Jak to się stało? Nie uzyskał przecież swojego miejsca przez urodzenie (co jest udziałem wielu synów swoich sławnych ojców, przeważnie zresztą niedorastającym tatusiom do łydek), nie lobbowała za nim żadna z wpływowych mniejszości (etnicznych bądź seksualnych), a wręcz przeciwnie. Stosunek Salonu wyznacza umieszczenie go na czarnej liście Michnika, ale przecież i w kręgu Kaczorów nigdy nie był beniaminkiem. W oczach piłsudczyków jawi się zdecydowanie antysanacyjnie, ale dla endeków jest stanowczo za mało endecki. Więc kto za nim stoi? Zagadka. W dodatku w swojej „spowiedzi” dość pilnie chroni prywatności, napomykając jedynie o epizodach, które wcześniej z wypiekami na twarzy usiłowali rozszyfrowywać i weryfikować czytelnicy „Walca stulecia” i „Ciała obcego”. Z podobnym problemem mamy też do czynienia w „Zgredzie”. Bohater – Rafalski jest nieprzyzwoicie pozytywny, kocha żonę, dzieci, ojczyznę. Teoretycznie stanowi to kiepski materiał powieściowy, autor dobrych kryminałów nie zaryzykuje opowieści, w której policjant jest uczciwym, trzeźwym, rodzinnym facetem. Szanse na zainteresowanie ma rozwiedziony alkoholik – jakiś Brudny Harry czy inny Marlowe. Zawsze podziwiałem Szklarskiego, który kazał swojemu bohaterowi Tomkowi kazać się zakochać w Sally już w pierwszej książce, rezygnując w ten sposób w kilkunastu następnych z wątków romansowych... Wkurzało mnie to jako małolata. Ziemkiewicz wie o tym, dlatego w radosne życie Rafalskiego wrzuca chorobę – cukrzycę. Później dowiemy się, że świat wokół dziennikarza też nie jest dla niego tak przyjazny jak rodzinne gniazdko.
U Rafała zalety obu książek kryją się przede wszystkim w publicystyce. Paradoksalnie w powieści jest jej więcej. We „Wkurzam salon” mamy do czynienia głównie z rozwinięciem tez znanych z „Michnikowszczyzny”. W „Zgredzie” imponuje najlepsza, jaką czytałem, charakterystyka Wałęsy i świetna próba wytłumaczenia jego fenomenu. Tylko pozazdrościć.
Jest wreszcie sporo dobrej politycznej...
Podwójne życie Rafalskiego
[pozostało do przeczytania 77% tekstu]
Dostęp do artykułów:
