotnie przenikał do warszawskiego getta, dostał się też do niemieckiego obozu tranzytowego w Izbicy. Robił to, aby móc przekazać świadectwo, które umożliwi zaalarmowanie świata o tragedii Holokaustu. I które spowoduje, jak sądził, błyskawiczne podjęcie działań... Jednak mijały kolejne miesiące od przekazania raportów, a te działania nie...
Zachęcony fantastycznym materiałem o mediolańskim muzeum Brera kupiłem czerwcowy numer miesięcznika „Bell’Italia”. Faktycznie świetnie napisany artykuł z cudownym obrazem „Martwy Chrystus” Andrea Mantegni na rozkładówce. Do tego zdjęcia i opisy innych wielkich dzieł, a nawet rozkładana mapa całego budynku. Jakież było jednak moje zdumienie, gdy zaraz za tekstem o Brerze zobaczyłem stronę wykupioną przez radio RTL 102.5. Widniało na niej duże zdjęcie pary homoseksualistów biorących „ślub” – obaj elegancko ubrani, jeden drugiemu zakładał obrączkę, a całość wieńczyło wypisane dużymi literami słowo: NORMAL. Pod nim zdanie: „Otwórzmy oczy, umysł, serce: to wszystko jest normalne”.
I jeszcze wyjaśnienie: „Nazywamy się Marco i Andrea i właśnie zawarliśmy nasz związek cywilny. Tego dnia został...
„Legiony to żołnierska nuta, Legiony to straceńców los” – śpiewali legioniści Piłsudskiego, jadąc wagonami do miejsc internowania w 1917 r. Beliniacy mieli ze sobą ułańskie czaka. Nawiązywały one kształtem do tych sprzed stu lat, do tych, które mieli na głowach żołnierze Legionów Polskich bijący się o Rzeczpospolitą w blasku napoleońskich orłów.
W roku 1912 ukazała drukiem książka znakomitego historyka dr. Mariana Kukiela „Dzieje oręża polskiego w epoce napoleońskiej” – stanowiąca swego rodzaju hołd dla pokolenia Polaków walczących o wolność przy boku Napoleona. Upływała właśnie setna rocznica wojny z Rosją, smutno zakończonej „wojny polskiej”, a przecież jej efektem mogłaby być już wtedy niepodległość. Dwa lata później Kukiel miał współtworzyć Legiony, które rozpoczynały wymarszem...
Zobaczyłem niedawno film z jakiejś debaty uniwersyteckiej, w trakcie której prof. Monika Płatek powiedziała, iż dzieci „w związkach jednopłciowych rodzi się tyle samo, a często więcej, niż w związkach różnopłciowych”. Uczestniczący w debacie Janusz Korwin-Mikke wybuchnął śmiechem. Ja także dosłownie padłem po wysłuchaniu światłych słów profesor. Żeby było jasne – w dalszej części dyskusji zarówno pani Płatek, jak i jej akolici, upierali się przy tym absurdalnym twierdzeniu.
Padł nawet argument, że jest to tak oczywiste (to rodzenie się dzieci w związkach homoseksualistów), jak to, iż ziemia jest okrągła, a nie płaska. Dość długo dochodziłem do siebie po obejrzeniu tego zaskakującego filmu, szczególnie iż w liceum uczęszczałem do klasy biologiczno-chemicznej i z tego względu mam w...
Bertold Merwin, czyli Baruch Menkes, legionista wyznania mojżeszowego, żołnierz II Brygady, wspomina w pamiętniku o bojach Legionów w Karpatach.
Pośród wielu ciekawych opisów znajdujemy i taki, który mówi o uroczystej mszy świętej z okazji 3 Maja. Pisze w nim Merwin o Kochanowskim i Mickiewiczu. Wzrusza się, gdy ksiądz Antosz cytuje wieszczów, wspomina chwile polskiej chwały, myśli o krakowskim dzwonie Zygmuncie i dodaje: „Dzwoń na wielką godzinę swobody, / my wolni do wolnych wyciągniemy ręce. / Podniosą się nasze sztandary / przepadną satrapy i cary, / wieko się trumny odkryje. / Odżyje Polska, odżyje!”. A potem wraz z innymi śpiewa „Boże coś Polskę”. Czyni to samo, co czynili Żydzi w XIX wieku – idzie tropem Berka Joselewicza czy rabinów, którzy płomiennymi patriotycznymi mowami...
