Marsz Żywych w Ponarach

26 kwietnia odbył się 10. Marsz Żywych w Ponarach. To tam w latach 1941–1944 Niemcy i kolaborujący z nimi litewscy nacjonaliści zamordowali około 100 tys. osób. Okropieństwo II wojny światowej polega – wśród wielu innych – również na tym, że ogrom popełnionego wówczas zła już nie tylko zaciera losy jednostkowe, ale wręcz spycha niektóre zbrodnie na margines pamięci. Do pewnego stopnia tak właśnie stało się z Ponarami, czyli kresowymi  Palmirami, Auschwitz. Oba porównania są zasadne, bo z jednej strony mordowano tam polską inteligencję, z drugiej Żydów, uprzednio torturowanych w getcie. Ale Ponary funkcjonują dzisiaj głównie jako wyrzut pod adresem Litwy. Jako krzyk: „i Ty, Brutusie?!”. Przyzwyczailiśmy się, że krwawą łaźnię potrafią nam sprawić Rosjanie, Niemcy, na ogół mniej krwawi, choć zaborczy, w XX w. oszaleli z nienawiści. Do buntów na Ukrainie też zdołaliśmy przywyknąć. Ale Litwini?! Jak to się ma do polsko-litewskiego związku opartego na miłości, o którym tak