Buda jak poszła zapakowana, to wracała pusta

„Obławę przeżyłem! To były ciężkie warunki. […] Obozy »Groma« i »Brzozy« połączyły się. […] Nas zegnali aż pod Rygol, nad jezioro Brożane. Gdy nas tam Ruscy otoczyli, to przez pięć dni tam się z nimi biliśmy. Im amunicję dowozili, a nam nie. […] Dużo nas pobrali, dużo nas tam bardzo zginęło”. Tak opowiadał Bolesław Rogalewski, żołnierz AK ze zgrupowania Władysława Stefanowskiego „Groma”, o pięciodniowej bitwie stoczonej z jednostkami 3. Frontu Białoruskiego Armii Czerwonej. W dniach 15–25 lipca 1945 r. na terenie powiatu augustowskiego Sowieci przeprowadzili operację wojskową. Miała ona na celu (jak podają rosyjskie źródła) rozbicie oddziałów partyzanckich oraz zatrzymanie członków podziemia niepodległościowego. Była to największa zbrodnia popełniona na Polakach tuż po zakończeniu II wojny światowej. Ludność zaczęła rozumieć Sytuację w północno-wschodniej Polsce po wkroczeniu Armii Czerwonej, a w ślad za nią oddziałów NKWD, opisuje fragment meldunku plut. pchor.