Okres przed wybuchem powstania styczniowego, lata 1860–1861, to czas manifestacji patriotyczno-religijnych. Polacy pieśnią i modlitwą sprzeciwiali się rządom cara Aleksandra, który wbrew początkowym obietnicom, kontynuował ostrą linię swego ojca Mikołaja. Wtedy także, gdy padły pierwsze ofiary i stracili życie bezbronni manifestanci, doszło do aktów jedności wśród obywateli Rzeczypospolitej wszystkich wyznań: katolików, prawosławnych, protestantów i żydów.
27 lutego 1861 r. na Krakowskim Przedmieściu, Rosjanie strzelali do bezbronnego tłumu – zginęło pięciu niewinnych ludzi, tzw. Pięciu Poległych. Gdy 2 marca odbył się ich uroczysty pogrzeb, uczestniczyło w nim ponad sto tysięcy osób. W pochodzie, od kościoła Świętego Krzyża do cmentarza na Powązkach, szli również Żydzi wraz z...
W gorącym okresie przed Powstaniem Styczniowym w lubelskim liceum grupa uczniów szykowała się do walki z Moskalami. Ćwiczono charakter i ciało, by być gotowym w chwili próby. Był wśród nich kilkunastoletni Stefek Brykczyński, który zostawił po sobie piękne wspomnienia powstańcze. Ślad i dowód zaangażowania tysięcy młodych powstańców – natchnienie dla kolejnych młodych bohaterów, którzy w latach 1914–1921 bili się o wolną Polskę. Brykczyński był wzorem dla pokolenia wydobywającego Polskę z grobu. Dożył spełnienia swych marzeń i w wolnej Ojczyźnie nadal przekazywał dawne ideały. Był jedną z tych pięknych postaci, które całą swoją młodość, całą swą młodzieńczą energię i zapał złożyły na ołtarzu Ojczyzny.
Dzisiaj takich młodych ludzi, którzy jak Stefek, rzucili swe dziecięce niemal lata,...
W wyniku marcowych wyborów nastąpiło w Italii przetasowanie sił – wygrał blok centroprawicowy – Forza Italia, Lega i Fratelli d’Italia. Jednocześnie najlepszy wynik „monopartyjny” uzyskał Ruch Pięciu Gwiazd, założony przez komika Beppe Grillo. I zaraz potem nastąpił festiwal przepychanek i pomysłów, jak stworzyć rząd. Zakończyło się to kontraktem podpisanym przez wcześniejszych przeciwników – partię prawicową Salviniego i anarchizujący Ruch Pięciu Gwiazd, któremu obecnie przewodniczy Di Maio.
Doszło do pęknięcia w bloku prawicowym – Berlusconi się wściekł, nie jest zadowolona Giorgia Meloni z FdI. W końcu na premiera obie dogadane partie wysunęły prawnika, Giuseppe Conte. Co wynika z tego włoskiego bałaganu dla Polski i Europy? Po pierwsze – związki prawicy włoskiej z Putinem zaowocują...
Aresztowany 8 maja 1947 r. Torturowany przez agentów Urzędu Bezpieczeństwa. Jego proces rozpoczął się 3 marca 1948 r. Oskarżony m.in. o zdradę i przygotowywanie zamachu, został 15 marca skazany na karę śmierci.
Skazał go skład sędziowski z podpułkownikiem Janem Hryckowianem na czele, sędzią wojskowym Józefem Badeckim oraz ławnikiem Stefanem Nowackim. Te nazwiska hańby, tak jak i nazwisko prokuratora Czesława Łapińskiego, trzeba przypominać – także w takich chwilach, gdy w modlitwie i w zadumie wspominamy wspaniałą i tragiczną postać rotmistrza Witolda Pileckiego. Bo to oni personalnie odpowiadają za śmierć naszego bohatera. W 70. rocznicę śmierci rotmistrza (pośmiertnie mianowanego w 2013 r. na stopień pułkownika), który zginął zastrzelony strzałem w tył głowy 25 maja 1948 r.,...
