Drugi pogrzeb Napoleona. Uroczyste pożegnanie cesarza Francuzów

Napoleon Bonaparte zmarł na wyspie św. Heleny 5 maja 1821 roku. Równo dwieście lat temu. Pogrzebano go w bezimiennym grobie. Dopiero dwie dekady później Cesarza ekshumowano i z wielkimi honorami pochowano w Paryżu. 

„Coś ty uczynił światu, Napolionie, Że cię w dwa groby zamknięto po zgonie, Zamknąwszy pierwej?”

Cyprian K. Norwid

Pogrzeb paryski Napoleona odbył się 15 grudnia 1840 roku. Cesarz leżał w trumnie spowity dumnym spokojem śmierci, niczym dawny antyczny wojownik wracający na tarczy do ojczyzny. Głowę miał uniesioną, ręce złamane na wskroś munduru, szarfy Legii Honorowej i orderu Żelaznej Korony, oczy zamknięte – jakby zasnął dopiero co, a nie lata wcześniej. Wielki. Jeden z największych w dziejach. Pośród tłumów, pośród żołnierzy i weteranów, pośród tych, którzy go kochali, odchodził wreszcie tak, jak powinien, Francja dopełniała powinności. 

Pierwszy pogrzeb był zgoła odmienny: na nagrobku nie znalazło się nawet jego imię.