Marcin Wolski
Jeffrey Archer jest postacią niezwykłą. Pisarz, publicysta, polityk. Za młodu sportowiec. W ciągu blisko 80-letniego życia członek Izby Gmin i Lordów. Baron i więzień polityczny. Przeciwnik poprawności i sympatyk Polski.
Mało kto potrafi tak pisać. Lapidarny język – najkrótsze opowiadanie liczy dokładne 100 słów, najdłuższe – 50 stron. Wszystkie mają niezwykłą fabułę, zawsze zaskakującą pointę, w większości zostały zaczerpnięte z życia. Autora wydaje się nie interesować wielka zbrodnia, raczej sprytny przekręt – jak w przypadku nielegalnego parkingowego, który zbił majątek, pobierając opłaty od kierowców. Miasto przez 40 lat sądziło, że jest funkcjonariuszem miejscowego zoo, a dyrekcja zoo – że zbiera opłaty w imieniu miasta. Równie fascynujący jest casus „pierwszego zastępcy dyrektora...
Kolejna rocznica zakończenia II wojny światowej skłania jak zwykle do refleksji, komentarzy. I rozmaitych mniej lub bardziej mądrych wypowiedzi. Wiadomo, że są dwie różne daty tego wydarzenia: koalicyjna i sowiecka, choć jeśli idzie o Polaków, to do świętowania w Londynie nas nie dopuszczono, a do fety w Moskwie zmuszono. Czy był to zresztą dla nas dzień zwycięstwa? Wątpliwości nie mają jedynie Niemcy – ichniejsza minister sprawiedliwości twierdzi, że w roku 1945 jej naród został wyzwolony z hitlerowskiego jarzma.
Pani minister zdaje się wierzyć, że w roku 1933 jej kraj napadli Obcy (naziści), którzy sterroryzowali naród i rozpoczęli wojnę z całym światem. To, że doszli do władzy w sposób demokratyczny i że potwierdzili swój mandat w kolejnych wyborach, a także aż do końca cieszyli się...
Współczesna powieść sensacyjna (a jeszcze w większym stopniu film) cierpi na istotną dolegliwość, którą można nazwać rozbratem z prawdopodobieństwem. Dobry pomysł często nie wystarcza autorowi (a pewnie i jego agentowi) i zaczyna on potęgować zwroty akcji, nadzwyczajne zaskoczenia, mnożą się efekty specjalne, aż w którymś momencie tracimy możliwość identyfikacji z bohaterem, bo widać, że wciska nam się ewidentną bajkę. W tym kontekście fachura – John Grisham – ciągle okazuje się mistrzem, a jego „Wyspa Camino” jest czytadłem doskonałym.
Brawurowo zawiązana akcja – piątka kryminalistów kradnie w sposób precyzyjny i naukowy rękopisy Scott Fitzgeralda, po czym wpada, gdyż jeden ze sprawców skaleczył się na miejscu skoku, pozostawiając swe DNA – nieoczekiwanie zwalnia. Mogliśmy spodziewać...
Kiedy słucha się zarzutów miotanych przez totalną opozycję, ogarnia śmiech pusty i ręce po prostu opadają. Czy naprawdę nie stać jej na coś logicznego, rozsądnego? Przypomina to rzeczywiście miotanie kamieniami w dinozaura bez zastanawiania się, gdzie ten dinozaur w ogóle się znajduje, a nawet czy istnieje. Oskarżanie o polexit, spisek z Putinem brzmią po prostu śmiesznie.
Zarzuty o rozdawnictwo prowadzące rzekomo do katastrofy gospodarczej, oparte na niczym nieuzasadnionych domniemaniach, czy tropienie rzekomych afer PiS-u przypominają skargi gangstera złapanego w trakcie rabunku banku, że zatrzymujący go strażnik ukradł mu guzik. I kto to mówi? Partia, która nawet przy założeniu najlepszych zamiarów dbała o zapewnienie rodakom ciepłej wody w kranie i przypodobanie się elitom...
Aktorka komediowa jest dobrem rzadkim. W odróżnieniu od mężczyzn komików liczba kobiet, które można zaliczyć do tego gatunku, jest mizerna. Owszem, bywają aktorki dramatyczne obsadzane w komediach (jak Barbara Krafftówna czy Barbara Rylska), ale te, które oddały się śmieszeniu bez reszty i w dodatku nigdy nie przekroczyły granicy dzielącej sztukę od szmiry, można policzyć na palcach jednej ręki – przed wojną Ćwiklińska, dziś Śleszyńska, w międzyczasie Irena Kwiatkowska, której Marcin Wilk poświęcił właśnie pracę „Żarty się skończyły”.
Opisuje w niej długie, blisko stuletnie życie aktorki. Postacie komediowe odgrywają w teatrze przeważnie role drugoplanowe. Ale nie pani Irena – ona zawsze skupiała na sobie uwagę – czy jako Hermenegilda Kociubińska w kabarecie Siedem kotów Gałczyńskiego...
Sri Lanka, ongiś Cejlon, dość często przyrównywana jest do raju. Gorący, acz przyjazny klimat, mili, nieduzi ludzie, urok wiecznie zielonych herbacianych pól. Nie dziw, że łączy się tę wyspę z biblijnym Adamem, który ponoć pozostawił tam odcisk swej stopy. Dziś jednak wspomina się Sri Lankę w kontekście serii straszliwych ataków samobójczych. Liczba ofiar przekroczyła 350. W tle oczywiście islam, często z przymiotnikiem radykalny. Nie lubię tego dodatku. Radykalizm jest immanentną cechą tej religii od czasu, gdy stworzył ją pewien przywódca bandy napadającej na karawany.