Skąd się biorą zasoby sił i ducha, które w chwili próby okazują się na wagę dobrze podjętych, z punktu widzenia moralnego, decyzji? Przecież nie z instynktownej reakcji na to, co przynosi los. Muszą z czegoś wyrastać. Bohater nie rodzi się w ułamkach sekund – wzrasta, buduje się dziesiątki lat przed tym, zanim przyjdzie czas owej próby. Rotmistrz Witold Pilecki – który poszedł na ochotnika do Auschwitz, by opowiedzieć światu, co się tam dzieje, i który stanął potem wobec grozy komunistycznego aparatu bezprawia – był rycerzem nie z przypadku. Został na takiego wychowany w rodzinnym domu, kiedy z chłopca stawał się mężczyzną.
Witold Pilecki urodził się 13 maja 1901 r. w Ołońcu, w Karelii, blisko fińskiej granicy na obrzeżach carskiej Rosji. Julian, ojciec Witolda, był pomocnikiem leśnym...
„Gdy pamięć ludzka gaśnie, mówią kamienie. Tu ukrywał się i został aresztowany gen. ks. Stanisław Brzóska, ostatni Komendant Powstania 1863 r. na Podlasiu, oraz jego adiutant Franciszek Wilczyński. Wielka chwała bohaterom”. Taki napis umieszczono na pomniku księdza Brzóski we wsi Krasnodęby-Sypytki. W II RP pamięć o bohaterskim księdzu była żywa. Polacy pamiętali heroiczną postawę kapłana-powstańca zamordowanego przez Rosjan w Sokołowie 23 maja 1865 r.
Ksiądz Stanisław Brzóska był swego rodzaju „powstańcem wyklętym”, walczył nawet wtedy, gdy oficjalnie powstanie styczniowe już upadło. Być może dlatego tak czczono zarówno jego, jak i adiutanta Wilczyńskiego – byli wzorcami, na których budowano wychowanie młodych pokoleń. Księdza Brzóskę aresztowano po raz pierwszy już w 1861 r., podczas...
Nikt, kto nie żył w czasach zagłady, nie jest w stanie wyobrazić sobie strachu, jaki musieli odczuwać ludzie, którzy w każdej chwili mogli zginąć na ulicy albo trafić do łapanki i obozu śmierci. Najmniejszy nawet czyn miłosierdzia skierowany w stronę Żydów groził w Polsce najpoważniejszymi konsekwencjami. A co dopiero udział w faktycznej pomocy – przechowywaniu i ukrywaniu całych rodzin żydowskich. Losy Kowalskich czy Ulmów to tego tragiczne i mocne przykłady. Jednak pomimo wielkiego ryzyka Polacy nieśli pomoc Żydom.
Irena Sendler, podobnie jak inni rodacy podejmujący się tego zadania, była wychowana w kulcie życia i bezwarunkowej miłości i nie wyobrażała sobie, że można inaczej. Jednak, co najważniejsze, pomoc niesiona Żydom miała wymiar zorganizowany – „Żegota” była organizacją...
Wszystkie opowieści o poziomie ogólnego wykształcenia Amerykanów po raz kolejny znajdują potwierdzenie w faktach. Od dawna wiadomo, że społeczeństwo amerykańskie, przy wszystkich swoich zaletach, umiłowaniu wolności i odwadze, a także przy sporej liczbie światłych, mądrych i wspaniałych postaci – w swojej przeważającej masie jest niestety słabo wyedukowane i wychowane.
Jego fatalna znajomość historii czy geografii jest już właściwie legendarna. Swego czasu ludzie zaśmiewali się, oglądając fragment show telewizyjnego, w którym uczestniczka konkursu nie potrafiła odgadnąć państwa, którego stolicą jest Budapeszt, zaś gdy usłyszała od prowadzącego słowo „Hungary” (Węgry), zrozumiała je jako „hungry” (głodny) i dopytywała o to, czy w ogóle taki kraj istnieje. Mnie osobiście wyjątkowo bawi...
Etam, jakieś polskie święta, np. taki 3 Maja. Co innego jest modne na świecie i zapewne w postępowych kręgach w Polsce też. W końcu wszyscy pamiętają pana Zandberga w koszulce z Marksem, fundatorem intelektualnym najbardziej zbrodniczej ideologii świata. Właśnie minęła 200. rocznica urodzin Karola! Pół Europy musiało zalewać pałę sowietskoje igristoje, wznosząc toasty w komsomolskich barkach i restauracjach.
