Przekaż 1,5% na media Strefy Wolnego Słowa. Dziękujemy! Przekaż TERAZ » x

Soki bez tajemnic. PICIE SOKÓW TO KORZYŚĆ DLA ZDROWIA I URODY. CZY NASZA WIEDZA O SOKACH JEST WYSTARCZAJĄCA?

ŻYWIENIE [SOKI]
W polskim klimacie jesień i zima to czas, gdy z nostalgią wspominamy miniony sezon na rodzime owoce i warzywa. Chcąc zapewnić sobie odpowiednią dawkę niezbędnych witamin, warto sięgać przez cały rok po te w postaci soków, zamknięte w butelkach i kartonach. Sok jest produktem naturalnym, który pod kątem właściwości jest porównywalny do świeżych owoców i warzyw. Warto pić soki przez cały rok. Warto też mieć pełną wiedzę na ich temat. Dziś pokusiliśmy się również o obalenie kilku mitów na temat soków.


Początek roku sprzyja nowym postanowieniom, które mają uczynić nasze życie lepszym, szczęśliwszym i zdrowszym. Wiele z nich dotyczy diety, która ma wesprzeć nasze żywnościowe postanowienia i pomóc w korekcie naszego codziennego jadłospisu. Idealnym produktem, który powinien stać się elementem każdej diety, zwłaszcza w okresie zimowym, są soki, które doskonale zastępują świeże owoce czy warzywa.
 Stworzona przez Instytut Żywności i Żywienia Piramida Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej wyróżnia warzywa i owoce jako najważniejszy składnik zbilansowanej diety. Pełnią one w niej bardzo ważną rolę, ponieważ zawierają cenne witaminy, składniki mineralne oraz błonnik pokarmowy. Niektóre witaminy (np. C, B2, E) oraz inne biologicznie czynne związki zawarte w nich (np. polifenole) wykazują działanie antyoksydacyjne, czyli chronią organizm człowieka przed rozwojem chorób poprzez zwalczanie szkodliwych wolnych rodników. Bogate w nie oraz w inne naturalne witaminy są właśnie owocowo-warzywne porcje, w tym soki. Cennym źródłem likopenu – antyutleniacza – jest np. sok pomidorowy. Soki pomarańczowe czy grejpfrutowe dostarczają naszemu organizmowi witaminę C, a marchwiowe betakaroten oraz błonnik.

Owoc w płynie równie dobry
Według zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) należy codziennie spożywać minimum 400 g owoców i warzyw podzielonych na 5 porcji. Za jedną porcję można uznać owoc bądź warzywo lub taką ilość tych produktów, która zmieści się w dłoni, a także szklankę (200 ml) soku. Konieczność regularnego dostarczania owoców, warzyw i soków wynika z tego, że nasz organizm nie jest w stanie sam produkować mikro- i makroelementów oraz niektórych witamin, a także magazynować większości antyoksydantów. Dlatego powinniśmy uzupełniać ich poziom i dostarczać je z pożywieniem kilkakrotnie w ciągu dnia. Ważne jest również zachowanie różnorodności, zarówno pod kątem samych produktów, jak i smaków. Pamiętajmy, że jedną z pięciu porcji może stanowić  szklanka soku. Sok z uwagi na swoją płynną formę i poręczne opakowania sprawdza się także w sytuacjach, w których trudno byłoby sięgnąć po świeże owoce i warzywa, np. podczas aktywności fizycznej czy w podróży.
Prawo na straży jakości

Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, jakimi obostrzeniami objęta jest produkcja soków, jakie są ich właściwości, jaki mają skład i co ich spożywanie daje naszemu organizmowi. Krąży też wiele mitów na ich temat, m.in. ten dotyczący dodawanego do soków cukru. Tymczasem cukier w soku owocowym pochodzi wyłącznie z owocu, z którego sok ten wyciśnięto!
W Polsce soki i nektary są objęte bardzo restrykcyjnymi przepisami dotyczącymi sposobu produkcji. Są też jednymi z najlepiej oznakowanych produktów na rynku. Informacje znajdujące się na ich opakowaniach przekazują konsumentom dane prawdziwe, w czytelny, zgodny z prawem sposób. Czytając etykiety, należy pamiętać, iż w świetle prawa zabronione jest dodawanie do soków owocowych cukru oraz innych substancji słodzących, a także konserwantów, sztucznych barwników i aromatów. Soki 100-proc. mogą zawierać tylko warzywa i owoce, z których powstały. Można je jedynie wzbogacać w witaminy i sole mineralne. Do soków warzywnych i owocowo-warzywnych natomiast można dodawać w niewielkich ilościach, dla korekty smaku sól, pieprz, cukier, przyprawy i aromatyczne zioła.  

Tylko z naturalnych składników
Sok może być wytwarzany tylko ze świeżych, chłodzonych lub mrożonych owoców czy warzyw, wcześniej dokładnie przebieranych i mytych. Sam proces produkcji zależy od rodzaju warzyw i owoców. Przykładowo jabłka przed wyciśnięciem z nich soku muszą zostać rozdrobnione. Z kolei z owoców cytrusowych sok jest wyciskany oddzielnie z każdego owocu. W wyniku tłoczenia otrzymuje się sok, który jest gotowy do spożycia. Ewentualnie, głównie ze względu na konieczność jego przetransportowania, sok może być zagęszczony, czyli wówczas zostaje z niego odparowana woda, która następnie w takiej samej ilości wraz z ewentualnym aromatem zostaje dodana do soku zagęszczonego. Mamy wtedy do czynienia z sokiem odtworzonym z soku zagęszczonego. Z kolei gęste soki przecierowe otrzymuje się poprzez przetarcie owoców lub warzyw. Gdy chcemy zachować dłuższą datę przydatności do spożycia sok jest pasteryzowany, czyli w krótkim czasie podgrzewany do wysokiej temperatury, a następnie szybko schładzany. To proces w pełni bezpieczny, podobny do tego, który czasem sami stosujemy podczas robienia przetworów na zimę. Od tego domowego różni się tym, że dzięki zaawansowanym rozwiązaniom podczas pasteryzacji przemysłowej zminimalizowana jest utrata nieodpornych na wysokie temperatury witamin, związków mineralnych czy makroelementów. Jego rolą jest zniszczenie drobnoustrojów i enzymów, które pozostawione w soku prowadzą do naturalnego procesu psucia, przy jednoczesnym zachowaniu wartości odżywczych.
Regulacje prawne są gwarancją, że konsument sięgając po 100% sok wybiera naturalny produkt, którego smak i barwa zawsze pochodzi z owoców i warzyw, z których został wyciśnięty i ma pewność, że nie zawiera on cukru dodanego i konserwantów.


CZY WIESZ, ŻE…
Obecność soków owocowych w diecie może m.in. pomóc uzupełnić witaminy, np.: szklanka (200 ml) soku pomarańczowego zapewnia ok. 50–60 proc. dziennego zapotrzebowania na witaminę C, której organizm nie potrafi gromadzić.
Rodzaj opakowania nie wpływa na jakość soku – sok w kartonie czy w butelce ma takie same walory odżywcze i jakościowe.
Do soków owocowych, zgodnie z prawem, zabronione jest dodawanie cukru i jakichkolwiek substancji słodzących. Soki posiadają naturalny cukier jedynie z owoców, z których zostały wytworzone.
Soki nie mogą zawierać żadnych barwników ani konserwantów.
Soki zachowują naturalne walory smakowe charakterystyczne dla świeżych owoców i warzyw. Jeśli producentowi zostaną dostarczone nieco słodsze/kwaśniejsze owoce lub warzywa, wyciśnięty z nich sok również będzie odrobinę słodszy/kwaśniejszy. Poszczególne partie soku mogą zatem minimalnie różnić się smakiem.



 
Artykuł przygotowany pod patronatem Fundacji Polskiego Godła Promocyjnego „Teraz Polska”.