Wyznawcy innych wiar nie są aniołami, ale jakoś nie słychać o zbrodniach buddystów, chasydów, chrześcijan. Owszem, toczono wojny, ale rzadko towarzyszy im ślepy terror. O co chodzi na Sri Lance? Chrześcijanie stanową...
Starożytny Rzym to dobra sceneria dla powieści kryminalnej, która lubi stroić się w historyczne szaty. Rzym schyłkowego okresu Republiki jest dobrym miejscem dla krwawych zagadek. Wielkie miasto stanowiące zawsze magnes dla wszelkiej przestępczości, wielka władza, którą można zdobyć, ale ciągle jeszcze państwo prawa. Może dlatego autor Steven Saylor kazał swojemu bohaterowi Gordianusowi Poszukiwaczowi żyć w czasach od dyktatury Sulli po początek cesarstwa.
Epoka ta jest dobrze przebadana przez historyków, z dużą ilością źródeł i niezłą wiedzą na temat życia codziennego. Nic nie wiadomo, żeby w tamtych czasach istnieli prywatni detektywi, aliści żyć mogli. Całość cyklu uprawdopodabnia rzesza postaci historycznych z Ciceronem na czele. Saylor na pierwszym planie stawia zbrodnie. W „...
– Rzym płonie! – wołała na przekór ślepym, zadowolonym z siebie Europejczykom Oriana Fallaci. Niewiele czasu minęło od śmierci wspaniałej Włoszki, aby jej proroctwa zaczęły się spełniać. Fala migracyjna, mnożące się zamachy terrorystyczne, ataki na kulturę i tradycję. Niezależnie od tego, czy śledztwo ustali prawdziwe powody (może ustali, ale czy poda?), pożar katedry Notre Dame, łuna nad Paryżem ma charakter symboliczny. Nasza cywilizacja upada.
Trochę pod naporem innych, lecz bardziej na własne życzenie. Władzę sprawują lewackie elity wyrosłe z buntu roku ’68, nienawidzące własnej tradycji, kultury, siebie. Czy istnieje w ich działaniu jakiś przyszłościowy plan, jak kiedyś projektowali komuniści – nowy człowiek, nowe społeczeństwo (a może niekontrolowana władza nad zmanipulowanym...
Z recenzowaniem powieści kryminalnych jest ten podstawowy problem, że nie sposób pochwalić chwytu, na jakim się opierają (np. w zabójstwie Rogera Acroyda Aghaty Christie cały myk polegał na tym, że zabójcą jest narrator, a w „ABC” tej samej autorki seria „alfabetycznych” zbrodni ma ukryć tę jedną właściwą).
Niestety, za coś takiego potencjalny czytelnik gotowy jest zabić. Toteż o powieści Roberta Dugoni „Umiera się tylko raz” mogę powiedzieć jedynie, że jest bardzo dobra, ma zaskakującą pointę i niezłą bohaterkę, detektyw Tracy Crosswhite, bystrą kobietę po przejściach, która strzela jak zawodowy snajper. Wolno mi jeszcze zdradzić punkt wyjścia – zaciekawienie działa na rzecz poczytności. Oto kłusownik krabów wydobywa z dna Pacyfiku klatkę ze zwłokami młodej kobiety. Można by...
Charakterystyczną prawidłowością realnego socjalizmu było, że władza udawała, iż płaci, a ludzie udawali, że pracują. Pęknięta zależność między płacą i pracą nie została nigdy do końca naprawiona. Przy okazji trwającego strajku nauczycieli co i rusz padają sformułowania, że obiektywnie rzecz biorąc, nauczyciele powinni zarabiać lepiej, ale biorąc pod uwagę efekty ich nauczania, są wynagradzani nieźle, nie powiem – za dobrze.
Obniżający się poziom wiedzy wśród młodego pokolenia może zatrważać. Żeby być uczciwym, należy przyznać, że efekt finalny nie jest wyłącznie wynikiem kiepskiego wynagradzania pedagogów. Kolejne reformy i zmiany programów zdewastowały szkołę, coraz więcej rozmaitych ferii skróciło efektywny czas nauczania, a rosnące „prawa ucznia”, przy braku większej władzy dla...
David Baldacci należy do najpoczytniejszych pisarzy amerykańskich. Sławę przyniosła mu debiutancka powieść „Władza absolutna”, na podstawie której powstał świetny film z Genem Hackmanem i Clintem Eastwoodem. Na „Miasto upadłych” warto zwrócić uwagę przynajmniej z dwóch powodów. To kolejny kryminał z Amosem Deckerem, gliniarzem po przejściach (niedawno stracił żonę i córkę).
Tym razem szukając odpoczynku i ukojenia dla nerwów, przyjeżdża na głęboką prowincję do miasteczka Baronville, gdzie od razu zderza się z serią zbrodni, z którymi nie może (albo nie chce) uporać się miejscowa (rzecz jasna skorumpowana) policja. Miasto wyrosłe na ciężkim przemyśle przedstawia obraz nędzy i rozpaczy. Upadły zakłady, pozostała ludność pogrąża się w narkomanii. Twórca potęgi pozostawił swoje...
