Choinka nie jest ani pogańskim, ani niemieckim zwyczajem. Wymiar zewnętrzny Świąt

W Warszawie na początku XIX wieku pojawiły się choinki. Oczywiście zwyczaj ten szybko zagościł na polskich dworach i w miastach. Na wsiach w Polsce dopiero w XX wieku – mówi ks. prof. Józef Naumowicz. Rozmawia Ewelina Steczkowska W IV wieku zaczęliśmy świętować Boże Narodzenie. Jakie wtedy pojawiły się pierwsze obrzędy i tradycje? Najstarsze opisy pochodzą z Betlejem i dotyczą samych początków tego święta z IV wieku. Obchody zaczynały się tam już 24 grudnia, czyli w przeddzień Święta, na Polu Pasterzy. To nawiązanie do tego, że pasterze, którzy mieli straż nad stadami, pierwsi w nocy usłyszeli dobrą nowinę o narodzeniu Zbawiciela. Później, już wieczorem, procesyjnie przechodzono do Bazyliki Narodzenia, w której była rozbudowana liturgia Słowa – czytania biblijne przypominały historię zbawienia i liczne zapowiedzi przyjścia Zbawiciela. Około północy rozpoczynała się Msza Święta w nocy – to pierwowzór naszej Pasterki. Co ciekawe, jeszcze w IV w. na