Banan wytrzymał, Unia nie

Tak, trafili Państwo – chodzi o Unię. Ale dlaczego akurat Unia nie pasuje w tym zbiorze? Nie, wcale nie dlatego, że UE z samej swej istoty jest niesłuszna. Powód jest inny. Państwo narodowe, demokracja, samorząd i wolny rynek to instytucje społeczne, które kształtowały się przez wieki – w znacznej mierze metodą prób i błędów. Ewoluowały długo do form, które okazały się żywotne, i żywotność tę potwierdziły przez kolejne wieki funkcjonowania. Państwo narodowe, demokracja, samorząd i rynek to konstrukcje kulturowe, które wykazały swoją historyczną wartość jako złożone sposoby koordynowania działań zbiorowych. Ale z taką konstrukcją jak dzisiejsza Unia, a zwłaszcza jej strefa euro, jest inaczej. Nie powstała ona w efekcie rozciągniętej w czasie serii procesów dostosowawczych, procesów, które z samej swej natury są głównie spontaniczne i tylko częściowo odgórnie sterowane. Długotrwałe procesy dostosowawcze odcedzają, filtrują błędne, niefunkcjonalne, zbyt kosztowne rozwiązania. Unia w