We włoskim lewicowym dzienniku „La Repubblica” pojawił się z okazji urodzin artykuł pióra Giuseppego Mazza o tym, jak Marks stał się ikoną nie tylko świata popkultury Zachodu (przypomnijmy sobie okładkę płyty Beatlesów „Sgt. Peppers”, na której można było zobaczyć brodaty, dobrze wszystkim znany, wizerunek), ale także świata – a jakże! – reklamy. Mazza przypomniał choćby serię...
3 Maja? Czym właściwie jest dla Polaków ta data? Pozbawionym już konotacji patriotycznej świętem narodowym? Jednym z wielu wydarzeń, które uczeń szkolny dostaje w ramach podręcznikowej wiedzy? Czy też żywym śladem dawnej walki ducha, dawnych sporów i odmiennych wizji państwa? A może jest, jak niegdyś, potrzebny nie tyle ku pokrzepieniu serc, ile dla przypomnienia, iż naszym obowiązkiem jest dbać o naprawę Rzeczypospolitej, i że hańbę przynosi stanięcie u boku obcych sił?
Na dzieło Konstytucji 3 maja patrzeć można rzeczywiście pod różnymi kątami – porządkować fakty, idąc za biegiem wydarzeń, przypominać, jak burzliwy był sam ten dzień, ile krzyku było w salach zamkowych, jakie obcesowe okoliczności towarzyszyły uchwalaniu aktu (w tym terrorystyczne działania Suchorzewskiego, który...
Sprawa małego Alfiego Evansa poruszyła ludzi na całym świecie. Wszystko to, co od dawna mówią środowiska konserwatywne, ostrzegając świat o staczaniu się w przepaść śmierci i odhumanizowania – znalazło swoje potwierdzenie w wydarzeniach na brytyjskich wyspach. Co ciekawe, ten akurat nagłośniony wypadek jest tylko jednym z wielu dowodów na to, że Europa choruje na śmiertelną samobójczą chorobę.
Proaborcyjni szaleńcy, także w Polsce, wychodzą na ulice walczyć o prawo do swobodnego dysponowania cudzym życiem – do czego sprowadza się przecież zabijanie dzieci nienarodzonych. Najbardziej szokujące jest to, że te same osoby, które na manifach wykrzykują proaborcyjne hasła, potrafią potem obłudnie ujmować się za niepełnosprawnymi protestującymi w Sejmie. Cywilizacja śmierci zdobywa żniwo...
Bunt Chmielnickiego i wojna RP z Kozakami każdemu Polakowi kojarzy się od razu z „Ogniem i mieczem” Henryka Sienkiewicza. Genialną powieść przeniósł na ekran Jerzy Hoffman. Widzowie zobaczyli m.in. zrealizowaną z dużym rozmachem scenę bitwy nad Żółtymi Wodami – pierwszej bitwy powstania kozackiego i pierwszej klęski polskiej. Niestety, zapewne walory czysto filmowe spowodowały, iż obraz ten utrwalił w świadomości widzów nieprawdziwy jej przebieg i przyczyny porażki. Na pewno nie były to – jak sugerują sceny z filmu – nieporadność polskiej husarii i jej szarże prosto w błoto, które świadczyłyby albo o żenującym poziomie rzemiosła, albo o głupocie dowódców.
O tym, że w „Ogniem i mieczem” bitwa nad Żółtymi Wodami została pokazana w sposób fałszywy, pisano niedługo po premierze. Oczywiście...
Zastanawia mnie pasja, jaką różnego typu media salonowe przejawiają w poszukiwaniu „polskiej winy” we wszystkich wydarzeniach związanych z Holocaustem. Od „Newsweeka” po „Gazetę Wyborczą” i TVN – wszędzie króluje pęd do wynalezienia takich kontekstów, relacji czy wątków, które umożliwiłyby zbudowanie niedobrego wizerunku Polaków w trakcie wojny. Jest to tym bardziej przykre, że tego ataku doświadczamy we własnym kraju, w sytuacji, w której na Zachodzie trwa oszczercza, wymierzona w Rzeczpospolitą kampania (inaczej niż kampanią tego nazwać nie można).
Nawet jeśli nie wprost, to przez stworzenie skojarzeń, tła opowieści, w której „aryjska strona” ma się niby z obojętnością przyglądać wydarzeniom w getcie – buduje się wizerunek Polaków wspierających zbiorowo nazistowskie, niemieckie...
Minęło 75 lat od powstania w getcie warszawskim. 19 kwietnia 1943 roku, nad ranem, na teren getta wjechały pierwsze niemieckie jednostki. Spotkały się ze zorganizowanym i skutecznym oporem. Niemcy, zaskoczeni, musieli się wycofać. Ludobójcza akcja, którą hitlerowcy nazywali „Grossaktion”, była częścią zakrojonego na szeroką skalę planu wymordowania polskich Żydów. Jednak oni postanowili walczyć – i to w sytuacji, w której wiadomo było, iż powstanie jest skazane na klęskę. Walczyli o honor i godność, walczyli, by przeciwstawiać się złu. Ich odwaga i nieugięta postawa zdumiewała niemieckich przywódców. Morzeni głodem, pozbawieni środków do życia polscy Żydzi dawali przykłady niezwykłego bohaterstwa. Wspierani przez Polaków, bili się z wielokrotnie silniejszym, posiadającym przewagę pod...
Jürgen Stroop. Wysoki, postawny, na zdjęciach często stoi w wysokich butach do końskiej jazdy. Czasem ma czapkę górskich oddziałów z szarotką na boku. Na niektórych fotografiach z getta, z kwietnia i maja 1943 r., pozuje z uśmiechem, otoczony osobistą ochroną. Śmieją się także inni oficerowie. Tuż za nimi widać stojącą na gruzach rodzinę żydowską, ale ból i cierpienie Żydów zdają się nie obchodzić Niemców. W końcu „to tylko Żydzi”, czyli – w oczach hitlerowców – podludzie niezasługujący na litość i współczucie. To „zwierzęta”.
Mamy więc na pierwszym planie Aryjczyków w eleganckich, wyprasowanych mundurach. Wśród nich bryluje generał Jürgen Stroop. Wcześniej nosił imię Józef, ale było za mało niemieckie. Zmienił na Jürgen. Po swym pierwszym synu, zmarłym tuż po narodzinach… To znak...
W trakcie obchodów stulecia niepodległości przypomina się czasem wydarzenia, które rozegrały się w Małopolsce Wschodniej w lutym 1918 r. Doszło wtedy do buntu II Brygady i walk pod Rarańczą, a wszystko miało związek z tzw. Traktatem Brzeskim – układem między Austro-Węgrami i Cesarstwem Niemieckim a Ukraińską Republiką Ludową. Powstanie ukraińskiego państwa kosztem terenów rdzennie polskich doprowadziło w listopadzie do wojny polsko-ukraińskiej. Wśród bohaterów tamtych walk doczesne miejsce zajmują duchowni – słowem, postawą, a czasem i z bronią w ręku – bijący się o naszą Ojczyznę. Pomiędzy nimi znamienne miejsce zajmuje ksiądz Walerian Raba.
Warszawski kościół św. Stanisława Kostki w pierwszym rzędzie kojarzy się z postacią kapłana męczennika, bł. księdza Jerzego Popiełuszki. Ale...
Na pomnik katastrofy smoleńskiej autorstwa Jerzego Kaliny rzucane są gromy – rzecz jasna prym wiodą w tym zarówno politycy „bundesopozycji”, jak i salonowe media. Krytykuje się zbyt prostą formę oraz samo miejsce, w którym pomnik postawiono. Zanim jednak w ogóle podejmie się rozmowę na temat umiejscowienia czy formy, należy zadać pytanie podstawowe – dlaczego na coś tak oczywistego jak symboliczne upamiętnienie zmarłego w katastrofie polskiego prezydenta i członków elity państwowej trzeba było czekać aż osiem lat? Dlaczego blokowano ten pomnik właściwie niemal do samego końca?
Odpowiedź znamy, ale to retoryczne pytanie warto ponawiać… Bo ta walka, ten sprzeciw wobec pomnika to symptom „antysmoleńskiej” choroby, która toczyła i toczy dużą część polskiego społeczeństwa, otumanionego...