Wygląda na to, że Koalicja Targowicka – pardon, Europejska – poszła wreszcie po rozum do głowy. Zamiast przedstawiać ludziom pomysły, które mogą ich tylko odstraszyć, np. masowe przyjmowanie emigrantów, śluby gejów, podnoszenie wieku emerytalnego czy likwidacja 500+, totalna opozycja prezentuje się obecnie nieomal jak PiS+. Obiecuje wszystko, tyle że więcej i szybciej niż rządzący. Obiecywać wszak można wszystko, a jak się już obejmie władzę, i tak zrobi się, co się chce.
Strategia piarowców zakłada kiepską pamięć i olbrzymią naiwność elektoratu. Ale na coś liczyć trzeba. Zresztą kłamanie w żywe oczy, kiedy nie ma się innych pomysłów, to zawsze coś.
Cel „odsunąć Zjednoczoną Prawicę” ma taki priorytet, że przysłania dziś opozycji wszystko, własną tradycję i tożsamość, dotychczasowe...
Chociaż pogłoski o śmierci powieści kryminalnej są mocno przesadzone, jest faktem, że coraz trudniej o nowe pomysły. Autorzy radzą sobie, mieszając gatunki, łącząc tradycyjny kryminał z powieścią romantyczną, przygodową lub fantastyczno-naukową czy też przenosząc w scenerię retro.
W dreszczowcu Petera Maya „Na szlaku trumien” znajdziemy i elementy powieści grozy – opuszczona latarnia morska, i tajemnicy – eksploatowany niemiłosiernie wątek utraty pamięci – czy wreszcie zawsze pewny chwyt „dziecko w niebezpieczeństwie” (w tym wypadku zbuntowana nastolatka, cała w gwoździach i tatuażach). Jednak to wszystko, z niedoszłym topielcem włącznie, który stracił pamięć (do tego stopnia, że nawet zapomniał o ognistym flircie z sąsiadką), nie wystarczyłyby, aby zwrócić uwagę na omawianą książkę...
Przestałem rozumieć Brytoli. Naród, który był ojcem (i matką) nowożytnej demokracji, zachowuje się niczym późna Rzeczpospolita Szlachecka. Można oczywiście po dziecinnemu kombinować, jak zjeść jabłko i mieć je nadal, ale deklarować wyjście z Unii, aby pozbyć się towarzyszących temu uczestnictwu niedogodności, a zachować wszystkie przywileje, to strategia, która nie przystoi politykom.
Rozumiem obywateli Zjednoczonego Królestwa, że podjęli taką decyzję, na ich miejscu broniłbym idei brexitu obiema rękami, a gdybym miał odpowiednią moc, odholowałbym Brytanię na drugą stronę Atlantyku. W Unii zawsze czuła się intruzem, tą trzecią w konkubinacie Francji z Niemcami. I to w sytuacji, gdy Włochy i Hiszpania osłabły, a Polska nie dorobiła się należnego jej miejsca. Nie wierzę mędrkom, którzy...
Urodził się w roku, w którym moja generacja przystępowała do matury. Wystarczająco wcześnie, aby jako nastolatek przeżyć karnawał Solidarności, a jako student włączyć się w walkę z komuną. Piotr Semka, rocznik 1965, żywy dowód, że patriotyzm dziedziczy się w genach, a urodzenie w Gdańsku zobowiązuje. Jako pięcioletnie dziecko mógł oglądać osmalone mury komitetu PZPR. Mając 15 lat, rozpoczął naukę w słynnej „Topolówce”.
To była pierwsza polityczna szkoła, która uformowała go na całe życie. Tam zastał go stan wojenny, rozpoczęła się działalność związana z tajnymi gazetkami, z organizacjami politycznymi, często dość radykalnymi . Z wywiadu „Piątka u Semki” – przeprowadzonego przez Jana Hlebowicza – wyłania się panorama tamtych czasów i kolegów, z których wielu odegrać miało doniosłą rolę...
Wielokrotnie upominałem się o plan B dla zwolenników Dobrej Zmiany – projekt awaryjny w wypadku, gdyby coś poszło nie tak, a niewdzięczny naród z jakiegoś powodu odtrącił rękę, która go karmi. Na jakie pozycje można by się ewentualnie wycofać? Do gmin i przysiółków – o większych miastach wypada zapomnieć? Do stowarzyszeń, poza SDP, opanowanych przez przeciwników? Jakie media mogłyby zrównoważyć potęgę mainstreamu? Czy przez cztery lata nie powinno się zrobić wszystkiego, aby TV Republika była rzeczywistą siłą na rynku komercyjnym równą TVN i Polsatowi? A kultura i nauka? Co stało na przeszkodzie, by nie niszcząc tego, co jest, powoływać nowe instytucje?
Przez cztery lata (ucząc się od Ojca Dyrektora) można było stworzyć od podstaw własne uczelnie, kilka własnych teatrów. A młodzież?...
Komunizm okazał się chorobą cięższą, niż nam, pacjentom, początkowo się wydawało. Po 30 latach w wolnej Polsce dopiero zbliżamy się do odkrycia całej prawdy o jego charakterze, skali deprawacji i uwikłaniu ludzi. Nieraz bardzo wybitnych. Demaskatorskie książki Joanny Siedleckiej pozwalają przewartościować opinie o polskim środowisku literackim, dźwigniach kariery i cenie, jaką za to płacono. Najnowsza praca Sebastiana Ligarskiego i Grzegorza Majchrzaka zajmuje się tymi, których próbowano złamać i pozyskać, i przeważnie nie osiągnięto zamierzonych celów.
