Najstraszliwszy przymus

„Żadnemu granatowemu policjantowi polskiemu, inaczej niż policjantom gettowym, nie groziła śmierć rodziny za odmowę dostarczenia Żydów w ręce Niemców. Wymienianie ich, działających pod najstraszliwszym przymusem, jednym tchem ze sprawcami polskimi, ukraińskimi czy zbrodniarzami niemieckimi, którzy od popełniania zbrodni mogli się uchylić, jest dowodem moralnej ślepoty” – oto fragment oświadczenia polskich środowisk żydowskich po wypowiedzi premiera Morawieckiego w Monachium. Kilka zdań, które szef polskiego rządu wygłosił podczas konferencji prasowej, można uznać za niedostatecznie precyzyjne – jednak gdy zestawimy wszystkie wystąpienia prezesa rady ministrów na temat relacji polsko-żydowskich w czasie II wojny światowej, oczywisty staje się fakt, że trzeba złej woli, by odczytać je jako zrównujące z działaniami Niemców. W oświadczeniu poruszono jednak bardzo ważną kwestię – nawet kluczową dla zrozumienia postawy bardzo wielu Polaków, którzy wobec niewyobrażalnego