Polski wkład w rozwój nowoczesnych technologii. Idea 3W szansą dla polskiej gospodarki i firm
Odpowiednie wykorzystanie trzech zasobów: wody, wodoru i węgla mogą zmienić polską gospodarkę w bardziej innowacyjną i konkurencyjną. Realizacja tego celu wymagać będzie jednak współpracy świata nauki z biznesem, administracją i sektorem finansowym – to kluczowe wnioski płynące z dyskusji odbywających się na III Kongresie 3W.
Sektor 3W (woda, wodór, węgiel) to jedna z najszybciej rosnących gałęzi polskiej gospodarki. Wartość rynku 3W szacuje się obecnie na prawie 5 mld dolarów. – A według prognoz do końca dekady ta wartość wzrośnie o 25 proc. To pokazuje, jakim perspektywicznym obszarem jest 3W – mówiła podczas wystąpienia inaugurującego tegoroczny Kongres 3W Beata Daszyńska-Muzyczka, prezes Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK),. Zainicjowany w 2021 r. przez BGK projekt „Idea 3W: woda–wodór–węgiel» wspiera świat nauki i biznesu w rozwoju nowoczesnych technologii stosowanych m.in. w przemyśle, energetyce i medycynie. – Jako bank rozwoju, którego misją jest wspieranie zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego kraju, chcemy inicjować dyskusję o wykorzystaniu wodoru, wody i węgla poza energetyką. Inwestycje w te zasoby oznaczają ogromny skok technologiczny i zdobywanie przewagi konkurencyjnej polskich firm – stwierdziła Beata Daszyńska-Muzyczka.
Duży potencjał sektora 3W zauważa też gość specjalny Kongresu 3W dr Michio Kaku, wybitny fizyk teoretyczny, futurolog. – Postępy w medycynie, informatyce, energetyce i fizyce kwantowej zmienią nasze życie i ukształtują bieg cywilizacji. A technologie 3W wprowadzą nas w nową, bezpieczną erę – wskazał Michio Kaku.
Woda źródłem życia, wodór paliwem przyszłości
Jednym z najważniejszych zasobów naszej planety jest woda. Zajmuje ona 70 proc. powierzchni Ziemi, ale tylko 1 proc. to woda pitna. Zmiany klimatu powodują, że w wielu miejscach woda jest coraz trudniej dostępna, dlatego tak ważne jest racjonalne gospodarowanie jej zasobami. – W Polsce statystycznie mamy najmniejsze zasoby wody pitnej na jednego mieszkańca ze wszystkich krajów Unii Europejskiej. Z drugiej strony, na polską ziemię spada cztery razy więcej wody w postaci deszczu niż wynosi zapotrzebowanie. Dlatego przed Polską stoją ogromne wyzwania dotyczące zarządzania zasobami wody – wskazała prezes BGK. Nadzieję na ograniczenie niekorzystnej tendencji stwarzają nowe wodooszczędne technologie.
Polska to trzeci w Europie i piąty na świecie producent wodoru, który nazywany jest paliwem przyszłości. Zdaniem ekspertów jest to bardzo dobra pozycja startowa do produkcji zielonego wodoru, który jest najbardziej pożądany w energetyce. Obecnie ponad połowa wodoru wykorzystywana jest w przemyśle chemicznym, przede wszystkim do produkcji nawozów sztucznych i kwasu azotowego. Wodór wykorzystywany jest też w przemyśle rafineryjnym. Jak wskazał dr Dominik Sypniewski z Politechniki Warszawskiej, wodór może być z powodzeniem wykorzystany w hutnictwie, przemyśle i transporcie, co obniży emisję dwutlenku węgla.
Trzeci kluczowy zasób – węgiel kojarzy się przede wszystkim z paliwem, które spalane zanieczyszcza powietrze. Projekt Idea 3W chce wspierać zastosowanie węgla nieenergetycznego w nowoczesnych technologiach. Jego innowacyjne zastosowania można już obecnie znaleźć w medycynie, farmakologii, kosmetologii, budownictwie czy przemyśle kosmicznym. Węgiel to także grafen i nanorurki węglowe. Jak wskazano w raporcie „Świat 3W. Rzeczywistość i przyszłość”, beneficjentem rozwoju nowych technologii węglowych będzie przede wszystkim branża elektroniczna, gdzie grafen zastąpi silikon. Z kolei przemysł kosmiczny wykorzysta grafen do budowy satelitów i elementów pojazdów kosmicznych.
Konieczna współpraca z sektorem finansowym i administracją
Rozwój nowych technologii, wykorzystujących trzy zasoby kluczowe dla życia na Ziemi, nie będzie możliwy bez badań, których prowadzenie wymaga często dużych nakładów finansowych. Dlatego bardzo ważna jest współpraca z sektorem finansowym. – Ale istotne jest też zrozumienie przez świat finansów istoty przełomowych technologii w sektorze 3W. Jeżeli sektor finansowy nie będzie rozumiał projektów, które ma sfinansować, to ich nie sfinansuje. Sektor finansowy powinien wiedzieć, jak szybko zmieniają się technologie. Chodzi o to, żeby polskie fantastyczne innowacyjne projekty nie trafiały do Doliny Krzemowej czy innych miejsc, gdzie skłonność do podejmowania ryzyka jest większa niż u nas – stwierdziła Beata Daszyńska-Muzyczka. Rozwój technologii wymaga też dostosowania prawa do obecnych realiów gospodarczych. – Przykładowo, regulacje związane z wodorem oparte są w dużym stopniu na przepisach dotyczących gazu ziemnego, a jest to surowiec o zupełnie innych właściwościach – powiedziała prezes BGK.
Do polskiego ekosystemu 3W dołączyło już ponad 130 firm i instytucji, które wdrażają i rozwijają technologie związane z wodą, wodorem oraz nowoczesnymi technologiami węglowymi. Jak wskazała prezes Daszyńska-Muzyczka, bardzo ważnym elementem tego ekosystemu jest powołane z inicjatywy BGK Interdyscyplinarne Centrum Innowacji 3W. W jego prace zaangażowały się m.in. czołowe uczelnie wyższe w Polsce oraz instytuty badawcze skupione w Sieci Badawczej Łukasiewicz. Celem działalności Centrum jest wdrażanie i komercjalizowanie innowacyjnych projektów, a także upowszechnianie idei 3W w świecie nauki, biznesu i administracji.