Bezpieka zaginała parol na największych – latami rozpracowywała Zbigniewa Herberta i wychodziła ze skóry, pragnąc zaszkodzić Czesławowi Miłoszowi, wtedy gdy otrzymał nagrodę Nobla, a następnie odbywał triumfalną podróż po Polsce....
Można nieco na wyrost stwierdzić, że w najbliższych wyborach do europarlamentu na scenie polskiej wystąpią trzy koalicje – antypolska, propolska i po prostu polska, czyli Zjednoczona Prawica. Oczywiście z egzotycznego zlepku pod egidą Korwin-Mikkego, który zasłynął ostatnio z rzucania w swego psa petardami, aby go zahartować przed sylwestrem, można sobie żartować, ale ja bym go nie lekceważył. Uosabia bowiem opcję, której głośno nie rozważa żadna duża partia.
„Europejczycy” nie wspomną o niej, bo wiszą na brukselskiej klamce, a straszenie polexitem jest dla nich głównym punktem programu. PiS też nawet się nie zająknie na ten temat, choć powinno, ponieważ zawsze trzeba mieć w zanadrzu rozmaite opcje, plany B i C, zwłaszcza że wyobraźnia podpowiada, iż w którymś momencie historia może...
Fascynujące erudycyjnym bogactwem „Roztrzaskane lustro” Wojciecha Roszkowskiego opowiada o powstaniu, rozwoju, wyjątkowych wartościach, a następnie o dzisiejszym upadku cywilizacji Zachodu. Symptomy zapaści widoczne są gołym okiem, katastrofa demograficzna, kryzys wartości stanowiących ongiś fundament Europy, a na dodatek polityczno-poprawny paraliż mentalny uniemożliwiający zdefiniowanie i zwalczanie zagrożenia.
Korzenie fenomenu Zachodu są znane – grecka filozofia, rzymskie prawo i duch judeochrześcijański; znane są też czynniki, które umożliwiły rozwój – równowaga sił między sacrum a profanum, wielość bytów politycznych i prawa jednostki w połączeniu z indywidualizmem, co razem stworzyło model nieznany w świecie. Autor ukazuje zarazem, jak w zdobyczach...
Wiele jest przyczyn katastrofalnego stanu dyskursu publicznego w Polsce. Nałożyły się na niego spory założycielskie na linii postkomuna i postsolidarność, a następnie rozłam na patriotyczne siły narodu i postkolonialną elitę, przepojoną wobec ciemnego ludu nieskrywaną pogardą. Jednak być może konflikt nie stałby się aż tak dramatyczny, a przede wszystkim tak obrzydliwy, gdyby nie paru osobników, którzy spaskudzili klimat i zatruli, świadomie, nasze życie polityczne.
Myślę tu przede wszystkim o Urbanie i Palikocie (na ich tle prof. Niesiołowski to jedynie sfrustrowany erotoman, a Lepper – watażka, uosabiający wiele problemów polskiej wsi). Urban i Palikot, z pewnością inteligentni i cyniczni do szpiku kości, potrafili budzić w ludziach to co najciemniejsze, najbardziej podłe....
Człowiek rzadko zastanawia się nad źródłami swych poglądów. Konserwatyzm wynieśliśmy z rodziny, szkoły, kościoła, czasem zdobyliśmy go sami drogą życiowych doświadczeń. Bo jego główną zaletą, charakterystyczną także dla nauk technicznych i przyrodniczych, jest sprawdzalność. To nie próba konstruowania utopii, którą mimo tylu klęsk i zbrodni próbują realizować „postępowcy”, lecz przekonanie o niezmiennej w gruncie rzeczy naturze ludzkiej i wyższości prawa naturalnego nad wszelkim stanowionym.
Proponowane przez Beniamina Wikera „10 książek, które każdy konserwatysta powinien znać”, jest zestawem dającym oparcie w ideowych sporach i spokój duszy, że się stanęło po właściwej stronie. Zestaw może zdumiewać. Obok Biblii opowiadającej o porządku świata, który zrodziły przymierze Boga z...
Dla naszego pokolenia to była inicjacja. Brutalne zderzenie z władzą ludową, która pałuje za domaganie się przestrzegania konstytucji, doświadczalne przekonanie się, że prasa kłamie i że ogół społeczeństwa jest obojętny na hasła obrony demokracji. Było to odkrycie pojęcia dotąd nic nieznaczącego – solidarności. Uniwersytet Warszawskie stanął w obronie dwóch relegowanych studentów, większość uczelni polskich ruszyła w ślad za nim.
Z emocji tych pierwszych dni zapamiętałem szczeniacką radość, że coś się dzieje – że po latach beznadziei możemy postawić się komunie, a da Bóg dołączyć do braci Czechów, którzy przeżywali swoją „wiosnę”. Niektórzy byli nawet gotowi uwierzyć w Gomułkę. Ja mogłem napisać jedynie fraszkę o Towarzyszu Wiesławie. „Z mężczyzny zmienił się w starca, od października...
Niejednokrotnie patrząc na mapę starożytnego świata, zadawałem sobie pytanie, dlaczego legiony rzymskie nie zajęły całej Germanii. Przekroczyły Ren i Dunaj, dotarły do Brytanii. I zatrzymały się. Czy powodem była bezprzykładna klęska, jakiej doznały legiony Warrusa 15 września roku 9 n.e. w Lesie Teutoburskim? Podobno po otrzymaniu wiadomości o tym cesarz Oktawian miał wołać: „Warrusie, zwróć moje legiony”. Ale wódz nie mógł tego zrobić. Nadział się na własny miecz. Czy pamięć o tej rzezi sprawiła, że przez kolejne stulecia nie próbowano ujarzmiać ludu z puszcz Germanii? Czy imperium rzymskie istniałoby do dziś, gdyby w odpowiednim momencie oparło się o Ural?
Powieść Gerainta Jonesa „Krwawy las” została osnuta wokół tego wydarzenia. Jest opowieścią legionisty Felixa, który odnaleziony...
Dziwne rzeczy dzieją się w Gdańsku. Bojówki obalają pomnik, stoczniowcy go odbudowują, a wszystko dzieje się w trakcie narastającej kampanii antykościelnej i antychrześcijańskiej, gdzie hasło „pedofilia” jest jedynie próbą wyłomu, aby zniszczyć całość. Tak zwanym autorytetom nie przeszkadza, że były proboszcz świętej Brygidy nie był nigdy skazany, a nawet oskarżony za życia o podnoszone dziś przestępstwa. Skądinąd zastanawiam się, czy poważne grzechy w sferze prywatnej mają prowadzić do dyskredytacji całokształtu dorobku?
Zostawiając casus Polańskiego, mamy choćby kwestię Jana Chrystiana Andersena, Lewisa Carrolla, a nawet naszego Julka Słowackiego (o którego predylekcji do młodych chłopców krążyły ciekawe plotki). Genialny Oscar Wilde poszedł nawet do więzienia za uwiedzenie młodego...
Praca Małgorzaty Dygas opowiada historie ponad 20 firm, z których każda może być uznana za polską markę firmową, choć niewiele z nich pozostało w polskich rękach, a niektóre przestały istnieć. W pierwszym rzędzie są to historie rodzinne i dzieje rodzinnych firm. Wśród przykładów dwie gałęzie przybyłego z Austrii rodu Lilpopów – pierwsza związana z pięcioma generacjami znakomitych zegarmistrzów, druga w spółce z Rauem i Evensem tworzyła polską motoryzację.
Przy okazji Lilpopowi zawdzięczamy pionierskie rozwiązanie urbanistyczne – miasto-ogród Podkowę Leśną. Syn słynnego malarza Jana Piotra Norblina został założycielem dynastii producentów brązu słynnej warszawskiej firmy wyrobów metalowych. Blask polskiego srebra zawdzięczamy rodzinie Fragetów, klejnotów – Władysławowi Krukowi....
Abstrahując od faktu, że pani doktor Kopacz pomyliły się dinozaury z mamutami, sama zalecona przez nią technika obrzucania przeciwnika kamieniami („może wreszcie się zmęczy”) może przynieść efekty, pod warunkiem że wystarczy kamieni, a mamut w końcu się nie zdenerwuje. Poza tym niebagatelnym problemem jest celność, a z tym opozycja ma kłopoty.
Ale może nie chodzi o to, żeby trafić, tylko żeby zmobilizować się przy rzucaniu? Technikę tę można obserwować w przypadku tzw. afery Srebrnej. Nie chodzi przecież o wykrycie przekrętu, którego nie było, tylko o wyrobienie w społeczeństwie odruchu warunkowego, jak u psa Pawłowa. Zestaw słów: „Austriak, pieniądze, wieżowce, Kaczyński, Srebrna”, ma wystąpić w charakterze dzwoneczka, po którym społeczeństwo zacznie się ślinić. Jeszcze się nie ślini...
Śmierć premiera Jana Olszewskiego przenosi moje myśli do epoki, która dla mnie oznacza niedawne wczoraj, ale dla młodych wydaje się zamierzchłą przeszłością. Osobiście wspominam te lata jako czasy zabawy w „Polskie Zoo” i mimowolnie porównuję stan umysłów, nastrojów, kultur. Wtedy i dziś. Dziwne, ale odnoszę wrażenie, że mimo całego trwającego sporu politycznego łatwiej przychodziło rozmawiać ludziom z ludźmi, a politycy potrafili śmiać się z siebie. Kiedy przy okazji setnego odcinka „Polskiego Zoo”, jesienią 1993 roku, zrobiliśmy sondę wśród polityków, prawie wszyscy zaakceptowali swoje zwierzęce wizerunki.
Oczywiście każdy wolałby być lwem (choć Suchocka zamiast lamą – żyrafą), ale nikt jakoś się nie obrażał, nawet Rokita (diabełek Boruta), a Niesiołowski wypożyczył sobie niegdyś...
Rzadko się zdarza, by życie autora dorównywało barwnością jego bohaterom. Popularny brytyjski pisarz Jeffrey Archer ma w dorobku nie tylko wiele książek i scenariuszy seriali (np. „Kane & Abel”). Był także sportowcem, członkiem Izby Gmin, Izby Lordów, więźniem (odsiedział dwa lata z czteroletniego wyroku za krzywoprzysięstwo). Jego najnowsza powieść „I tak wygrasz” obraca się wokół zawsze interesującego go tematu sukcesu.
Bohaterem jest rosyjski nastolatek, Aleksander, utalentowany szachista. Jego ojciec – zadenuncjowany przez Władimira, kolegę z leningradzkiego podwórka, który marzy o karierze w KGB – ginie z rak czekistów za próbę organizacji wolnych związków zawodowych. Aleksander wraz z matką decydują się na ucieczkę. O wyborze: Anglia czy USA decyduje rzut monetą. Przy czym...
Wiem, że błądzenie jest rzeczą ludzką, i że „kto jest bez grzechu, niech pierwszy...”, ale jakoś trudno mi współczuć Stefanowi N. Mimo że doceniam jego zasługi z przeszłości, predyspozycje intelektualne, a nawet dawno temu swoisty wdzięk. Ma lud polski takie określenie: „nagrabił sobie”. I ono pasuje jak ulał do sytuacji. Libertyn przyłapany w domu publicznym nie budzi większego zainteresowania, co innego moralista, ongiś działacz katolicki z twarzą pełną moralizatorskich frazesów. Jeśli u kogoś zdiagnozują alkoholizm czy seksoholizm, to powinien przynajmniej uważać.
Ćwierć wieku temu nasz jurny bohater otrzymał pierwsze poważne ostrzeżenie w postaci niejakiej Anastazji P. – prowokatorki ze stajni Urbana. Opinia potraktowała go ulgowo, jako ofiarę. A sam zainteresowany? Chyba nie...
Może mi się tylko tak wydaje, ale od czasu, kiedy Jack Reacher przeżył wybuch bomby atomowej, jego autorowi Lee Childowi zaczynają się kończyć pomysły. Cóż, po takim fajerwerku trudno wymyślić coś bardziej spektakularnego. Pozbawiony komórki, prawa jazdy i miejsca stałego pobytu supermięśniak coraz częściej dokonuje podróży w przeszłość i tam szuka kłopotów, które są jego specjalnością. Podczas swojej włóczęgi przypadkowo trafia do miasteczka Laconia w stanie Maine, skąd pochodził jego dziadek, i z pobudek sentymentalnych próbuje dowiedzieć się czegoś o swoim rodowodzie.
Z doświadczenia wiem, że wynik takiej kwerendy bywa często niespodziewany, a nawet kłopotliwy. U Childa poruszenie jednego kamyczka powoduje lawinę zdarzeń pełną mordobić i strzelanin. Okazuje się, że to za mało, i...
O roku ów, kto ciebie widział w naszym kraju…! – wypada zawołać za Mickiewiczem, sięgając po nową powieść Bohdana Urbankowskiego „Gwiazdy rdzewieją na dnie Wisły”, która przenosi nas do pamiętnych dni polskiego lata 1920 roku. Z pamiętników mego ojca wspominam moment nagłego przerwania atmosfery zabaw i flirtów, i przemianę, z dnia na dzień, młodych ludzi w żołnierzy, którzy wyruszyli na jedną z najważniejszych bitew historii. Wielowątkowa powieść rozgrywa się w wielu miejscach i planach – na polach bitew, w sztabach, domach prywatnych, wśród filozoficznych dysput i tajnych operacji. Śledzimy spiski, niedoszłe zamachy. Doprowadzona do końca roku 1923 powieść jest w pierwszym rzędzie książką o Piłsudskim w dniach jego chwały.
Jesteśmy z nim w Belwederze, gdy rozmawia z duchami księcia...
Trudno opisać skalę złych emocji, jakie wywołuje w Polsce polityka. Fala hejtu jest porażająca. A ogrom zarzutów miotanych przez totalną opozycję – naprawdę nie do policzenia. A przecież jeśli ktoś ma odpowiednio mocne nerwy, jest w stanie to wszystko wytrzymać, ba, nawet skwitować zjawisko gromkim śmiechem. Cała bowiem czarna propaganda ma jedną wspólną cechę, która powoduje jej nieskuteczność – jest bezdennie głupia.
Działa wyłącznie na emocje, których przecież nie sposób podgrzewać w nieskończoność, ale co gorsza, obraża inteligencję elektoratu. Przeciwnik jest opisywany na podobieństwo Niemca w filmie PRL-owskim, który musiał być równocześnie sadystycznym zbrodniarzem i kompletnym idiotą. Podobnie przypisywanie rządzącym wszystkich możliwych złych cech, często nawzajem się...
W kwestii dynastii (politycznych, artystycznych) regułą przeważnie jest, że pierwsze pokolenie błyskotliwie zdobywa pozycję, kolejne ją utrwala, następne trwoni. Jeśli chodzi o artystów: najwybitniejszy Strauss to ten pierwszy, podobnie było z Dumasami itd. Kossakowie, o których opowiada „Biały mazur” Joanny Jurgały, są przypadkiem szczególnym.
Oczywiście w kategorii malarzy Wojciech był nieco słabszy od Juliusza, a Jerzy od Wojciecha, ale erupcja talentów w krakowskiej rodzinie nie ograniczała się do plastyki. Córka Wojciecha, Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, to jedna z najwybitniejszych polskich poetek, jej siostra Magdalena pod pseudonimem Samozwaniec dała próbkę swoich satyrycznych możliwości w powieści „Na ustach grzechu”, brawurowej parodii „Trędowatej” Mniszkówny, a bratanica –...
Coraz bardziej podziwiam Brytyjczyków. Może nie wszystkich, lecz przynajmniej tę większość, która bierze odpowiedzialność za rządzenie krajem. Z jednej strony stać ich, by w głosowaniu odrzucić narzuconą treść traktatu, co wielu mylnie traktowało jako próbę obalenia rządu, by zaraz udzielić temu samemu rządowi votum zaufania.
