Pamięć - rozdział III

A jeśli takie przedsięwzięcia podejmowane są od wewnątrz? „Biada ludom, co własne niweczą tradycje”. Podobna inicjatywa w starożytności kosztowała Chiny kilka stuleci regresu i zapewne na długo pozbawiła ten najludniejszy naród szans na objęcie światowej hegemonii. Przynajmniej do połowy XXI wieku. Pamięć bywa, i owszem, niewygodna, potrafi wypominać władcom nieprawe pochodzenie, jest wyrzutem sumienia dla ludów, które swoje powodzenie opierały na podboju i grabieży, ale zarazem dopóki trwa wspomnienie przeszłej wielkości i małości, błędów i dokonań, póty istnieje szansa, że przyszłość będzie rozumna. A przynajmniej, że części błędów uda się uniknąć. Jednak współczesny, wysoko rozwinięty świat ucieka od pamięci – zapomnienie minionych konfliktów, różnic, sporów wydaje się najlepszą receptą na trwanie królestwa wszelkiej pomyślności. Jak złudny to sen, przekonamy się wcześniej niż późnej – pewnego fatalnego dnia, kiedy runą złudzenia i iluzje, tak jak umarła legenda fin de siѐcle’ u