Historia zmarnowanej energii

W ubiegłym roku IPN zaprosił mnie na konferencję naukową poświęconą ruchowi alternatywnemu. Sięgnąłem pamięcią do tamtych czasów Trzeci obieg w latach 80. był dziełem ludzi młodych, którym nie po drodze było ani z komuną, ani z Solidarnością. Ruch punk, razem z Pomarańczową Alternatywą, ruchami ekologicznymi i artystycznymi, stworzył być może najciekawsze ze zjawisk post-totalitarnej historii PRL. Dziś nikt o nim nie pamięta.  W PRL pod koniec lat 80. ukazywało się ponad 200 tytułów prasy alternatywnej. W tym ponad sto muzycznych fan zine’ów, kilkadziesiąt pism politycznych (głównie WiP-u), kilka pism poświęconych „ekspresji twórczej”, ponadto „gazety tematyczne”: obyczajowe („Antytabu”), czasopisma obrońców praw zwierząt, pisma mniejszości seksualnych. W Łodzi ukazywała się też satyryczna gazeta Krzysztofa Skiby „Przegięcie Pały”. Z gazet punkowych ogólnopolski zasięg miały dwie z nich: „QQRYQ”, zine powstały w 1985 r., w pełni profesjonalny, o zróżnicowanej