Stało się jasne, że nie chodziło o podważenie pozycji pani premier, lecz o pokazanie brukselskim eurokratom, że nie mają co liczyć na potęgę dyktatu i dążenie do kompromisu za wszelką cenę. Brytyjczycy przez kilkaset lat tradycji demokratycznych przyswoili parę zasad. Pierwsza to szacunek dla własnych decyzji i niezmienianie ich w rytm wahań koniunktury. Wyrazili swe zdanie o brexicie i nie widzą powodu, by je zmieniać. Mogliby organizować drugie referendum, potem...
„Jedwabne szlaki” Petera Frankopana, historyka z Oxfordu – barwna opowieść o handlu, ekspansji politycznej i kulturowej, ostatecznie sprowadzającej się do gry o hegemonię – zaskakuje wieloma tezami, które dotąd rzadko przebijały się w podręcznikowej historii. Pierwsza głosi, że Zachód tylko przez krótkie okresy dziejowe – w pierwszych wiekach Imperium Rzymskiego, od odkrycia Ameryki po katastrofę dwóch wojen światowych – wygrywał w globalnej rywalizacji.
Drugą jest konstatacja, że wschodnia cześć Eurazji zawsze była ludniejsza i prawie zawsze bogatsza i lepiej zorganizowana. Tam było więcej bogactw, kruszców, przedmiotów luksusowych i szlaków komunikacyjnych, tam też powstały biurokratyczne struktury pozwalające na tworzenie imperiów (Persowie, imperium Aleksandra Wielkiego). Tam...
Jedną z niewielu zasad, którą wyznaję, jest uporczywa walka o jedność ludzi połączonych wspólną ideą, wizją, a może tylko nadzieją. Można się różnić, spierać, można się nawet nie lubić, jednak trzeba zachować świadomość celu, jaki mają nasi liczni przeciwnicy, a jest nim skłócenie nas. Czy jest na to recepta? Tak! Otwartość i odporność.
Ile razy człowiekowi nóż się w kieszeni otwiera, gdy słyszy obelgi od niedawnych przyjaciół, pomówienia od kombatantów wspólnych zmagań. Ale trzeba wytrzymać. Bo nie chodzi tu o pojedynczy interes każdego z nas, lecz o coś zdecydowanie większego. Ostatnio doświadczyłem prawdziwego zalewu hejtu przy okazji emisji telewizyjnej szopki, której fragmenty tak pięknie wypadły na łamach „GP”. Choć przyzwyczaiłem się do ciosów ze strony przeciwników i...
Książki Joanny Siedleckiej nie wymagają rekomendacji. Szczere do bólu, dostarczają czytelnikowi wrażeń niezależnie od tego, czy jest to demaskatorski „Czarny Ptasior” o Jerzym Kosińskim, dogłębny „Jaśnie Panicz” poświęcony Gombrowiczowi czy „Pan od poezji” – rzecz o Zbigniewie Herbercie.
Siedlecka, która uznając za Mackiewiczem, że tylko prawda jest ciekawa, dąży do niej bezkompromisowo, przesłuchując świadków i przekopując archiwa IPN-u. Co więcej, nie rozstaje się ze swoim bohaterem po napisaniu biografii, l bada dalej. Herbertowe życie po życiu ukazuje nadal barwnie i niezwykle. Choćby za sprawą wdowy, uzurpującej sobie rolę Jedynej Słusznej Właścicielki Mistrza, która w jego imieniu postanowiła pogodzić się z „Gazetą Wyborczą”, podejmując działania, których on nigdy by nie...
Straszenie polexitem to dziś główna, jeśli nie jedyna broń opozycji. Przy czym ta chwilowo kompletnie niebrana pod uwagę opcja w wydaniu propagandystów PO stanowi jakieś przerażające połączenie apokalipsy z holocaustem, tak jakby nie można było sobie wyobrazić życia poza Unią Europejską (dowodem Szwajcaria, Norwegia i Wielka Brytania właśnie!).
Na razie jednak to właśnie Prawo i Sprawiedliwość jest gwarantem naszej obecności w Unii, w dodatku nie jako lokatora oślej ławki, lecz prymusa, a najkrótsza droga poza Unię wiedzie właśnie przez Platformę Obywatelską. Wyobraźmy sobie, co by się działo w przypadku (moim zdaniem mało prawdopodobnym, ale w polityce wszystko jest możliwe) sukcesu totalnej opozycji. Konflikty rozgorzałyby ze zdwojoną mocą, a polityka przeniosła się na ulicę w...
Nasza historia pełna jest wielkich królów i słynnych hetmanów. Panteon uzupełniają bohaterowie powstań i spisków oraz kilku najwybitniejszych artystów. Dużo rzadziej wspomina się o ludziach pracujących dla Polski na niwie gospodarki. Może dlatego, że realizowali przy okazji własne interesy.
Lukę uzupełnia czwórka autorów – Arkadiusz Bińczyk, Andrzej Krajewski i Wojciech Kwilecki, zdominowana przez Marcina Rosołowskiego. W stulecie niepodległości zaproponowali oni „Poczet przedsiębiorców polskich”, od czasów najdawniejszych po II wojnę światową. Znajdziemy tam postacie z różnych stanów i religii – arystokratów i mieszczan, naukowców i ludzi Kościoła. Czasem w rolach zgoła nieoczekiwanych – jak Mikołaj Kopernik, teoretyk pieniądza i świetny organizator, czy kanclerz Zamoyski – mniej...
