Rossa – gdzie serce synów Polski leży. Pogrzeb na zgodę narodową

„MATKA I SERCE SYNA” – chyba najsłynniejsza inskrypcja z płyty nagrobnej na wileńskim cmentarzu Rossa mówi nie tylko o tym, gdzie spoczęła lat temu 85 urna z sercem Marszałka Piłsudskiego. Mówi też o tym, że ta polska nekropolia, obchodząca w tym roku 220. rocznicę utworzenia, w duszach i w pamięci Polaków zajmuje jedno z najważniejszych miejsc. Cmentarz wileński nie tylko bowiem mierzymy miarą historycznych zapisów, nie tylko opisujemy z inwentaryzacyjną dokładnością, ale też bierzemy w objęcia instrumentem o wyjątkowej skali czułości – polskim sercem.

W dłoniach trzymam książeczkę, której karty pachną prawie 160-letnią historią. To „Przewodnik – Wilno i koleje żelazne z Wilna do Petersburga i Rygi oraz do granic na Kowno i Warszawę”. Bedeker wydany nakładem autora, Adama Honorego Kirkora, zawiera mapy, widoki Wilna, a nawet unikalne „przepisy kolejowe” czy tabele opłat – ile kopiejek za wiorstę, z miasta do miasta, w której klasie pociągu, ile pudów ważyć