Rewolucja wisi w powietrzu

Historycy zawsze się sprzeczali, czy rosyjskie rewolucje były sterowane z zewnątrz, czy też to jedynie efekt słabości państwa. Rewolucja 1905 roku była efektem przegranej wojny z Japonią i pierwszej od dziesiątek lat kompromitacji caratu. Podobnie było z dwoma rewolucjami w 1917 roku. Rosja poniosła szereg klęsk na froncie austriacko-niemieckim i po ponad dwóch latach kompromitacji dowództwa doszło do buntu żołnierzy. Oczywiście sytuację wykorzystał niemiecki wywiad, podsyłając na zrewoltowane tereny Lenina. Nie zmienia to faktu, że rosyjskie pucze wywołane są pewnym schematem zdarzeń. Podobnie było w latach dziewięćdziesiątych. Kryzys państwa, klęska militarna w Afganistanie i wreszcie próba przewrotu.

Rewolucje miały różny skutek. Po 1905 roku częściowo zdemokratyzowano ustrój, w lutym 1917 roku spróbowano wprowadzić demokrację, a w październiku tego samego roku wprowadzono bolszewicki terror. Nieudane pucze z początku lat dziewięćdziesiątych miały mieć