Z nowym rokiem jedni robią bilanse przeszłości, inni (sam się do nich zaliczam) wybiegają w przyszłość). Snują plany i czasem zdradzają marzenia. Jednym śnią się stanowiska (to najczęstszy motyw snów opozycji), inni chętnie wymieniliby żonę na nowszy model, minimaliści powtarzają cicho: „byle nie gorzej”.
Osobiście mam dwa główne marzenia krajowe i zagraniczne. I marzę o takim wyniku eurowyborów, po których przez Brukselę przeleci tsunami. Niech wreszcie wygrają partie eurosceptyczne, narodowe, prawicowe, opierające się na woli społeczeństw, a nie postkomunistycznych mrzonkach, i potrząsną zdegenerowaną klasą polityczną, w której socjalista nie różni się od chadeka, a ten od liberała. Że to oznaczałoby sukces Putina? Bzdura! Polityka zagraniczna Unii się nie zmieni, bo opiera się na...
UWAGA NA DOLE TEKSTU LINK DO POBRANIA SZOPKI W WERSJI PDF
(mel. „Przedszkole” Jacka Kaczmarskiego)
W naszym przedszkolu jest że ach,
zabawek tutaj mamy moc,
jedynie głupek czuje strach
i moczy się co noc.
Choć trwa podobno swobód czas,
lizusów sporo – taki los –
do piaskownicy wpycha nas,
wychowawców głos!
A ci sankcjami, sankcjami, sankcjami grożą nam
i chcą wykopać, wykopać, wykopać ze swych bram.
Lecz gdy przeminą, przeminą, przeminą gorzkie łzy,
śmiać się będziemy my!
(mel. „Tanie dranie” Kabaretu Starszych Panów)
Opiekunowie ...
Coraz trudniej jest pisać kryminały. Wszystko już było, a mnóstwo tematów, na przykład ze styku zderzenia cywilizacji, uznano na Zachodzie za niepoprawne politycznie. Szuka się więc rozwiązania w mieszaniu gatunków – z powieścią sensacyjną, romansem, przenosi zbrodnie w czasy historyczne, wprowadza element fantastyki.
Jednak największym wzięciem cieszą się odgrzewane patenty klasyków gatunku, oczywiście pod warunkiem, że zostają rozwinięte inteligentnie i twórczo. Czytając debiutancką powieść Chrisa McGeorge’a nie sposób odejść od słynnego kryminału Agathy Christie, znanego jako „10 małych Murzynków”, choć współczesna cenzura wymuszała kolejne zmiany tytułu, aż po banalne „I nie było już nikogo”. Sześciu ludzi w zamkniętym pomieszczeniu, trup w wannie i żądanie porywacza...
To, co dzieje się w Warszawie z nazwami ulic, wydaje się kompletnie niezrozumiałe. Powiem szczerze – łatwiej zrozumieć jerozolimski motłoch krzyczący „uwolnić Barabasza”, niż władze miasta stołecznego Warszawy i popierające je sądy, przywracające komunistyczne nazwy ulic zamiast upamiętnienia bohaterów najnowszej historii.
W dodatku nowy prezydent miasta, Rafał Trzaskowski, stracił unikalną szansę wyciągnięcia ręki do opozycji i okazania się kimś więcej niż funkcjonariuszem własnej partii. Kuriozalność decyzji polega na tym, że PO w szale atakuje nawet to, co powinno być dla niej świętością, bo leży u jej własnych podstaw. Jak Komitet Obrony Robotników czy lider ŻOB-u i Unii Wolności, Marek Edelman. Nawet Anna Walentynowicz to element mitu założycielskiego Solidarności. Jacek...
Seryjni mordercy nie są zjawiskiem ostatnich czasów. Istnieli od zawsze, trafiali się wśród koronowanych głów, ale i wśród gminu. Oczywiście większe możliwości stwarzało im wielkie miasto wypełnione anonimowym tłumem i publiczność, jaką mogą zapewnić współczesne media czy wcześniej prasa wysokonakładowa. Kuba Rozpruwacz, Dusiciel z Bostonu, Landru czy Czikatiło istnieli naprawdę.
„Alienista”, powieść Caleba Carra, podobnie jak powstały na jej bazie serial, rozgrywa się u schyłku XIX w. w Nowym Jorku. Stanowi mieszankę prawdy i fikcji – postacią prawdziwą jest szef tajnej grupy śledczej, Teodor Roosevelt, który wkrótce po opisywanych wydarzeniach zostanie prezydentem USA. Autentyczny jest też odrażający świat zbrodni, tak eleganckiej i bezpłciowej u wiktoriańskich klasyków gatunku. Tu...
Stało się. Prędzej czy później musiało się stać. Władze miejskie Utrechtu w trosce o samopoczucie swoich muzułmańskich współbraci zakazały eksponowania dzieł Caravaggia. Co prawda tylko na zewnątrz budynków i tylko malowideł o tematyce religijnej, ale to przecież tylko początek. Islam, jak wiadomo, nie toleruje żadnych wizerunków istot żywych, w dalszej kolejności zniknąć będą musiały portrety.
Zastanawiam się, jak nazwać postawę rajców holenderskiego miasta? Być może w swoich lewackich umysłach wydaje im się, że robią jedynie na złość znienawidzonemu chrześcijaństwu i nie chcą jakoś wyobrazić sobie losu kobiet kamienowanych za nieprzestrzeganie szariatu czy kastrowanych gejów, w końcu sam fakt ich istnienia jest obrazą Boga. A przecież doczekają się! Muzułmanie na Zachodzie dopiero...